წინათქმა
ქართულ პოეზიაში იშვიათია მედიტაციური კილო, განსჯისა და განაზრების ინტონაცია – ნიკოლოზ ბარათაშვილის, გრიგოლ ორბელიანისა და ოთარ ჭილაძის ერთ-ორი ლექსი თუ გაახსენდება კაცს. ასევე, იშვიათია აღსარებითი პოეტური კილო, რომელიც უფრო განსჯასთან იქნებოდა დაკავშირებული, ვიდრე – პათეტიკასთან. როგორც ჩანს, ამაღლებული პათოსი და ინტონაციური პათეტიკა ჩვენი პოეზიის ბედისწერაა.
თუმცა, არსებობენ გამონაკლისებიც. უპირველს ყოვლისა, ესაა ბარათაშვილის „ფიქრნი მტკვრის პირზედ“, გრიგოლ ორბელიანის „ჩემს დას, ეფემიას“, ოთარ ჭილაძის „ადამიანი გაზეთის სვეტში“; შეიძლება გავიხსენოთ გივი გეგეჭკორის რამდენიმე ლექსიც...
ჩემი აზრით, გივი ალხაზიშვილი სწორედ ის პოეტია, რომელიც იმ მედიტაციური კილოთი გამოირჩევა, რომელიც არასდროს გადადის პათეტიკის ფალცეტში. ტკივილიც, სიხარულიც, გლოვაც, სიხარულიც სწორედ ამ ხანიერი და გამოცდილი მედიტაციური ინტონაციით გამოითქმება ხოლმე.
მაგრამ „ეპისტოლეთა წიგნი“ კიდევ ერთი რამით გამოირჩევა თვითონ გივი ალხაზიშვილის პოეზიაშიც – ესაა ამ კრებულის მეტაფიზიკური, გნებავთ ტრანსცედენტური, მიღმური განზომილება. ცხადია, შემთხვევითი სულაც არაა მიძღვნა. ამიტომაც, ასევე, არაშემთხვევითია ისიც, რომ ამ კრებულის ბევრი ლექსი ლოცვასავით იკითხება.
პოეზია ლოცვებიდან და შელოცვებიდან, შესხმიდან და წყევლა-კრულვიდან წარმოიშვა: აქედან მისი, ერთი მხრივ, ოდა-ელეგიური, ხოლო, მეორე, მხრივ, სატირულ-გროტესკული განზომილება. მედიტაცია და ირონია ამ ორ პოლუსს შორის იმყოფება. ჩვენს საუკუნეში ორივე ინტონაციას – მედიტაციურსაც და ირონიულსაც – ერთნაირად დიდოსტატურად ფლობდნენ ტომას ელიოტი, ოდენი, ბროდსკი...
გივი ალხაზიშვილისათვის არასდროს ყოფილა უცხო ირონიული და, ხშირად, სატირულ-გროტესკული ინტონაციაც კი (ჩვენს პოეზიაში ამის დიდოსტატი, ცხადია, ტარიელ ჭანტურიაა), მაგრამ ბოლო 7-8 წელია, რაც ის სრულიად აშკარად მედიტაციურ-აღსარებითი კილოსაკენ გადაიხარა.
„ეპისტოლეთა წიგნი“ მარადიულ თემებზე – სიკვდილსა და სიცოცხლეზე, ჯვარცმასა და აღდგომაზე – გვესაუბრება. ამ მხრივ, გივი ალხაზიშვილის წინამორბედები დავით გურამიშვილი, ტერენეტი გრანელი და ნიკო სამადაშვილი არიან. გივი ალხაზიშვილი აგრძელებს ქრისტიანული ლირიკის ამ ნაკადს ჩვენს პოეზიაში, მაგრამ შემოაქვს ასე საჭირო და საშური – ფიქრისა და განსჯის, განაზრებისა და მედიტაციური ლოცვის ხანიერი და დინჯი კილო, მდოვრე და აუჩქარებელი აღსარებითი ინტონაცია...
ზაზა შათირიშვილი
ჩუქება
