ნაწილი პირველი - ერთი დღე - პირველი
„მთელი მსოფლიო თეატრია. თითოეული,
კაცი და ქალი, მსახიობნი არიან; მხოლოდ
აქ ყველასა აქვს შემოსვლის და გასვლის დრო-ჟამი,
ასევე მრავალ როლს ასრულებს თითოეული“.
უილიამ შექსპირი, „როგორც გენებოთ“(აქაც და ქვემოთაც, ნაწყვეტები უილიამ შექსპირის პიესიდან „როგორც გენებოთ“, მთარგმნელები მოსე ქარჩავა და ნელი საყვარელიძე, შექსპირის თხზულებათა სრული კრებული, ტომი 3, თბილისი, გამომცემლობა „ხელოვნება“, 1987 წ.)
ეძღვნება თამარას - ჩემს დას,
თანამგზავრსა და მეგობარს,
რომელიც, სხვათა შორის, წავიდა და
ცოლად გაჰყვა თავის ჰოლანდიელს
აგვისტო
ინგლისი, სტრეტფორდი ეივონზე
იქნებ შექსპირი ცდებოდა?
„ყოფნა-არყოფნა, საკითხავი, აი, ეს არის“. ეს ჰამლეტის – იქნებ თავად შექსპირის – ყველაზე ცნობილი მონოლოგია. მთელი მონოლოგი მახსოვს სკოლის დამამათავრებელი კლასის ინგლისური ენის პროგრამიდან, დღესაც კი შემიძლია თითოეული სიტყვა გავიხსენო. აქამდე მათ შესახებ ამდენი არ მიფიქრია. უბრალოდ, მინდოდა კარგად დამეზუთხა და უმაღლესი შეფასება მიმეღო. მაგრამ იქნებ შექსპირი და ჰამლეტი არასწორ შეკითხვას სვამენ? იქნებ სინამდვილეში შეკითხვა სხვანაირად ჟღერს: ყოფნა კი არა, როგორ ყოფნა.
საქმე ის გახლავთ, რომ არ ვიცი, საკუთარ თავს დავუსვამდი თუ არა ამ შეკითხვას – როგორ ყოფნას – რომ არა „ჰამლეტი“. შესაძლებელი იყო, რომ ისეთივე ელისონ ჰილი დავრჩენილიყავი, როგორიც ადრე ვიყავი. ის მეკეთებინა, რასაც ჩემგან ელოდნენ, რაც ამ შემთხვევაში „ჰამლეტის“ სანახავად წასვლა გახლდათ.
– ღმერთო, რა პაპანაქებაა, არც კი მეგონა, თუ შეიძლებოდა ინგლისში ასეთი სიცხე ყოფილიყო, – ჩემი მეგობარი მელანი ქერა თმას შეიკრავს და კეფაზე იმაგრებს, თან გაოფლილ კისერს მარაოთი იგრილებს, – და მაინც, კარი რომელზე იღება აქ?
მის ფოულის გავყურებ, რომელსაც მელანი და ჩვენი ჯგუფის წევრების უმრავლესობა ზურგს უკან „ჩვენს უშიშარ ლიდერს“ უწოდებენ. მაგრამ ის ტოდს ესაუბრება, კოლეჯის ისტორიის განყოფილების სტუდენტს, რომელიც მასთან ერთად, მეორე ხელმძღვანელად ითვლება ამ მოგზაურობაში, და ალბათ ცდილობს მასაც და დანარჩენებსაც რაღაც გადაათქმევინოს. ჩვენ ხომ თინეიჯერების ტურში ვართ!
