შესავალი
გული ცეკვავა
კივის კულტურა - აქტინიდია
ნარკვევი
ნაშრომი განკუთვნილია სოფლის მეურნეობის სპეციალისტების, სასოფლო-სამეურნეო სასწავლო დაწესებულებათა მასწავლებლებისა და სტუდენტებისათვის, კოოპერატორებისა და მოყვარული მებაღეებისთვის, საქართველოში კივის კულტურის გავრცელების მიზნით.
კორექტორი აფროდიტა ცეკვავა
შესავალი
კივის-აქტინიდიის კულტურა ფართოდაა გავრცელებული მსოფლიოს თბილ, სუბტროპიკულ და ზოგიერთ ტროპიკულ რაიონებში; შორეული აღმოსავლეთიდან ჰიმალაიმდე, სახალინის კუნძულიდან მცირე აზიამდე და დასავლეთ ინდონეზიამდე, კრასნოდარის მხარეში, ჩინეთში, ახალ ზელანდიაში, იტალიაში, საბერძნეთში, თურქეთში, საქართველოში, აზერბაიჯანში და სხვა.
აფხაზეთში, მცენარე კივი-აქტინიდიაზე სპეციალური დაკვირვება მიმდინარეობდა სოხუმში, აფხაზეთის სელექტა-გენეტიკის საკვლევ ინსტიტუტში სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორის ტომას სამოლადასის და აკადემიური დოქტორის, უფროსი მეცნიერ მუშაკის, პროფესორის გული ცეკვავას უშუალო ხელმძღვანელობით 1970 იანი წლებიდან 1993 წლამდე. მცენარე კივი-აქტინიდიას შესახებ მეცნიერებათა საკანდიდატო ხარისხი დაიცვა სუბტროპიკული მეურნეობის ინსტიტუტის პროფესორმა ნონა სალაყაიამ. სასწავლო სამეცნიერო-საკვლევი ნაკვეთები მცენარე კივისთვის გამოყოფილი იყო ქვემო ეშერაში და გულრიფშში. კივი-აქტინიდიის მრავალწლოვანი დაკვირვება, სამეცნიერო კვლევა მიმდინარეობდა ბათუმის ბოტანიკურ ბაღში, დამსახურებული მკვლევარის ვანო პაპუნიძის მიერ. მსოფლიოში გავრცელებულია მცენარე კივის 36-მდე სახეობა. ჩვენში კარგად ხარობს შემდეგი ჯიშის კივი, როგორიცაა ბრუნო, აბოტი, მონტი, ალისონი და სხვა.
შესწავლილი იქნა მცენარე კივი-აქტინიდიის ნაყოფების ქიმიური შემადგენლობა. აღსანიშნავია რომ ვიტამინი „ C “ შემცველობა 100 გრამ ნაყოფში აღწევს 100-400 მგ. ნაყოფის წვენი მჟავე რეაქციისაა, მისი PH 3,3-3,8 შორის მერყეობს, გარდა ამისა შეიცავს ძვირფას სამკურნალო და საკვებ ელემენტს და მინერალურ ნივთიერებებს.
ამ ნაშრომის დაწერისათვის გამოყენებული იქნა მრავალრიცხოვანი ლიტერატურული წყაროები, პირადი შეხედულებანი საკუთარი კვლევიდან გამომდინარე ათეული წლების განმავლობაში.
აკადემიური დოქტორი, პროფესორი, ეკოლოგიურ
მეცნიერებათა აკადემიის წევრ კორესპონდენტი,
უფროსი მეცნიერი
გული ცეკვავა