ოტელო

მოქმედება პირველი - სურათი I  
მოქმედნი პირნი:
 
 
მთავარი ვენეციისა.
ბრაბანციო, სენატორი.
კიდევ სხვა სენატორნი.
გრაციანო, ბრაბანციოს ძმა.
ლოდოვიკო, ბრაბანციოს ნათესავი.
ოტელო, კეთილშობილი მავრი, ვენეციის
სახელმწიფოს სამსახურში მყოფი.
კასიო, მავრის თანაშემწე.
იაგო, მავრის ასისთავი.
როდერიგო, ვენეციელი აზნაური.
მონტანო, წინანდელი გამგებელი კუნძულის კიპროსისა.
მასხარა, ოტელოს მსახური.
დეზდემონა, ბრაბანციოს ასული და ცოლი ოტელოსი.
ემილია, იაგოს ცოლი.
ბიანკა, კასიოს საყვარელი.
მეზღვაური, შიკრიკი, გზირი, ოფიცრები, აზნაურნი,
მემუსიკენი და მხლებელნი.
 
 
პირველი მოქმედება ვენეციაში სწარმოებს, დანარჩენი კიპროსის კუნძულზედ ზღვის პირის ქალაქში.
 
მოქმედება პირველი

სურათი I

ქუჩა ვენეციაში

(შემოდიან როდერიგო და იაგო)

როდერიგო:

