წინასიტყვაობა - მეორე გამოცემისთვის
ეს წიგნი თორმეტი წლის წინ დავწერე და საერთოდ პირველი წიგნია, რომ დავიწყე და დავამთავრე. პირველად და უკანასკნელად ის თერთმეტი წლის წინათ გამოიცა, თვითგამოცემით და მეტად სახალისო ამბების თანხლებით, თუ შეიძლება, რომ იმ დროის ამბებში, მაშინ სახალისო რამე გეპოვნა. იმდენი დაიბეჭდა, რომ კიდევ ერთი წლის მერე, მთელ შეკვრებს პირდაპირ ვყრიდით ფანჯრიდან ნაგვის მანქანაზე: იმიტომ, რომ არ ვიცოდით, ამდენი სად უნდა წაგვეღო.
სიმართლე რომ ვთქვა, იმის შემდეგ არც კი გადამიფურცლავს. მხოლოდ ახლა წავიკითხე გვერდნახევარი და მერე აღარ გამიგრძელებია. საერთოდ, საკუთარი ნაწერების კითხვა მიჭირს. წიგნში აღწერილი ამბები ასე თუ ისე მახსოვს, ვინაიდან, რამდენიმე სურათი (და არა მთავარი ამბავი) ნამდვილ ისტორიებზეა აგებული, ისინი კი არ დამვიწყნია.
წიგნში ბევრი ცუდი სიტყვაა, ესეც კარგად მახსოვს. ეს ცუდი სიტყვებიც არსად წასულა. წიგნში ბევრი აგრესია და ცუდი ამბავია. არც ესენი გამქრალან.
წიგნის გმირი გაუთავებლად აგინებს ქართველებს, სომხებს და აზერბაიჯანელებს, ასევე რუსებსაც და საერთოდ ყველას, ვინც კი გადაეყრება. სამწუხაროდ, ის სრულიად უვიცი ვინმეა. ამ წიგნს რომ ვწერდი, თავადაც არ ვიყავი დიდად გამოცდილი მოქალაქე. თუმცა, იმდენს კი ვხვდებოდი, რომ აგრესია სიცარიელისგან, უვიცობისგან და ამპარტავნობისგან მოდის. მაშინ დიდად არ ვფიქრობდი ამაზე, მაგრამ ადამიანი, რომელმაც არ იცის, იგინება და ილანძღება. მერე რაღაცეებში გარკვევას ცდილობს და მისი უბედურებაც აქედან იწყება. თუ, რა თქმა უნდა, პატიოსანი კაცია.
ამ ამბავს რომ ვწერდი, საბჭოთა კავშირი ახალი დაშლილი იყო. იქ ხმამაღლა ისე ამბობდნენ, რომ ყველანი ძმები ვიყავით, სინამდვილეში კი ყველას ერთმანეთი სძულდა. ეგებ ცოტათი უყვარდა კიდეც, მაგრამ მთავარი სიძულვილი და უნდობლობა იყო. ქვეყნები და ადამიანები ერთმანეთს არ იცნობდნენ და მხოლოდ რაღაც წესებით ურთიერთობდნენ. ეს წესები სულ ტყუილი იყო. მერე ადამიანები და ქვეყნები ერთმანეთს დაერივნენ, იმიტომ, რომ გაირკვა: ერთმანეთის არაფერი იცოდნენ და ამიტომ სძულდათ. ერთმანეთის სწავლა კი გაჭირდა. როგორია, როცა არაფერი გისწავლია და არავის ენდობი?
