შანშე ვუძღვნი ძვირფასი მეგობრის
დემონის ხსოვნას
I
მეგობრულ სალამს გიძღვნი მშვიდად
ბნელ საფლავში მყოფს,
საყვარელ დემონს ჩვენის სულის
დემონად ქცეულს.
შავი ფიქრებით, მწარე ხვედრით
დაღლილს, ავადმყოფს,
რად, რად აშფოთებ ეგრე რისხვით
ჩემს სულს იჭვნეულს?..
1
მიჰქრიან დღენი...
და მკაცრი სენი
სულით ობლობის აღარ მშორდება.
ატყდება გული,
როცა წარსული
იმედის სხივი მომაგონდება.
აღარ იტაცებს
გულის ფრთხილ ძაფებს
ეს უნდობელი სამსალა მწვავე.
ზღვას, ზღვას მივმართავ
და იქ დავმარხავ
სევდა-კაეშანს... გასწი, მენავე!
2
ხარობს ეთერი -
პირმშვენიერი
ცა ვარსკვლავებით შემოჭედილა.
ოჰ, მთვარე, მთვარე,
სხივმონარნარე,
ისიც ხომ ჩემებრ ობლად შთენილა.
მზადა ვარ, მის გულს,
ცივ-მინელებულს,
ეს ცივი გულიც დავუმონაო,
აქ კი ზღვა წყნარად,
ტკბილ ფიქრთა გვარად,
სთვლემს და მდუმარებს... შენი ვარ, ზღვაო!
3
მიჰქრის ნიავი,
რომ მომხიბლავი
ჰანგი თავდახრილ ყვავილს უმღეროს,
აქ სულთქმას ვბედავ...
ვერად ვერ ვხედავ
ტანჯვა-წამებას საბედისწეროს.
დეე, სხვა ჟამ-დროს
სულს კვლავ ეწვიოს
მოწყენილობა და ფიქრი მწვავე.
დეე, დამწველი
მფლობდეს ნაღველი,
ეხლა მე ვსტკბები... გასწი, მენავე!
ასე მღეროდა შუაღამისას
ზღვის მოსაუბრე და მოტრფიალე.
მიჰქროდა ნავი... სიმღერას ყრმისას
გულში იკრავდა ზღვა გამჭვირვალე.
თითქო გრძნობდაო, რომ დატანჯული
მასში სახავდა ბედნიერებას,
ქვეყნად ადრევე მოცილებული
სულის სიმშვიდეს და მოსვენებას.
ბევრჯერ, როდესაც ადამიანი
ქვეყნიურ ტრფობის წყურვილს მოიკლავს,
სულით ობლობა და კაეშანი
ზღვის გულში ტრფობას გამოისახავს,
ბევრჯერ, როდესაც დევნილ-კიცხული
ქვეყნად სიყვარულს ვერ ეღირსება,
განყენებული, მშფოთვარე გული
მხოლოდ ბუნებას შეეთვისება.
მიყვარს ბუნება, მხოლოდ იქ არის
მშვენიერება ხატად შექმნილი.
განდევნილია ჩრდილი სამარის,
მოკვეთილია მონობის ჩრდილი.
II
მაგრამ ეს რაა? შანშეს აკვირვებს
ყრუ და საეჭვო იდუმალება.
არსით ძახილი... შორს, ზღვის ნაპირებს
მიმოფენია ღრმა მწუხარება.
ერთი წუთი და მის ნავს ყოველ მხრით
ავაზაკები მიესევიან.
„არ გაუშვათო... დაჰკათ... დაიჭით!“
და დასაჭერად მიიწევიან.
გაშეშდა შანშე... მენავემ კრძალვით
მისკენ დახარა ამაყი თავი:
„რას მიბრძანებო...“ - მაგრამ სიმალით
იქავე გაჩნდა სულთამხუთავი,
შეჯაჭვეს მაგრად... მიჰყავთ, მაგრამ სად?
აი, გამოჩნდა კიდეც კუნძული,
მთვარის სხივებზე ბრგედ და ლამაზად
იდუმალ ხელით შემოქარგული.
შურისძიების და სიბრაზისკენ
გადაიხარა გრძნობის სასწორი.
