"ალი ქიში ალი ქიში ჰასან ხანის მეჯოგე იყო, თავისი დღე და მოსწრება ხანის კარზე გამოეღამებინა, თმა-წვერი მეჯოგეობაში გასთეთრებოდა. ყოველ ცისმარე, როგორც კი აღმოსავლეთს მტრედისფერი დაჰკრავდა, ალი ქიშის ჯოგი მინდორში მიუდიოდა, მთელი დღე აძოვებდა და გვიან საღამოს უკანვე მოუდიოდა. მთებში, ღრეებში თუ ჭალა-ჩალიანებში ერთი ხელისგულის დადებაც კი არსად იყო, ალი ქიშის რომ ფეხი არ სდგმოდა იქა, გარდიგარდმო ციდამტკავლეულ ჰქონდა ნაზომი ის ადგილები. ერთ დღეს ალი ქიშის ჯოგი ზღვის პირას წამოესხა. ცხენები გაშლილიყვნენ და სძოვდნენ. ალი ქიში ცოტა განაპირებით ქვაზე ჩამომჯდარიყო. ის იყო, სისხამი გაიცრიცა და მოხუცმა მეჯოგემ უცებ უცებ თვალი ჰკიდა: ზღვიდან ორი მშვენიერი აჯილღა ამოვიდა. ულაყები ჯოგს შეერივნენ, თითო-თითო ფაშატი დააგრილეს და ისევ ზღვას მისცეს თავი. ალი ქიშის ჭიპი მეჯოგეობაში ჰქონდა მოჭრილი, მაგრამ ასეთი რამ არც გაეგონა, არც ენახა. მაშინვე ადგა, ორივე ფაშატს ნიშანი დაადო და ამის შემდეგ სიტყვაც არავისთან დასცდენია ამაზე. დრო გადიოდა. ალი ქიში თვეებს თვეებზე და დღეებს დღეებზე ითვლიდა, ფაშატებზე თვალი ეჭირა. ბოლოს, ერთი დღეც დადგა და ორივე ფაშატმა კვიცები მოიგო. ისევ აგორდა დრო, დღე თვედ იქცა, თვე წელიწადად და კვიცებიც დაიზარდნენ. ერთ დღეს თოხათის პატრონი ჰასან ფაშა ალი ქიშის პატრონ ჰასან ხანს სტუმრად ეწვია. ჰასან ხანი ფაშას დიდებულად გაუმასპინძლდა. ფაშამ საუბარში ხანს უთხრა: - ჰასან ხან, შენზე გამიგია, კარგი ჯიშის ცხენები ჰყავსო, ორი ულაყი უნდა მომცე საჯიშედ! ჰასან ხანმა მაშინვე ალი ქიში იხმო. - დილით ჯოგი მინდორში არ წაასხა, ფაშასთვის ორი საჯიშე ულაყი უნდა დაგაჭერინო! ალი ქიშის მაშინვე ის ორი კვიცი მოაგონდა. უნდოდა, თავისი ხანი ფაშასთან სახელ-პატივით გამოეყვანა, ამიტომ დილაბნელზე ადგა, კვიცები დაიჭირა, დააბა, ჯოგი კი, ჩვეულებრივ, მინდორში გარეკა და უკანვე მობრუნდა. ცოტა ხნის შემდეგ ჰასან ხანი ფაშასთან ერთად ხირხალში გამოვიდა. ფაშამ როგორც კი იქ დაბმული ორი გამხდარი კვიცი დაინახა, მიხვდა, ესენი უნდა იყონ საჩემოდ გადარჩეულებიო და ხანს უთხრა: - ჰასან ხან, ასე გამეგონა, კარგი ჯიშის ცხენები ჰყავსო, თორემ ამათნაირი ყარტანყურტანი ხომ მეცა მყავს, რამდენიც გინდა! ფაშას სიტყვა ხანს ისარივით მოხვდა. - ბრიყვო ბებერო, - მიუბრუნდა იგი ალი ქიშის, - მე ხომ გითხარი, ჯოგი არ გარეკო, ცხენები უნდა დაგაჭერინო-მეთქი, რად გარეკე? - შენმა სიცოცხლემ, ხანო, - მიუგო ალი ქიშიმ, - ჯოგის ცხენებს ჩემი ხუთი თითივით ვიცნობ. ეს კვიცები რომ ცოტა უთვალიონი ჩანან, შენ ამას ნუ უყურებ. თუ გინდა, ფაშასთან სახელიანად გამოხვიდე, ესენი მიეცი! ალი ქიშის თავდაჯერებულმა კილომ ხანი განარისხა. - ჩემი ჯოგის ცხენები მთელ ქვეყანაზეა განთქმული. სტუმართან რომ შემარცხვინე და ეს ქეციანები მომირთვი, თავი ხომ არ მოგძულებია?! - ხანო, შენმა სიცოცხლემ, მე მინდოდა, ფაშასთან სახელიანად გამომეყვანე. ხომ იცი, მე ცხენის ავ-კარგი არ შემეშლება, შენს ჯოგში კი მათი უმჯობესი ცხენი არ არის; ჯოგში კი არა, მთელი ქვეყანაც რომ დაიარო, ამათი ტოლდამდები არსად იქნება. ჰასან ხანმა ცეცხლი უფრო მოიკიდა. "
ჩუქება
