ჰარლან ელისონი - მინდა ვიკივლო, და პირი არ მაქვს გორისტერის გახევებული სხეული უძრავად ეკიდა ჩვენ ზემოთ, კომპიუტერებიანი ოთახის ჭერზე. გვამი მთავარ მღვიმეში უწყვეტად მქროლავ, ზეთის სუნით გაჯერებულსა და გრილ სიოზეც კი არ ირხეოდა. თავდაღმა, მხოლოდ მარჯვენა ფეხით ეკიდა. წაწვეტებული ყბის ქვეშ, ყურიდან ყურამდე, უზუსტესი ოსტატობით შესრულებული ჭრილობის გამო სისხლისგან სრულად იყო დაწრეტილი. სარკესავით გაპრიალებულ ლითონის იატაკს წვეთი სისხლი არ ეცხო.
გორისტერი ჩვენს ჯგუფს რომ შემოუერთდა და საკუთარ თავს ახედა, მაშინღა (თუმცა მაინც ძალიან გვიან) მივხვდით, რომ მვ-მ ისევ გაგვაცურა და კარგადაც გაერთო. ამჯერადაც დაგვაბოლა. ჩვენ სამს მაშინვე გული აგვერია, და ისეთივე უძველესი ინსტინქტის გამოისობით, როგორც თავად მისი გამომწვევი – გულისრევა იყო, ერთმანეთის საპირისპირო მხარეს შევბრუნდით.
გორისტერი გაფითრდა. თითქოს ვუდუს თოჯინა დაინახა და ახლა მომავლის ეშინოდა. „ო, ღმერთოო“, წაილუღლუღა და წავიდა. ცოტა ხანში სამნი გავყევით. კვების აცახცახებულ ბლოკთან მიმჯდარიყო ზურგით და თავი ხელებში ჩაერგო. ელენმა მის გვერდით ჩაიმუხლა და თმაზე მიეფერა. გორისტერი არ განძრეულა, მაგრამ ხელებით დაფრული სახიდან მისი ხმა საკმაოდ გარკვევით გაისმა.
– რატომ უბრალოდ არ მიგვაძაღლებს და ყველაფერს დაასრულებს? ღმერთო, უკვე აღარ ვიცი, კიდევ რამდენ ხანს გავძლებ ასე.
კომპიუტერში ცხოვრების ასმეცხრე წელი იდგა. და გორისტერი უკვე ყველას სახელით ლაპარაკობდა.
ნიმდოკს (კომპიუტერი ამ სახელის გამოყენებას აიძულებდა, იმიტომ რომ მვ-ს უცნაური ჟღერადობები ართობდა) ჰალუცინაციები დაეწყო. ეჩვენებოდა, რომ ყინულოვან მღვიმეებში დაკონსერვებულ საჭმელს ხედავდა. მე და გორისტერს ეჭვი გვეპარებოდა.
– ისევ გვაბოლებს, – ვუთხარი დანარჩენებს, – როგორც მაშინ დაგვაბოლა იმ ოხერი გაყინული სპილოთი. ბენი კინაღამ ჭკუიდან გადაცდა. მთელ გზას გავივლით იქამდე და აყროლებული იქნება, ან რაიმე ეგეთი. ჯობია ყურადღება არ მივაქციოთ. აქ დავრჩეთ. კომპიუტერსაც მოუწევს დროულად მოიფიქროს რამე, თორემ დავიხოცებით.
ბენიმ მხრები აიჩეჩა. ბოლოს სამი დღის წინ ვჭამეთ. მატლები. მსუქანი, საზიზღარი მატლები.
ნიმდოკიც არ იყო დარწმუნებული. არსებობდა რაღაც შანსი, რომ საჭმელი ნამდვილი ყოფილიყო, მაგრამ ვერაფრით ჩამოყალიბდა. იქაურობა კი აქაურობაზე უარესი ვერაფრით იქნებოდა. შეიძლება ცოტა უფრო მეტი სიცივე დაგვხვედროდა, მაგრამ მაგას მნიშვნელობა არ ჰქონდა. სიცხე, სიცივე, სეტყვა, ლავა, მდუღარე წყალი თუ კალიები – დიდი მნიშვნელობა არაფერს ჰქონდა. მანქანა ნება-ნება ანძრევდა, ან უნდა დავყოლოდით, ან დავიხოცებოდით.
