სანამ ფილმს გადაიღებენ
ჩვენი სურვილია, მკითხველ საზოგადოებას გავაცნოთ იმ კინოსცენარის ლიტერატურული ტექსტი, რომლის მიხედვითაც, ალბათ ოდესმე, შეიქმნება კიდეც მხატვრული ფილმი დავით აღმაშენებლის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ. დასაწყისშივე სიტყვა „ალბათ“ იმიტომ ვიხმარეთ, რომ ამ ფილმის იდეის ავტორი, პროდიუსერი ლევან კორინთელი, უკვე გარდაიცვალა და მისი შემცვლელის ვინაობაც კი ჩვენთვის ჯერჯერობით უცნობია. ამიტომაც, ჯერარდანიშნული კინოგადაღებების დაწყებამდე, სცენარის ავტორებს გვსურს, წიგნის სახით შევთავაზოთ ეს ტექსტი მომავალი ფილმის მომავალ მაყურებელს.
თუმცა ჩვენი ეს გადაწყვეტილება, უპირველესად, განაპირობა ჩვენი საზოგადოების საკმაოდ დიდი ნაწილის დაინტერესებამ ამ იდეით და სანამ ეს პროექტი განხორციელდება, მომავალი ფილმის რეჟისორს გვსურს, დასაწყისშივე შევახსენოთ მითი, რომელიც იბერიელი ქართველების უძველეს ღვთაებას უკავშირდება და ეს ლეგენდა დღემდე არსებობს საქართველოს მთის მოსახლეობაში. ეპოქალური თვალსაზრისით, მითი ღვთაება ნანას შესახებ დაკავშირებულია პოსტატლანტიდური, იბერიული ცივილიზაციის წარმოშობის ხანასთან, როცა იბერიული მოდგმის ხალხები დაიფანტნენ სხვადასხვა მიწაზე და მათი შეკრება მოხდა სწორედ დავით მეფის დროს, მითოლოგიური წინასწარმეტყველების თანახმად, საერთო მტრის წინააღმდეგ გადამწყვეტი ბრძოლის წინ.
რაც შეეხება ლეგენდის შინაარს, იბერიული მოდგმის ხალხებისთვის იგი ოდითგანვე ცნობილია – ქალღმერთ ნანას მოჰყავს თერთმეტი მგლის ლეკვი და ადამიანებს უტოვებს აღსაზრდელად. მგლის ლეკვები სხვადასხვა იბერიულ ქვეყანაში გაიფანტებიან იმ დრომდე, სანამ მათ არ ეუწყებათ შეკრების ჟამი გადამწყვეტ ბრძოლაში მონაწილეობის მისაღებად.
ეს გადამწყვეტი ბრძოლა კი არის დიდგორის ომი, სადაც ქართველებთან ერთად სხვა იბერიელებიც შეიკრიბნენ დავითის მთავარსარდლობით. ამიტომაც ფილმის დასაწყისშივე ევრაზიის რუკაზე ფოკუსირდება საქართველო, რაც საშუალებას აძლევს მაყურებელს, ვიზუალურად და წარმოსახვით, ზუსტად მიაგნოს იმ ქვეყანას, რომლის შესახებაც ფილმი უნდა ნახოს. რუკაზე ასევე აღნიშნულია საქართველოს დედაქალაქი თბილისი და მის მახლობლად – გადამწყვეტი ბრძოლის ადგილი და თარიღი – დიდგორი, თბილისის მისადგომები, 1121 წლის 12 აგვისტო.
ფილმის პირველივე კადრები მაყურებელში უნდა ბადებდეს იმის გარანტიას, რომ იგი ნახავს დრამატიზმით აღსავსე თავგადასავალსა და სიუჟეტს. სწორედ იმას, რაც მას ყველაზე მეტად უყვარს და ელოდება. ზემოთქმულის საფუძველი კი სწორედ პირველივე კადრებშია: ერთმანეთის პირისპირ დგანან საომრად გამზადებული ჯარები და ქართული ლაშქრის მეომრებს შორის სამარისებური სიჩუმეა. ხმაური და ყიჟინა (როგორც ეს მათთვის იყო დამახასიათებელი), მხოლოდ სელჩუკების მხრიდან ისმის. სელჩუკური არმიის მეომრებს აღმოსავლური სამოსი და ისლამური დროშები ვიზუალურადაც დიდად განასხვავებს ქართველი მებრძოლებისაგან, რომლებსაც სამოსსა და დროშებზე (მოწინააღმდეგებისაგან განსხვავებით) ჯვრები და ქრისტიანული სიმბოლოები აქვთ გამოსახული.
