თავი პირველი
როგორც იქნა, ორი კვირის შემდეგ დავბრუნდი. ჩვენები უკვე სამი დღეა რულეტენბურგში იყვნენ. რომ მეგონა, მოუთმენლად მელოდნენ-მეთქი, თურმე სულაც არა. გენერალს ფრიად დამოუკიდებლად ეჭირა თავი. გაბღენძილი მელაპარაკა და მერე თავის დასთან გამგზავნა. ნაღდად საიდანღაც იშოვეს ფული, თუმცა საიდან, არ ვიცი. ისიც კი მეჩვენა, გენერალი ცოტა არ იყოს, სირცხვილით თვალს ვერ მისწორებს-მეთქი. მარია ფილიპოვნა დიდ ფაციფუცში იყო და ჩემთან სალაპარაკოდ არ ეცალა. ეს კია, ფული გამომართვა, გადაითვალა და ჩემი ანგარიშიც მოისმინა. სადილად თურმე მეზენცოვს, იმ ფრანგსა და კიდევ ვიღაც ინგლისელს ელოდნენ. თუ ფული ჩაიგდეს ხელში, მაშინვე აუცილებლად წვეულება უნდა გამართონ მოსკოვურ ყაიდაზე. პოლინა ალექსანდროვნამ დამინახა თუ არა, მაშინვე მკითხა, რატომ დაიგვიანეო, მაგრამ პასუხს არ დაელოდა და სადღაც წავიდა. ნამდვილად განზრახ მოიქცა ასე, თუმცა უნდა მოველაპარაკო, სათქმელი ბევრი დამიგროვდა.
ბინად ერთი პაწაწკინტელა ოთახი მომცეს სასტუმროს მეოთხე სართულზე. იციან, გენერლის ამალას რომ ვეკუთვნი. ყველაფერზე ეტყობათ, თავი რომ უკვე გამოიჩინეს. გენერალი ყველას მართლაც მდიდარი რუსი ბატონი ჰგონია. სხვა დავალებების გარდა, მოასწრო და სადილობამდე ორასფრანკიანი ბილეთი მომცა გადასახურდავებლად, რომელიც სასტუმროს კანტორაში დავახურდავე ისე, რომ ერთი კვირა მაინც დარწმუნებული იქნებიან, მილიონის პატრონი ვართ. მიშა და ნადია სასეირნოდ მიმყავდა, როცა კიბიდან დამაბრუნეს, გენერალი გიხმობსო. თურმე იმის გაგება მოეგუნება, ბავშვები სად მიგყავსო? არა, ეს კაცი ნაღდად თვალს ვერ მისწორებს. ისე ჯიქურ ანუ უპატივცემულოდ შევხედავ ხოლმე, რომც მოინდომოს თვალის გასწორება, მაინც იბნევა და საქციელი ეკარგება. გენერალმა გატყლარჭულად დაიწყო და იმდენი ილაპარაკა, ბოლოს თვითონაც აერია სათქმელი. ძლივს გამაგებინა, ბავშვები ქალაქის ცენტრალური პარკიდან ანუ ვოკსალიდან მოშორებით წაიყვანეო. მერე თვითონვე მოუვიდა გული და მოკლედ მოჭრა: „თორემ შეიძლება სათამაშო დარბაზშიც წაიყვანოთ. უკაცრავად, მაგრამ თქვენი ქერქეტობის ამბავი რომ ვიცი, არ გამიკვირდება, ისევ თამაში დაიწყოთ. მართალია, თქვენი მენტორი არა ვარ და არც სურვილი მაქვს ვიყო, აქ სახელი არ გამიტეხოთ“.
დინჯად ვუთხარი:
- კაცმა რომ ითამაშოს, ფული უნდა ჰქონდეს. მე კი ფული არა მაქვს.
გენერალს ოდნავ აელეწა სახე.