ნუღარას მეტყვი... დიდათა მწყინს შენგან, იაგო, შენგან, რომელსაც ჩემი ქისა სრულად ხელთ გეპყრა, რომ ეს ამბავი იცოდი და...
იაგო:  
შენ შენსას ამბობ და არ გინდა, მეც გამიგონო. წყეულიმც ვიყო, თუ მაგის მსგავსი რამ ჩემ დღეში ფიქრად მომსვლოდეს.
როდერიგო:  
აკი ყოველთვის მარწმუნებდი, რომ მავრი მძაგსო!
იაგო:
  და თუ არ მძაგდეს, შემიძაგე მაშინ შენ თითონ, წარმოიდგინე, ვენეციის სამს დიდებულ პირს
იმის წინაშე ვათხოვნინე ჩემთვის ხარისხი
მის თანაშემწის;   ჩემის თავის ფასი ვიცი მე,
მეკუთვნის კიდეც ეს ღირსება, კვეხნით არ ვამბობ.
მაგრამ ისეა იგი მავრი გატაცებული
თავის მძლავრობით, თავის ზვავის მედიდურობით,
რომ მოჰყოლიყო რაღაც უშნო, მკვახე ლაპარაკს,
უფრო შესაფერს ბრძოლის ველზედ; ბოლოს უზრდელად
ცივი უარი განეცხადა ჩემ მომხრეთათვის.
ეთქვა, მე ჩემი ხელქვეითი კიდეცა მყავსო;  
მერე ვინ არის, აბა მიხვდი, მის არჩეული?
მიქელ კასიო არის ვიღაც ფლორენციიდან,
მორთვაკაზმვაზედ დედაკაცებრ გადაგებული.
თუმც ანგარიშში იგი კარგად გაწვრთნილი არის,
მაგრამ ჯარს ბრძოლად წინ არასდროს არ წასძღოლია;
ლაშქრის დაწყობა დასდასებად საომარ ველზედ
იმდენად იცის, ვით დიაცმა ქსელის მბეჭველმა.
ნაკითხი არის, მაგრამ მისებრ წიგნების კითხვა
ხირღაწამოსხმულ კონსულთაც არ გაუჭირდებათ.
ყბედობას მისდევს, არა სწყალობს გამოცდილებას,  
და ეს ჰგონია საკმარისი ჯარისკაცისთვის.
თუმც ეს ასეა, მაგრამ მაინც იგი არჩია
და მე დამჩაგრა... მე, რომელიც მავრს თავის თვალით
გამოვუცდივარ მრავალს ომში როდოსს და კიპროსს
და ბევრგან სხვაგან ქრისტიანთ და წარმართ ქვეყნებში!
უნდა იმან მე დამამარცხოს, იმან მაჯობოს,
ვინც მხოლოდ მარჯვედ ათამაშებს ჩხირებზედ რგოლებს
და ანგარიშობს სესხსა და ვალს. მას უწოდებენ
მის თანაშემწეს და მე... ღმერთო, ეს რად არ გიკვირს!.. მავრის ასისთავს!
როდერიგო:  
მე ვარჩევდი, რომ დავენიშნეთ მასზედ ჯალათად.
იაგო:
  საშველი რომ არა არისრა!
სამსახურს მუდამ ეგ ჭირი სდევს: წინ იგი დგება,  
ვისაც კი შესწევს გვაროვნობა, ძლიერთ წყალობა,  
ერთი არ იჭერს ჯერისამებრ მეორის ადგილს.
აბა, განსაჯე თვითონ შენვე, მაქვს რამ საბუთი,
რომ მავრისადმი სიყვარული გულს აღვიზარდო?
როდერიგო:  
არ ვინდომებდი, მე რომ მკითხო, მასთან სამსახურს.
იაგო:
  დაწყნარდი, ძმაო, ნუ კი ცხარობ. მე თუ ვმსახურებ,
ვმსახურებ მისთვის, რადგან ბედმა ეგე მარგუნა.
ხომ ყველანი ვერ ვიბატონებთ და ვერც ხელქვეითთ
ვაკისრებინებთ, უერთგულონ ყოველგვარ ბატონთ.
არიან ზოგნი, რანიც მხოლოდ დღიურ ლუკმისთვის
მუხლმოდრეკილნი მორჩილობენ, ყურმოჭრილობენ,
სახედრის მსგავსად მსახურებენ თავიანთ პატრონს,
თუმცა განდევნა სიბერის ჟამს წილადა ხვდებათ,  
კარგად გაჯოხვა როდი აწყენთ ამ სულელმართალთ.
არიან სხვანიც, ერთგულობის სახის მიმღებნი,
რომელნიც ზრუნვენ გულდადებით მხოლოდ მათთვისვე
და თუმცა პატრონს მოწიწებით დაბლა თავს უკვრენ,
თავიანთ საქმეს იკეთებენ, თვით მდიდრდებიან,
რომ განცხრომით და ნებივრობით იცხოვრონ ბოლოს.
აი, ამათზედ ახად ითქმის, ჭკვა ჰქონიათო
და მეც მათ რიცხვში ვურევივარ, გამოგიტყდები.
მე რომ ოტელო ვყოფილიყავ, მაშინ იაგო არ ვიქნებოდი,  
ეს სწორეა ისე, როგორც შენ როდერიგო ხარ,  
და იცოდე, მას თუ ვმსახურებ, ამით ვმსახურებ ჩემსავ თავსა.  
ზეცას ვიმოწმებ, მე ეს არ მომდის ერთგულებით, ან სიყვარულით,  
  მე თავს ვაჩვენებ ასე მხოლოდ, რომ შევისრულო
რაც განზრახვა მაქვს. რა იქნება, აბა, იფიქრე,
გულისპასუხი ყოველივე გამოვიმჟღავნო,
გამოვაქვეყნო ჩემის ქცევით ამ სულის სიღრმე?
ეს ხომ იმას ჰგავს, გული ჩემი ხელზე დავიდო
და მივუშვირო დასაკორტნად ჭილყვავყორანთა.
მე ის არა ვარ, რაცა ვჩანვარ.
როდერიგო:
  თუ იმ სქელტუჩამ ამ საქმეშიაც გაიმარჯვა,  
სჩანს, ბედი სწყალობს.
იაგო:
გამოუწოდე ქალის მამას, ძილი დაუფრთხე,
გამოუყენე უკან მდევრად და იმ წყეულ მავრს
ხმა დაუყარე, ჩაუშხამე სიამოვნება.
ქალის ნაცნობნი, ნათესავნი ზედ მიუსიე
და თუმცა იგი ტკბილ და ნეტარ ჰაერში სცხოვრობს,
შენ ეს ჰაერი მოუწამლე კოღობუზებით.
იგი სიხარულს დიდს