ქალი გამოვიდა საღალატოდ
მეგობარი მეწვია ამას წინათ. არ ველოდი.
წუხელ მთელი ღამე გავწამდი მატარებელშიო. - ცხვირპირჩამოტირებულს ზედვე ეტყობოდა.
როგორც ხდება: - იქით, ჩვენსკენ რა ამბავია-მეთქი, და რაღაც-რაღაცებს მოაყოლა:
- ერთ ჩვენებურ ქალს, აქ ცხოვრობდა, ოქროსავით ქმარ-შვილი მიუტოვებია და ვიღაც წყალწაღებულს გაჰკიდებია. კარგი გოგო იყო, სკოლა ერთად დავამთავრეთ, ჩემს პარალელურ კლასში სწავლობდაო, - წუხდა.
- შე კაი კაცო, გაყრა, გაქცევა, ღალატი და ოჯახების ნგრევა პირველად გესმის?
- უბედურებაც ესაა, პირველად რომ არ მესმის და არც უკანასკნელი იქნება.
- რატომ, რა მიზეზითო, არაფერი იცი?
- მგონი, რაღაც სულელური ეჭვიანობის გამო, თუ... დღეს რას გაიგებ.
- ვინაა, მე ხომ არ ვიცნობდი-მეთქი.
- რომ გცნობოდა, ისეთი ღვთისნიერი გოგო იყო, არ დაიჯერებდი, მაგრამ შენ საიდან... ჩვენ ხომ სიყრმის მეგობრები არა ვართ.
არა, ჩვენ სიყრმის მეგობრები არა ვართ.
ოტია იოსელიანი
ერთადერთი, რაზეც იმ საბედისწერო დილით ქალის დარბეულ გონებას შეეძლო ეფიქრა, შურისძიება იყო...
შურისძიება უშეღავათო, ცივი, უსულგულო...
შურისძიება საკუთარ თავზე, ქმარზე, შვილზე, დედ-მამაზე, ძმაზე, მეგობარზე, სოფელ-ქვეყანაზე, ყველაფერ მართალზე, ზნეობრივზე, წმიდათაწმიდაზე, ჭეშმარიტზე...
ღალატი!
ყველასი და ყველაფრის გაწირვა...
ღალატი!..
მორჩა და გათავდა. არავითარი ორჭოფობა და სინანული; არავითარი ხათრი-მათრი, სინდის-ნამუსი და უმანკოება. უკან მიბრუნება - წარსულის შეულევლობა და წინ გახედვა, რას გვიქადის მომავალი, არანაირი ყოყმანი და არავითარი შენდობა...
ღალატი, მხოლოდ ღალატი.
არც...
არც ბაწარში თავის გაყრა, საწამლავები და მდინარეში გადავარდნა, არც ფანჯრიდან გადმოხტომა. ამით თავს კი დასჯი, მაგრამ ყველა დანარჩენი, ახლობელი თუ შორებელი, ვინც და რამაც აქამდე მიგიყვანა, თავდახსნილი, თავაგდებული დარჩება...
ჩაიქირქილებს კიდეც: სულელი ყოფილა, - სიკვდილამდე ვის მოუკლავს თავი კაცსა მეცნიერსაო...
შურისძიება.
შურისძიებავ!.. რა ძლიერი და ყოვლისმომცველია შენი ნება... ღრმა, სისხლიან ჭრილობაზე მარილის დაყრასავითაა... შურისძიების ავი და შეუპოვარი გრძნობაა, სუსტს, უნიათოს, ლაჩარს რომ გაამამაცებს და უსუსურ დიაცსაც ამორძალის გამბედაობით, სიმტკიცითა და ღირსებით აღავსებს.
შურისგებავ! ამბოხია შენი გზა-სავალი, ბედთან შეურიგებელი და ქედუხრელი. შენითაა, თუ ადამიანს ადამიანის სახე ჯერ კიდევ შერჩა. შენითაა – ძალმომრეობამ, უსამართლობამ, დაჩაგვრამ და ფეხით გათელვამ ძეხორციელი ძონძების ჩვრად რომ ვერ აქცია.
