ესმა
ლონდონი, 12 სექტემბერი, 1992 წელი
დედაჩემი ორჯერ გარდაიცვალა. ჩემს თავს პირობა მივეცი, არ დამეშვა, მისი ამბავი დავიწყებას მისცემოდა. სამწუხაროდ, დღემდე ვერ გამოვნახე დრო, სურვილი ან გამბედაობა, წერა დამეწყო. არა მგონია, ოდესმე ნამდვილი მწერალი გავხდე. ამას დიდი ხანია, შევეგუე. უკვე იმ ასაკში ვარ, როცა შეზღუდვები და წარუმატებლობა ძილს აღარ მიფრთხობს, მაგრამ ეს ამბავი მაინც უნდა მომეთხრო, თუნდაც ერთი ადამიანისთვის. უნდა გამეგზავნა შორს, ქვეყნის ბოლოში, სადაც თავისუფლად ინავარდებდა. დედის წინაშე სწორედ ამ თავისუფლების ვალდებულება მქონდა. მეტიც, წიგნი მანამ უნდა დამემთავრებინა, სანამ მას ციხიდან გამოუშვებდნენ.
რამდენიმე საათში სეზამის ჰალვას ბუხრის თაროდან ჩამოვიღებ, ონკანთან დავდებ, გაგრილებას დავაცდი და ჩემს ქმარს ვაკოცებ, თან თავს მოვიკატუნებ, თითქოს, მის თვალებში შეშფოთებას ვერ ვამჩნევდე. შემდეგ ჩემს ტყუპ გოგონასთან ერთად სახლიდან გავალ - შვიდი წლისანი არიან, ოთხი წუთის განსხვავებით - და დაბადების დღის წვეულებაზე წავიყვან. გზაში იკინკლავებენ და პირველი შემთხვევა იქნება, როცა ამისთვის არ დავტუქსავ. ისინი მკითხავენ, იქნება თუ არა წვეულებაზე კლოუნი, ან უკეთესი - ჯადოქარი.
- როგორც ჰარი ჰუდინი, - ვიტყვი მე.
- ჰარი ვინ?
- ჰუ-დინი, - იტყვის ის, - შე სულელო!
- ეგ ვინ არის, დედიკო?
ამ შეკითხვის მოსმენა ჩემთვის ფუტკრის ნაკბენივით მტკივნეული იქნება. კანზე ნაკლებად რომ გრძნობ, მაგრამ ხორცს კი გიწვავს. გამიელვებს, რომ გოგონებმა თავიანთი ოჯახის ისტორია თითქმის არ იციან, რადგან მათთვის არაფერი მომიყოლია (ამაზე წარსულშიც რამდენჯერ დავფიქრებულვარ). ერთ დღეს, როცა ისინი მზად იქნებიან, ყველაფერს მოვუთხრობ. მხოლოდ ისინი არა, როცა მეც მზად ვიქნები, მაშინ.
გოგოებს დავტოვებ, სხვა დედებს გამოველაპარაკები, მასპინძელს შევახსენებ, რომ ჩემს გოგოს თხილზე ალერგია აქვს. ტყუპის ერთმანეთისგან გარჩევა ძნელია, ამიტომ უმჯობესია, თვალყური ადევნოს, რომ არც ერთმა არ მიირთვას თხილიანი საკვები, დაბადების დღის ტორტიც კი. მართალია, ჩემი მეორე ქალიშვილის მიმართ უსამართლობაა, მაგრამ დედმამიშვილებს შორის ეს ხშირად ხდება, უსამართლობას ვგულისხმობ.
შემდეგ მანქანაში დავბრუნდები, წითელ „ოსტინ მონტეგოში“, რომელსაც მე და ჩემი ქმარი მორიგეობით ვმართავთ. ლონდონიდან შრიუსბერიმდე სამსაათ-ნახევარია. გზად, ბირმინგემში შესვლამდე, შევჩერდები და შევისვენებ. რადიოს ჩართულს დავტოვებ, მუსიკა მოჩვენებებს დამიფრთხობს.
