1
ჩვენ ზურგში ვიმყოფებით, ფრონტის ხაზიდან ცხრა კილომეტრის დაშორებით. გუშინ შეგვცვალეს; ახლა მუცლები ხორციანი, თეთრი ლობიოთი გვაქვს გამოტენილი და თავს მაძღრად და კმაყოფილად ვგრძნობთ. ვახშმად თითო-თითო ქვაბიც კი გვერგო. დამატებით, ძეხვსა და პურსაც იძლევიან - მაგარია. ასეთი შემთხვევა დიდი ხანია აღარ გვქონია: ჩვენი სამზარეულოს ბატონი, წითელ პომიდორს რომ მიუგავს თავი, თავად გვთავაზობს საჭმელს; ყოველ გამვლელს ჩამჩით თავისკენ იწვევს და თეფშებს პირამდე უვსებს. სრულ სასოწარკვეთაშია ჩავარდნილი, რადგან გულიაშის უშველებელი „ტყვიამფრქვევი“ არა და არ იცლება. თიადენმა და მიულერმა საიდანღაც დიდი ჯამები გააჩინეს და, სარეზერვოდ, პირამდე აავსებინეს, თიადენმა ღორმუცელობის, მიულერმა კი სიფრთხილის გამო. როგორ ინელებს თიადენი ამდენს, ნამდვილი გამოცანაა, არადა გამხმარ ქაშაყს მიუგავს თავი.
მთავარი ის არის, რომ თამბაქოს ორმაგი ულუფითაც მოგვამარაგეს. თითოეულს ათი სიგარა, ოცი სიგარეტი და ორ-ორი ფილა საღეჭი თამბაქო - მაგარია! ჩემი საღეჭი თამბაქო კაჩინსკის გავუცვალე სიგარეტში და მარაგი ორმოცამდე გავზარდე. ამას დღის ბოლომდეც კი ვიმყოფინებ.
სულაც არ გვეკუთვნის ამხელა საჩუქარი. თან არც ისეთი ხელგაშლილები არიან პრუსიელები. მგონი, რაღაც შეცდომას უნდა ვუმადლოდეთ. ფრონტის ხაზზე ჩასანაცვლებლად ორი კვირის წინ მიგვავლინეს. ქვედანაყოფში შედარებით სიმშვიდე იყო. ჩვენი დაბრუნებისას დიდი რაოდენობით საკვები შემოვიდა. ასეულის უფროსმა წინასწარ დაიჭირა თადარიგი ას ორმოცდაათ კაცზე, მაგრამ სწორედ ბოლო დღეს მოულოდნელად გამოჩნდნენ ინგლისური არტილერიის ქვემეხები და მაღალკალიბრიანი ჭურვები, რომლებსაც შეუსვენებლად უშენდნენ ჩვენს სანგრებს. დანაკარგი საკმაოდ დიდი აღმოჩნდა და მხოლოდ ოთხმოცმა შევძელით დაბრუნება.
ფრონტის ზურგში ღამით შევედით და, რიგიან გამოძინებას დანატრებულნი, იმწამსვე ნარებზე გავიჭიმეთ. კაჩინსკი მართალს ამბობს: არც ისე ცუდი იქნებოდა ომი, ცოტა მეტი ძილის საშუალება რომ მიეცათ ადამიანისთვის. ფრონტის ხაზზე ეს გამორიცხულია, ორი კვირა კი გაუსაძლისად ნელა მიიზლაზნება.