სელჩუკების არმიის სილაღე და მხიარული განწყობილება მუსლიმ მოლაშქრეებს შორის გასაგებია – ისინი დარწმუნებულები არიან გამარჯვებაში, რადგან ქართველებს რიცხობრივად საგრძნობლად აღემატებიან.
ქართველები კი გაუნძრევლად დგანან სწორედ იმის გააზრებით, რომ ეს ბრძოლა მათთვის გადამწყვეტია და ამ ბრძოლის სამკვდრო-სასიცოცხლო მნიშვნელობა სახეებზეც ეტყობათ. ამ სახეებს მაყურებელი ახლო, მსხვილი რაკურსით ხედავს და გრძნობს, რომ აქ ყველაზე სასტიკი და დაუნდობელი შეტაკება უნდა დაიწყოს. მაგრამ ბრძოლის დაწყებამდე, მეფის ნიშანზე, ქართველების ჯარის სიღრმიდან ორასამდე ბერულად შემოსილი ადამიანი გამოვა და მტრის შუაგულისაკენ დაიძრება. ისინი ნელი, აუჩქარებელი ნაბიჯით მიუახლოვდებიან მოწინააღმდეგის მთავარ ბანაკს, სადაც მტრის მთავარსარდლები ეგულებათ და მტერსაც კიდევ ერთხელ გაუმტკიცდება რწმენა იმისა, რომ ქართველებიც მიხვდნენ თავიანთი მარცხის გარდაუვალობას და მტერთან მოსალაპარაკებლად უიარაღო ბერები გაგზავნეს. როცა ქართველ ბერებსა და სელჩუკური არმიის მეწინავეებს შორის მხოლოდ რამდენიმე ნაბიჯი რჩება, ფილმი წყდება და ეკრანი ტიტრებს ეთმობა. ტიტრები ჩნდება მაშინ, როცა მაყურებელი აღმოაჩენს, რომ ბრძოლისათვის უკვე განეწყო, მაგრამ ფილმი სწორედ იმის შესახებაა, თუ როგორ მივიდა მეფე დავითი და საქართველო ამ ბრძოლამდე, ამ გამარჯვებამდე და ამიტომაც ტიტრების შემდეგ ჩნდება თარიღი – „1087 წელი“ და მაყურებელი დროში უკან ბრუნდება – დანგრეულ და განადგურებულ საქართველოში.
თუმცა, სანამ მკითხველთან ერთად ჩვენც დავბრუნდებით 1087 წლის საქართველოში, გვსურს, კომენტარი გავუკეთოთ სცენარის ტექსტს ფილმის დასაწყისშივე და განვუმარტოთ მკითხველს, რა პრინციპით ვმუშაობდით ამ სცენარის შესაქმნელად და რატომ მივიჩნევთ აუცილებლად კინორომანისათვის კომენტარების გაკეთებას.
საბედნიეროდ, როგორც ქართულ, ასევე უცხოურ ისტორიულ წყაროებში არცთუ მცირე მასალაა დავით აღმაშენებლისა და მისი ეპოქის შესახებ, რაც უპირველესად განპირობებულია იმდროინდელი ჯვაროსნული ომებითა და მაშინდელი ევროპელების განსაკუთრებული ყურადღებით საქართველოსა და ჩვენი მეზობელი ქვეყნების მიმართ, სადაც საბრძოლო მოქმედებები წარმოებდა. ევროპელ ავტორთა გარდა, გასაგები მიზეზების გამო, დავით აღმაშენებელი, როგორც მეფე და პიროვნება, ცხოველ ინტერესს იწვევდა აღმოსავლეთის ისტორიკოსებს შორისაც და იშვიათია იმ ეპოქის ჟამთააღმწერელი, რომელსაც გაკვრით მაინც არ ჰყავს ნახსენები ქართველი მეფე. თუმცა, უმრავლეს შემთხვევაში, როგორც დასავლეთის, ასევე აღმოსავლეთის ავტორები აღწერენ