ნაცვალგებავ! ღმერთმა ნუ ქნას, მიატოვო ადამის მოდგმა თავკერძის ქვენა გრძნობების ამარა, ჩაუქრო მესისხლეობის ცეცხლი და ერთხელ შობილი ღირსეული სიკვდილის მადლს მოაკლო.
შენ იფარავდი და იფარავ კაცს კაცისაგან, კეთილს - ბოროტისაგან, ჩაგრულს მჩაგვრელისაგან, ცხვარს - მგლისაგან...
შენ ხარ უზენაესი მსაჯული - უანგარო სჯულმდებელი, მისხალ-მისხალ რომ სწონიდი ავსა და კარგს, მრუდსა და მართალს. შენს პინაზე წვეთ სისხლს ზღვა წყალი ვერ აიწონიდა, ვერც გადარეცხდა.
შენ ახურავდი კაცს ქუდს, ქალს - ლეჩაქს...
ქალს...
„ახია ჩემზე... ახია ჩვენზე... ყველაფრის ღირსი ვარ... ყველაფერი გვეკუთვნის!.. არა... არა და არა, ხმლით ხელში უნდა გვებრძოლა ქალებს, რომ თავზე არ წამოგვესვა ეს გარყვნილი, ურცხვი და ბოროტი მამაკაცები...“
კბილზე კბილდაჭერილი, პირმოკუმული ქალი ამუნათებდა, კიცხავდა, რისხავდა თავს, თავის სქესსა და მოდგმას - კაცობრიობის ნახევარზე მეტს.
ქუჩაში გაჩქარებით მიმავალი, დევნილი, შეგინებული და თავლაფდასხმული... გარბოდა, ესწრაფოდა, ილტვოდა, რომ მალე, რაც შეიძლება სწრაფად, უკანმოუხედავად, დაუნანებლად გაცლოდა იქაურობას. გადახვეწილიყო იქიდან, სადაც ფეხქვეშ მიწა ეწვოდა, ცა თავზე ექცეოდა და აღარ... იმ არემარეზე, იმ კარ-მიდამოზე, იმ სამყოფელზე არ გაეძლებოდა. იქ უკვე აღარ იყო მისი ადგილი... აღარ ერქვა თავისას თავისი, ბინას - თავშესაფარი, ფუძეს - საყრდენი, ურდულს - საკეტი, სარკმელს - სამზერი. ყველაფერი... ნემსიდან, ქინძისთავიდან, წინდის ნაძველადან დაწყებული სახლის საძირკვლითა და ჭერ-სახურავით დამთავრებული, ერთბაშად გასხვისდა, გავერანდა, გაუდაბურდა...
დაილეწა, მოისრა, გაცამტვერდა - სამყოფელი, სადაც მას ავად თუ კარგად უნდა ეცხოვრა... მთელი სიცოცხლე უნდა ესულდგმულა... ყოველივე - ამქვეყნიური მისი ყოფნა და არყოფნა, აქაური, მიწიერი, ამიერი... და, ალბათ, იმიერიც... - რასაც მისი ერქვა, თუ უნდა დარქმეოდა, მისი მიწა, წყალი, ზეცა...
აღიგავა კერია, კედელ-ყურე, სადგური. მოიშალა ბუდე, კუთხე-კუნჭული, კუთხე-მეზობელი... ხორციელი და სულიერი საცხოვრისი, საგვარტომო...
დაინთქა თავშესაფარი, რომელსაც ქვეყნის ძნელბედობისა და გაუტანლობისაგან უნდა დაეცვა, რასაც უნდა შეკედლებოდა... შეციებულსა თუ დაალხულს, სითბო და ჩრდილი უნდა დახვედროდა...
შხამად ექცა, რაც წამლად და მალამოდ უნდა რგებოდა და სნეული განეკურნა. სადაც სისხლშეგუბებულსა და ნერვებნაღალატევს უნდა სული მოეთქვა და დაევანებინა. - ავი თვალისაგან დაეცვა და შეევრდომებინა... რაც ციხესიმაგრედ უნდა ქცეოდა მის ყოფას, ქალობას, პატიოსნებას... -- ავად და მტრად გაუხდა. შავითა და ბნელით შეისუდრა, რასაც ნათელი