„კულტურული ექსტრავაგანცას(მდიდრულად დადგმული, სანახაობითი შოუ.) ბროშურაში, რომელიც მშობლებმა სკოლის დამთავრებამდე ორი თვით ადრე მაჩუქეს, ტოდის მსგავსი დამამთავრებელი კლასის მოსწავლე „ისტორიკოს-კონსულტანტად“ იყო მოხსენიებული და, როგორც ჩანს, ევალებოდა მოზარდთა ტურების „საგანმანათლებლო ღირებულებისთვის“ გაესვა ხაზი. თუმცა აქამდე ტოდი მხოლოდ იმას ახერხებდა, რომ დილაობით რეგულარულად თავი გვტკიოდა, ვინაიდან ყოველ ღამით დასალევად დავყავდით ყველანი. დარწმუნებული ვარ, ამაღამ ყველა კიდევ უფრო შეიშლება. ბოლოს და ბოლოს, ეს ჩვენი ბოლო გაჩერებაა სტრეტფორდში ეივონზე, კულტურულ ქალაქში! ამის ინტერპრეტირება ასე შეიძლება: უამრავ პაბში მოგვიწევს შესვლა, რომელთათვისაც შექსპირთან დაკავშირებული სახელები დაურქმევიათ და რომლებშიც ხშირად დადის თვალისმომჭრელად თეთრ ბოტასებში გამოწყობილი ხალხი.
მის ფოულისაც თოვლივით თეთრი ბოტასი აცვია, შეხამებული ფაქიზად გაუთოებულ, ჯინსის ცისფერ შარვალთან და მოკლესახელოებიან მაისურთან, წარწერა რომ ამშვენებს „Teen tours“. ის ხშირად ბუზღუნებს ტოდის გამო. ზოგჯერ, ღამღამობით, როდესაც ყველა ქალაქშია გასული, მეუბნება ხოლმე – მთავარ ოფისში უნდა დავრეკო და მის შესახებ ვაცნობოო. მაგრამ საქმე ბოლომდე არასოდეს მიჰყავს. ვფიქრობ, ნაწილობრივ იმიტომ, რომ როდესაც ბრაზობს, ტოდი ეფლირტავება, თვით მის ფოულის ეპრანჭება, უფრო სწორად, განსაკუთრებულად მის ფოულის უჟუჟუნებს თვალებს.
– მგონი, შვიდზე იწყება, – ვეუბნები მელანის. მაჯის საათს დავყურებ, სკოლის დამთავრების აღსანიშნავ კიდევ ერთ საჩუქარს; მსხვილს, ოქროსას, ზედ ამოტვიფრული სიტყვებით – „ბედნიერი მგზავრობა“. ცოტა არ იყოს, მემძიმება მისი ტარება ოფლიან მაჯაზე. – ახლა შვიდის ნახევარია!
– ღმერთმანი, ბრიტანელებს, როგორც პარადზე, გამწკრივება და რიგებში დგომა ჰყვარებიათ. იტალიელებისგან უნდა ისწავლონ ჭკუა, რომლებიც ყველგან ჯგროდ დგანან. ან იქნებ იტალიელებს აქვთ სასწავლი ჭკუა ბრიტანელებისგან, – მელანი მინიქვედაკაბას ზემოთ ექაჩება, ქამარ-ქვედაკაბას, როგორც თვითონ ეძახის, და შემოტმასნილ ტოპს ისწორებს, – ღმერთო, რომი! ასე მგონია, ერთი წლის წინ ვნახე.
რომი? განა იქ ექვსი დღის წინ არ ვიყავით? ან თექვსმეტის? მთელი ევროპა ბუნდოვნად გვახსოვს, აეროპორტები, ავტობუსები, ძველი შენობები და ფიქსირებულფასიანი მენიუები, რომლებშიც, ძირითადად, შედიოდა წიწილის ხორცი სხვადასხვა სოუსით. როდესაც ჩემმა მშობლებმა ამ მოგზაურობაში გამიშვეს და დიდი საჩუქარი გამიკეთეს სკოლის დამთავრების აღსანიშნავად, ცოტა არ იყოს, ნაკლებად მეხალისებოდა გამგზავრება, მაგრამ დედამ დამარწმუნა, გადავამოწმე და ეს „თინეიჯერული ტურები“ მშვენიერი რამეაო! მოკლედ, კარგი გამოხმაურება ჰქონდა, მაღალი ხარისხის საგანმანათლებლო კომპონენტებს შეიცავდა, გარანტიას იძლეოდა, რომ ყველა მოსწავლეს კარგად უპატრონებდნენ, ჰოდა, მეც შესანიშნავად მომხედავდნენ.
– მარტო არასოდეს იქნები, – აღმითქვეს მშობლებმა. ბუნებრივია, მელანიც ჩემთან ერთად მოდიოდა.
და, რა თქმა უნდა, მართლები იყვნენ. მის ფოულის მახვილ მზერას
ჩუქება
