ვისრამიანი
. - დასაწყისი ვისისი და რამინისი
იყო დიდი და მაღალი სულტანი ტუღლურბეგ ქვეყანასა ხორასნისა და ადრაბადაგანისასა, ლაშქარ-მრავალი, მოვლენილი, მორჭმული და აღსრულებული ყოველსა სპარსეთსა ზედა. აკლდა სამეფოსა მისსა ქალაქი ასპაანისა.
შეიყარნეს ყოველნი დიდებულნი და წარჩინებულნი მისნი, მოაჴსენეს: ”ვინაჲთგან მაღალი და დიდად განთქმული სულტანი ტახტსა და სამეფოსა თქვენსა ზედა მოვლენით და მორჭმით დაუმკვიდრებიხარ [ღმერთსა] და ნება და გამორჩევა მისი ესე არს, რომელ ყოველი მუსულმანობა ბრძანებასა თქვენსა მორჩილობდეს და მზესა თქვენსა ფიცევდეს, - აწ ჩვენ ამას ვჰკადრებთ მეფობასა თქვენსა, რომელ შეიყარნეთ თქვენითა ლაშქრითა და მიჰმართოთ ასპაანისა ქალაქსა. ვინ-მე იყო არამორჩილი მბრძანებლობისა თქვენისა, რომელმცა არა ძებნა მშვიდობა თავისა და არამცა წამისყოფით დაამონნა თავნი მათნი მბრძანებლობასა თქვენსა?! და უკეთუ ვინმე იკადროს ბრძანებისა თქვენისა ურჩობა, შეუნდობელი რისხვა მივიდეს თქვენგან მას ზედა და აგრეცა იქმნას ნება და წადილი თქვენი”.
მოუსმინა [მეფემან, უჴმო] სამსავე სამეფოსა. მერმე განყო ლაშქარი: და გაგზავნნა ერთნი ქირმანს, ერთნი მუსლის, ერთნი აჰვაზს, ერთნი სომხითს, ერთნი საბერძნეთს. და ყოვლგნით შემოიქცნეს და მოვიდეს ძლევა-შემოყრილნი გამარჯვებულნი.
მერმე მოვიდა მოციქული არსლან-ხანისა მზახალთათვის და მოიღო ურიცხვი ძღვენი. და მასვე ჟამსა მოვიდა ბერძენთა მეფისა მოციქული და მოართო ძღვენი - ტურფა შესამოსელი და მას ძღვენსა შიგან იყო თვალი ერთი, წითელი იაგუნდი, წონა დრამისა ოცდაექვსისა. იგი შესამოსელი, ბერძენთა მეფისა გამოგზავნილი, ტანსა შეიმოსა ასპაანს, და თაყვანისცა ყოველმან მუსულმანმან, ჴელმწიფეთა უცხოთა და თვით მისთა წარჩინებულთა; და ქება შეასხეს ყოველთა ესრე ყოველთა ჴელმწიფეთაგან შეპოვნებისა, ძღვნობისა და დარბაზობისათვის.
და თვით სულტნისა მსახურნი და მონანი ესეთნი იყვნეს, რომელ ყოველსა პირსა მიწისასა ეგეთნი არა იყვნეს. და მათგანი იყო ერთი სახელოანი, უხვი, გონება-ბრძენი, კაცობა-სრული, გულოანი, ფრთხილი, მხიარული, სიტყვა-მიუმცდარი, მჴნე და სიმჴნისა მოძებარი, ყოვლითა სიკეთითა სრული, ნატიფი; აქიმობისა კარგად მცოდნელი იყო, ყოვლისა კაცისა მოყვარე, ღმრთის კაცი და დიდისა ქვეყანისა პატრონი იყო. და ამა ზნეთა [თანა] განაღამცა მძებნელი იყო უცხოთა ამბავთა და შაირთა.
რა სულტანმან ქალაქი ასპაანი აიღო, აიყარა ლაშქრითა, წარმოვიდა და იბდალ-მელიქ-ვაზირი ასპაანს დააგდო. და მგზავრად მივიდა და ჯორჯანელი ნახა და მოეწონა კაცი და ამბავთა ნახულთა დაუწყო თქმა. მას ღამესა მის გვერდით იყო და სმასა შიგან ჰკითხა:
“არა იცია ამბავი ვისისი და რამინისი? დია მინდა ამბვისა მათისა შეტყობა და ადრითგან ვეძებ და მასმია სიკეთე მათი”.
ფახფურ პასუხი მიუგო:
“მე ყველა ვიცი და მასმია სიკეთე და სეფისპირობა მათი, რომელ კარგი ამო ამბავი ბრძანეთ, მეცნიერთაგან თქმული და შეწყობილი ფალაურითა ენითა; და ფალაური თუ დიდად არვინ იცის, ვერავინ თარგმნის. აწ თუ შენ მიბრძანო, მე გამოვაცხადო ამბავი მათი და ვთარგმნო სპარსულად”.
ესე დაიმადლა მისგან იბდალ-მელიქ-აბუნასარ და იმედი წყალობისა უთხრა. მერმე ფახფურ ეგრე თქვა: ”ვინათგან ესრეთ არს და ამბავი მათი ბუნებად უყვარს და მონდომია, მოვაჴსენო, სიტყვა-შეწყობით ვთქვა და ვთარგმნო. თუცა სახელი მათი დიდია ქვეყანათა ზედა, ჩემიცა სახელი დარჩეს ამისითა მიზეზითა ქვეყანასა”.
ჩუქება