წიგნის გმირი გაუთავებლად ლანძღავს თავის მამას და მისი კასტის ხალხს. ამ ბიჭმა არაფერი იცოდა, მაგრამ ცხოვრებაში ერთი ამბავი გადახდა და ეს ისტორია წააგო სწორედ რომ თავის მამასთან. ეს გმირი თითქოს მიხვედრილია, რომ თავისუფალი კაცი უნდა იყოს, მაგრამ არ იცის, ეს საქმე როგორ ხერხდება. ჰგონია, რომ ისევ ჩვენებურად, კავკასიურად, ტყვიით და აზრდაკარგული სიჩაუქით უნდა მოახერხოს ტყვეობიდან თავის დახსნა. ამ დროს კი ტყვე არ არის, არც პარტიზანებისა და არც საკუთარი ქალაქისა, რომელმაც თავისი ადათებით და სიცრუით დატანჯა. უბრალოდ, მან არ იცის, რომ სამყარო ძალიან დიდია და გამოუმშვიდობებლად შეგიძლია წახვიდე სადმე, არა მხოლოდ ფეხით, არამედ ფიქრითაც.
ამიტომ, ისევ აგრესიის ამბავია, რომელიც საბოლოოდ მოუთავებს ხელს. ასე მგონია, რომ მოუთავებს, თქვენ კი, როგორც გგონიათ, ისე იყოს.
ჩემი მოკლე ჭკუით, სადაც ქრისტიანობაა, იქ თაობები და მამათა და შვილთა ბრძოლები არ არის. როგორც მახსოვს, წიგნში ერთი ქუჩის ბიჭი მანქანიდან გადასვამს მღვდელს, რომელიც ეტყვის, ჯაზი მწვალებლების მუსიკააო. არც ეს ამბავი წასულა სადმე, უფრო ხმამაღლა გრძელდება. ამ წიგნში, პარტიზანების სოფელში მცხოვრები ლოთი მხატვარი ძველ გადაჭრილ თოფს აძლევს მთავარ გმირს, რომელიც იმ ადგილიდან გაქცევას გადაწყვეტს, სადაც შემთხვევით მოხვდება და სადაც თავი ტყვედ მიაჩნია. საეჭვოა, რომ ცხოვრებაში ასე მოხდეს, მაგრამ იმ მხატვრისთვისაც, სამყარო ძალიან პატარა და შეკუმშულია და მანაც არ იცის, რომ შეიძლება არსებობდეს რაიმე სხვა გზა, ტყვიით გზის გაკვალვის გარდა.
საერთოდ კი, ახლა რომ ვიხსენებ, ამ წიგნში ბევრი გულუბრყვილო ადგილია. მაგრამ გულწრფელი ადგილებიც არის.
აგრესიის გარეშე კი არ იქნებოდა: თბილისისა და აფხაზეთის ომებს შორისაა დაწერილი, ანუ ცხინვალის ომის ბოლო ხანებში. აქ ბათუმში ძალით გათხოვილი გოგოც კი, არა მხოლოდ უბედურია, არამედ აგრესიულიც. როცა აგრესიაა, ყველაფერი იდღაბნება და ყველაფერს ერთ ფერში ხედავ. ამ დროს კი, ყველაფერი ერთნაირი არ არის. როგორც ერთ ძველ ფილმში იტყვიან, არჩევა ყოველთვის შეგიძლია. ეგ არის, რომ ვერ ბედავ და მერე სხვაზე ბრაზობ. მგონი, ეს წიგნიც ამაზეა.
როგორც მახსოვს, უფრო ზღაპრის, ხალისიანი, ორი ვაკელ-ვერელი ბიჭის თავგადასავლის დაწერა მინდოდა, ოღონდაც სრულიად გამოუცდელი ვიყავი წიგნების წერაში და ტონი ვერ შევარჩიე. ანუ ერთი-ორი გვერდი რომ დავწერე, იმდენი აგრესია გადმოიფრქვა, რომ ამბების რბილად მოთხრობა შეუძლებელი შეიქნა. შეიქნა და მივყევი, ამაზე აღარ მიდარდია. მგონი, ხდება ხოლმე ასეთი რაღაცეები.
ახლა კავკასიაში ყველა ომი შეწყვეტილია და წაგების, გაქცევის,
ჩუქება