ადრე მის მოკვლაზე მიფიქრია. შემიმუშავებია გეგმაც, რევოლვერის, საწამლავის ან უკეთესი, ჯაყვის გამოყენებით - რაღაც თვალსაზრისით, პოეტური სამართლიანობა იქნებოდა. მისთვის შენდობაზეც მიფიქრია, ბოლომდე და გულწრფელად. საბოლოოდ, ვერც ერთი ვერ შევძელი.
* * *
შრიუსბერიში რომ ჩავაღწევ, მანქანას რკინიგზის სადგურთან დავტოვებ და გავისეირნებ ციხის რუხი შენობისკენ, რომელიც, სულ რაღაც, ხუთი წუთის სავალზეა. ერთ ადგილას ვიტრიალებ ან მის მოლოდინში მთავარი შესასვლელის მოპირდაპირე კედელთან ავიტუზები. არ ვიცი, ამას რამდენი ხანი დასჭირდება. არც ის ვიცი, რა რეაქცია ექნება, როცა დამინახავს. წელიწადზე მეტია, არ მომინახულებია. ადრე ხშირ-ხშირად ვსტუმრობდი, მაგრამ გათავისუფლების დღის მოახლოებასთან ერთად, ვიზიტები შევწყვიტე.
რაღაც დროის შემდეგ მძიმე კარი შიგნიდან გაიღება და ის გამოაბიჯებს. თოთხმეტწლიანი პატიმრობის შემდეგ, თვალუწვდენელ სივრცეებს გადაჩვეული, ღრუბლებით დაფარულ ცას დაჟინებით შეაცქერდება. წარმოვიდგენ, მზის სინათლით შეწუხებული ღამეული არსებასავით როგორ მოჭუტავს თვალებს. მე ამ დროს გაუნძრევლად ვიდგები, ათამდე, ასამდე ან სამი ათასამდე დავითვლი. ჩვენ არ ჩავეხუტებით ერთმანეთს, არც ხელს ჩამოვართმევთ. უბრალოდ, თავს დავუქნევთ და ხმადაბლა მივესალმებით. როცა სადგურამდე მივალთ, ის მანქანაში ჩაჯდება. მისი ათლეტურობა გამაოცებს, თუმცა ჯერ ახალგაზრდაა.
თუ სიგარეტის მოწევა მოუნდება, წინააღმდეგობას არ გავუწევ, მიუხედავად იმისა, რომ კვამლის სუნი მძაგს და ჩემს ქმარს მანქანასა და სახლში მოწევას ვუკრძალავ. ინგლისურ სოფლებს, მშვიდ მდელოებსა და ღია ველებს ჩავუვლით. ქალიშვილებზე მკითხავს. ვეტყვი, რომ კარგად არიან და სწრაფად იზრდებიან. გაიღიმებს, მერე რა, რომ წარმოდგენა არ აქვს, რას ნიშნავს, იყო მშობელი. მე კი არაფერს ვკითხავ.
თან კასეტას წავიღებ. „აბბას“ ცნობილ ჰიტებს მოვუსმენთ - სიმღერებს, რომელსაც დედაჩემი ღიღინებდა საჭმლის მომზადებისას, დალაგების ან კერვის დროს. Take a Chance on Me, Mamma Mia, Dancing Queen, The Name of the Game… რადგან დარწმუნებული ვარ, ზემოდან დაგვცქერის. მჯერა, როცა გარდაიცვლებიან, დედები სასუფეველში არ მიდიან. ღვთისგან განსაკუთრებულ ნებართვას იღებენ, რაც შეიძლება დიდხანს დარჩნენ დედამიწაზე და შვილებზე იზრუნონ.
უკან, ლონდონში, როგორც კი ბარნსბერის მოედანთან მივალთ, პარკინგისთვის ადგილს მოვძებნი, თან ჩემთვის ვიბუზღუნებ. კრისტალის მინიატიურული წვეთები დაგვაწვიმს. ბოლოს, ვიპოვით ადგილს, სადაც, უამრავი მანევრის შესრულების შემდეგ, მანქანას გაჭირვებით დავაყენებ. შემიძლია, თავი მოვიტყუო, რომ კარგი მძღოლი ვარ, სანამ საქმე პარკირებაზე მიდგება. მაინტერესებს, მასხრად ამიგდებს