შანშე აღგზნებდა თვალს კუნძულისკენ
და თრთოდა როგორც გლადიატორი.
„დასცხრი, - მენავემ ჩაუჩურჩულა, -
ამაო არი აქ მრისხანება,
რაკი ამგვარად გამოხატულა
ჩვენი ხვედრი და ღვთაების ნება“.
III
გამოცანაა შანშე ყველასთვის,
თავის წარსულზე არაფერს ამბობს;
ტყვე არის, მაგრამ ბატონიც არის,
თავს არვის უხრის... უფლად არვის სცნობს.
ამაყი თავის ვინაობაზე
გულჩათხრობილი კრინტსაც არა სძრავს;
საუბარს მის სულს და მის გრძნობაზე
ვერვინ ახერხებს, ვერვინ უბედავს.
ავაზაკების წრფელ ყურადღებას
უცნაურ ძალით თვისკენ იზიდავს.
რაღაც აერთებს მათ მისწრაფებას,
რაღაც მათ გრძნობას ჯაჭვს სდებს და ხიბლავს.
კითხვებზე პასუხს აძლევს ნაწყვეტად,
თუ მეტს კითხავენ, ყურს აღარ უგდებს.
გულზე რა აწევს ფიქრად და სევდად,
ვერვინ მიხვდება, ვერვინ გაუგებს.
ხალხს ეტანება, მაგრამ იქაც კი
ბუნდოვანია, გასაოცარი,
ვერც ერთი მკვლელი და ავაზაკი
ვერ გახდა მისი სწორ-მეგობარი.
თითქო მეტია ყველაფრისათვის,
მას არაფერი ქვეყნად არ ატკბობს.
ხალხს ისე უცქერს, თითქო არავის
არ მიენდობა, ფიქრს არ გაანდობს.
ძვირად შეხვდებით მხიარულ სახით,
თავდავიწყების ბურუსში ხვეულს.
ვერ მოატყვილებთ უნდობელ მახით
შანშეს გულს სასტიკს, მუდამ იჭვნეულს.
როგორც მანქანა, უცხო ღიმილი
იმის სახეზე თუ გადაირბენს,
გულის სიცხოვლე, იმედის ჩრდილი
ნაღვლიან თვალებს ნათელს ვერ მიჰფენს.
თვალთა სიღრმეში, იქ, სადაც ერთი
მეფობს საფლავი და მწუხარება,
წყვდიადსვე ებრძვის მეორე ღმერთი
მკაცრი, სასტიკი იდუმალება!..
IV
მოხიბლულია მითი ელილი,
ამური მის გულს ნაზად აწვალებს.
სევდიანია და მოწყენილი
უიმედობით ძირს ნაბავს თვალებს.
ის ყვავილია, მსუსხავ ჭინჭრებში
ბრგედ და წარმტაცად ამოკვეთილი;
სულ სხვა სხივია ავაზაკებში
ბუნების ჟინი, ტურფა ელილი.
თვალების შუქი - ცის არის ძალა,
თვით გრძნობის სიმებს ეთამაშება,
ვინც მით აღინთო და გაიმსჭვალა.
ის მონა არის, ვეღარ აღსდგება -
ქვეყნის მძლეველი და მბრძანებელი
თუ სულს ერთ მიზნად დაისახავდა,
მთლად რომ მოევლო ქვეყანა მთელი,
ვფიცავ, უკეთესს ვერვის ნახავდა.
ელილის მამა მეთაურია
ავაზაკების მრისხანე გუნდის,
მუდამ ბრძოლა და სისხლი სწყურია,
მშვიდ ნეტარებას მისთვის გაურბის.
ან რას დაეძებს, თუ ცეცხლის ალი
იმის ასულის გულში ტრიალებს?
მოვაო წამი და ქარიშხალი
ყველას მოგვსრესსო, გაგვატიალებს.
V
სევდიანი და დაფიქრებული
შანშე მზის ჩასვლას თვალს ადევნებდა.
ცის ჰორიზონტი აწითლებული
ზღვისა დასავალს მკრთალ ნათელს ჰფენდა.
მიუახლოვდა ელილი წყნარად,
ფრთხილად უცხოელს შეახო ხელი.
მობრუნდა
ჩუქება