გადაწყვეტილება ელენმა მიიღო.
– უნდა ვჭამო, ტედ. ეგებ ცოტა უილიამსი(მსხლის ჯიში.) ან ატმები იყოს. ტედ, გთხოვ, ვცადოთ რა.
ადვილად დავნებდი. ფეხებზე მეკიდა, რა მნიშვნელობა ჰქონდა? ელენი მაინც მადლიერი დარჩა. ჩემთან უკვე ორჯერ იყო რიგის გარეშე. მაგრამ ამასაც აღარ ჰქონდა მნიშვნელობა. მაინც ვერასდროს ათავებდა, და აღარ მესმოდა, თავს საერთოდ რაღატომ ვიწუხებდით. მაგრამ ყოველ ჯერზე, ამას რომ ვაკეთებდით, მანქანა თავშეუკავებლად ხითხითებდა. ხმამაღლა, სადღაც ზემოდან, სადღაც იქიდან, სადღაც აქედან, ჩვენ გარშემო... ადამიანივით ხვიხვინებდა. მანქანასავით ხვიხვინებდა... უმეტესად, მვ-ს უსულო მანქანად აღვიქვამდი. მაგრამ ხანდახან მასზე ისე ვფიქრობდი, როგორც მამაკაცზე, მასკულინურ... მამობრივ... პატრიარქალურ... რამეთუ მას შური ამოძრავებდა. მანქანა, თუ ადამიანი. უფალი ჩვენი, დარეხვილი მამილო.
ხუთშაბათს წავედით. მანქანა ყოველთვის გვატყობინებდა დროს. დროის სვლა მეტად მნიშვნელოვანი იყო. ჩვენთვის არა, რასაკვირველია, მაგრამ მისთვის... ხუთშაბათი. გასაგებია. მადლობა, მვ.
ელენი ცოტა ხანი ნიმდოკს და გორისტერს მიჰყავდათ, ხელები ერთმანეთის მაჯებზე ჰქონდათ გადაჭდობილი და ასე ქმნიდნენ სკამს. მე და ბენი წინ და უკან მივდიოდით. რამე რომ მომხდარიყო, ერთ-ერთს გამოგვიჭერდა და ელენს მაინც დატოვებდა უსაფრთხოდ. უსაფრთხოდ რა... ან მაგას რა მნიშვნელობა ჰქონდა.
ყინულის მღვიმეებამდე მხოლოდ ასიოდ მილი იქნებოდა დარჩენილი. მეორე დღეს, მანქანის მიერ შექმნილი მზესავით მცხუნვარე ობიექტის სხივებზე რომ ვეყარეთ, ცოტა მანანა მოთოვა. ტახის შარდის გემო ჰქონდა, წამოდუღებულის. ბოლომდე შევჭამეთ.
მესამე დღეს ყავლაგასვლის ხეობა გავიარეთ, კომპიუტერის ძველისძველი, ჩაჟანგული ნაწილებით რომ იყო სავსე. მვ საკუთარ ცხოვრებასაც ისევე დაუნდობლად ეპყრობოდა, როგორც ჩვენსას. ეს მისი პროვნული მახასიათებელი იყო – სრულყოფილებისკენ მიისწრაფვოდა. მნიშვნელობა არ ჰქონდა, საქმე საკუთარი უსარგებლო ნაწილების მოშორებას ეხებოდა თუ ჩვენს წამებას, მვ ისეთი გულმოდგინებით შრომობდა, რომ მის გამომგონებლებს – უკვე დიდი ხნის წინ მტვრად ქცეულთ – ყველაზე ბედნიერ სიზმარშიც არ დაესიზმრებოდათ.
სადღაც ზემოდან სუსტი სინათლე აღწევდა და ვივარაუდეთ, რომ ზედაპირთან ახლოს უნდა ვყოფილიყავით. მაგრამ შესათვალიერებლად ახოხება არ გვიცდია. იქ უკვე აღარაფერი იყო. უკვე ას წელიწადზე მეტი იქნებოდა, ზემოთ ისეთი აღარაფერი შემორჩა, სანახავად რომ ღირებულიყო. მხოლოდ აფეთქებებისგან განადგურებული ზედაპირი, ოდესღაც საკუთარ სახლს რომ ეძახდნენ მილიარდები. ახლა მხოლოდ ხუთნიღა დავრჩით, აქ, შიგნით, მვ-სთან ერთად.