ბარაკიდან ნაშუადღევს ამოვცოცდით. ნახევარ საათში ქვაბები მოვიმარჯვეთ და „გულიაშმფრქვევთან“ განვლაგდით, რომელსაც ქონისა და საკვების საამო სუნი ასდიოდა. სათავეში, ცხადია, „უმშიერესნი“ მოექცნენ! ტანდაბალი ალბერტ კროპი ჩვენ შორის ყველაზე ნათელი გონებისაა და ამიტომაც უკვე ეფრეიტორია; - მიულერი ვ, რომელიც ჯერ კიდევ სასკოლო სახელმძღვანელოებს დაათრევს თან და შეღავათიან გამოცდებზე ოცნებობს: ომის ქარცეცხლში ფიზიკის კანონებს იზეპირებს; - ლეერი, ხშირი წვერით, რომელსაც მუდმივად ოფიცრებისათვის განკუთვნილი საროსკიპოებისკენ გაურბის თვალი. ამტკიცებს, რომ არსებობს ბრძანება, რომლის თანახმადაც, ბოზებს აბრეშუმის პერანგის ტარება ევალებათ, ხოლო კაპიტნისა და უფრო ზემდგომთა მომსახურებისას, აბაზანის მიღებაც; - და მეოთხე, მე, პაულ ბოიმერი. ოთხივენი, ცხრამეტი წლისანი, ერთი კლასიდან გავეშურეთ ფრონტზე. უკან ჩვენი მეგობრები გვედგნენ: თიადენი, ჩვენი ასაკის გამხდარი ზეინკალი, ჩვენ შორის უდიდესი ღორმუცელა, საჭმელად რომ ჯდება, ჩვეულებრივ გამოიყურება და სუფრიდან ადგომისას ფეხმძიმე ბაღლინჯოს წააგავს; - ჰაიე ვესთუსი, ასაკით ესეც ჩვენ-ხელა, ტორფის მუშა, რომელსაც შეუძლია ერთი მთლიანი პური მუჭში დაიტიოს და გკითხოს, აბა, გამოიცანი, მუჭში რა მიდევსო? - დეთერინგი, გლეხი, რომელიც დღენიადაგ მხოლოდ საკუთარ მეურნეობაზე და ცოლზე ფიქრობს; - და ბოლოს, სტანისლავ კაჩინსკი, ჩვენი გუნდის თავი, მიწისფერი სახით. გამძლე, მოქნილი და ეშმაკი, ორმოცი წლის, ცისფერი თვალებითა და დაქანებული მხრებით, საშიშროების მოახლოებას გემრიელი საკვებისა და თავშესაფრის პოვნის აუცილებლობის უჩვეულო ყნოსვით რომ გრძნობს.
ჩვენი ჯგუფი „გულიაშმფრქვევის“ წინ გაჭიმული რიგის სათავეში მოექცა. ყველას მოუსვენრობა დაგვეუფლა, რადგან მზარეული, რომელიც აზრზეც არ იყო, რა ხდებოდა, რაღაცას ელოდა.
კაჩინსკიმ ბოლოს ვეღარ მოითმინა და გასძახა: „გააღე ეგ შენი საბულიონე სარდაფი, ჰაინრიხ! ლობიო უკვე გადაიხარშა.“
მოთენთილმა მზარეულმა თავი გააქნია: „ჯერ ყველანი მოგროვდნენ!“
თიადენი გაიკრიჭა: „ყველანი აქ ვართ და სამზარეულოს მეთაური კი ვერც ამჩნევს!“
„დანარჩენები სად არიან?“ - დაბნეულად იკითხა მზარეულმა.
„დღეიდან შენს კმაყოფაზე აღარ არიან! ზოგი ლაზარეთშია და ზოგიც - მიწაში!“
ამ ამბავმა საკვების უფროსი იმდენად შეძრა, რომ წონასწორობა დაკარგა.
- მე ას ორმოცდაათი კაცისთვის გავამზადე! - კროპმა იდაყვი გაჰკრა გვერდში და წამოიძახა: „ბოლოს და ბოლოს გვეღირსება გაძღომა! აბა, მიდი, შეუდექით.“
თიადენს უეცრად რაღაც აზრმა გაუელვა. თაგვივით წაწვეტებული სახე გაუბრწყინდა, თვალები ეშმაკურად დაუწვრილდა, ღაწვები აუთამაშდა და სამზარეულოს უნტერ-ოფიცერთან მიიჭრა: „ადამიანო, მაშ შენ ას ორმოცდაათი კაცის სამყოფი პური გაქვს?“ უნტერ-ოფიცერი დაიბნა და თავი დაუქნია. „და ძეხვიც?“ თანხმობა ისევ თავის დაქნევით მიიღო.
თიადენს ყბები უცახცახებდა: „და თამბაქოც?“
„ჰო, ყველაფერი, ჰო!“
გაბადრულმა თიადენმა მიმოიხედა. „ღმერთო ჩემო! ამას ჰქვია იღბალი! მაშ, ყველაფერი ჩვენთვისაა! თითოეული ორმაგს მიიღებს, - დაიცადეთ, - ზუსტად გაორმაგებულს, ნაღდია!“
პომიდორს კვლავ სიცოცხლის ნიშანწყალი
ჩუქება