- ფულს ახლავე მიიღებთ, - მითხრა. ბიურო გადაქექა და წიგნაკში შეამოწმა. თურმე ჩემი ას ოცი რუბლი ემართა.
- აღარ ვიცი, როგორ გაგისწორდეთ, აქ ტალერებზე გადაანგარიშება მოგვიწევს. თუმცა აგერ ას ტალერს მოგცემთ მთლიანად, დანარჩენი მერე იყოს, არ დაგეკარგებათ.
უხმოდ გამოვართვი ფული.
- არ იწყინოთ, გეთაყვა, ჩემი სიტყვები! განა არ ვიცი, რა ფხუკიანი ვინმე ბრძანდებით. თუ ვთქვი, მხოლოდ და მხოლოდ იმიტომ, რომ გამეფრთხილებინეთ. ამის უფლება, ვგონებ ცოტათი მაინც მაქვს...
მე და ბავშვები სადილის წინ დავბრუნდით. გზაში ჩვენების მთელი კავალკადა შემოგვხვდა. სადღაც ნანგრევების სანახავად ყოფილიყვნენ. ჰოი, რა მშვენიერი ორი ეტლი და რა დიდებული ბედაურები იყო! Mademoiselle Blanche, მარია ფილიპოვნა და პოლინა ერთ ეტლში ისხდნენ. ის ფრანგი კაცუნა, ინგლისელი და ჩვენი გენერალი ცხენებს მოაჯირითებდნენ. ქუჩაში ყველა ჩერდებოდა და მათ უყურებდა. შთაბეჭდილება დიდი იყო. თუმცა გენერალს კარგი დღე არ დაადგება. რომ ვიანგარიშე, ჩემი ჩამოტანილი ოთხი ათასი ფრანკითა და კიდევ აქ რაც იშოვა, სულ შვიდი თუ რვა ათასი ფრანკი იქნება. ეს კი mademoiselle Blanche-ს ერთ ლუკმად არ ეყოფა.
Mademoiselle Blanche და დედამისი ჩვენს სასტუმროში ცხოვრობდნენ. აქვე უნდა იყოს ჩვენი ფრანგიც. ლაქიები მას m-r le comte-ს ეძახიან, m-lle Blanche-ის დედას კი - m-me la comtesse-ს. არ ვიცი, იქნებ მართლაც ბრძანდებიან comte et comtesse.
ასეც ვიცოდი, m-r le comte სადილზე რომ ვერ მიცნობდა. ცხადია, გენერალს ფიქრადაც არ მოსვლია ჩვენი გაცნობა ან თუნდაც ჩემი წარდგენა; m-r le comte რუსეთში ნამყოფი კაცი გახლავთ და კარგად მოეხსენება, რა ფასიც აქვს ჩვენში იმ კაცს, ვისაც outchitel ჰქვია, თუმცა ისე კი ძალიან კარგად მიცნობს. გამოგიტყდებით და, სადილზე მართლაც დაუპატიჟებელი სტუმარი აღმოვჩნდი. გენერალს, მგონი, არ გავხსენებივარ, თორემ თადარიგს დაიჭერდა და სადილად table d’hot-ზე გამგზავნიდა. ჩემდათავად მივედი, ამიტომაც გენერალმა უკმაყოფილოდ გამომხედა. კეთილმა მარია ფილიპოვნამ მაშინვე მიმითითა, სად დავმჯდარიყავი. კიდევ კარგი, მისტერ ასტლეი ვნახე იქ. მისი წყალობით, ნებსით თუ უნებლიეთ, მათ მარაქაში გავერიე.
ამ საკვირველ ინგლისელს პირველად პრუსიაში შევხვდი, როცა მატარებელში ვიჯექი და ჩვენებთან მივემგზავრებოდი, ვაგონში პირისპირ აღმოვჩნდით. შემდეგ საფრანგეთის საზღვარზე და კიდევ შვეიცარიაში ვნახე, ამ ორი კვირის განმავლობაში ბედმა ორჯერ შემყარა ამ კაცს და