უკანასკნელი ცისფერყანწელი

ნინო ჩხიკვიშვილი

2015 წელი | არტანუჯი

ესეისტიკა | პროზა

6,415 ნახვა

(0 რეცენზია /0 შეფასება)

მსურს წავიკითხო

ჩემი რჩეული

4.9

ყიდვა

ჩუქება

ანოტაცია

"100 წლის წინ, 1915 წელს საფრანგეთიდან სამშობლოში დაბრუნებულმა პაოლო იაშვილმა შემოიკრიბა თანამოაზრეები და... ქუთაისში დაიბადა ქართული სიმბოლისტური სკოლა – ცისფერყანწელები, რომლის მიზანი იყო ქართული ლექსის ევროპული რადიუსით გამართვა, მაგრამ სწორედ ევროპულობისაკენ სწრაფვამ შეიწირა პოეტთა საძმო. კომუნისტურმა დიქტატურამ ოფიციალურად აკრძალა მათი შემოქმედება და ორდენის წევრთაგან გამორჩეულნი ფიზიკურად გაანადგურა. ეპოქის ქარტეხილებს სულ რამდენიმე ცისფერყანწელი გადაურჩა. მათ შორის – კოლაუ ნადირაძე, ქართული სიმბოლისტური სკოლის უკანასკნელი მოჰიკანი, გამორჩეული პიროვნული თვისებებით შემკული. ნინო ჩხიკვიშვილის ეს წიგნი პირველი მცდელობაა პოეტის მღელვარე ცხოვრებისა და ცისფერყანწელთა ეპოქის გაცოცხლებისა."

ვრცლად

რეკომენდებული ელ. წიგნები

დაწვრილებით ელ. წიგნის შესახებ

ელ. წიგნის მახასიათებლები

ISBN - 13:

978-9941-445-94-1

სათაური:

უკანასკნელი ცისფერყანწელი

ავტორი:

ნინო ჩხიკვიშვილი

გამომცემელი:

არტანუჯი

გამოცემის თარიღი:

2015

გვერდები:

266

კატეგორია:

ესეისტიკა

ნახვები:

6415

რეიტინგი:

მკითხველთა რეცენზია

საშუალო შეფასება

(0) რეცენზია

რეიტინგის განაწილება

5

[0]
4

[0]
3

[0]
2

[0]
1

[0]

წიგნის შესახებ

უკანასკნელი ცისფერყანწელი

ნინო ჩხიკვიშვილი

6415 ნახვა

წასაკითხი

რჩეული

4.9 ლარი

ყიდვა

სარჩევი

ყდა
უკანასკნელი ცისფერყანწელი
პირთა საძიებელი

უკანასკნელი ცისფერყანწელი 19 წლის ვიყავი, მასთან რომ მივედი. მძაფრი შთაბეჭდილება, რომელიც პირველივე შეხვედრისას მივიღე, არასდროს გამინელდება: მოხუცი პოეტი წარსულზე მიამბობდა: ხშირად ახსენებდა პაოლოს, ტიციანს, ვალერიანს, პავლე ინგოროყვას, სერგო კლდიაშვილს, გიორგი ლეონიძეს, ლეონიძის დახვრეტილ ძმას – ლევანსა და... გრიგოლ რობაქიძეს (ჯერაც აკრძალულ მწერალს) – ეს იყო ჩემთვის უცნაური და საოცარი;
ხოლო ჩვეულებრივი იყო ქუჩა, ბინა, ოდესღაც თეთრი კარი, პატარა, ლამის წერტილისოდენა ძველებური ზარით, მის ქვემოთ, თავისივე პატარა ჩარჩოში, პაწაწინა ქაღალდზე პოეტის ხელით მიწერილი
– კოლაუ ნადირაძე.
პატარა კაბინეტი ჰქონდა. მოკრძალებულსა და მყუდროს დავარქმევდი, თვითონ კი ღარიბულს უწოდებდა. კედელთან წიგნების კარადა ედგა. ძველებური, ანტიკვარული მაგიდა და ტახტი; კედლებზე, მაგიდის მხარეს, გამოხუნებული ფოტოები: ყინწვისის ანგელოზი, დავით აღმაშენებელი, თამარ მეფე, აკაკი, ვაჟა, ილია, ივანე ჯავახიშვილი, გრიგოლ რობაქიძე, გოეთე, კნუტ ჰამსუნი, ფრანგული გაზეთი
– „ ლუმანიტე “ ვიქტორ ჰიუგოს დიდი პორტრეტით, ცისფერყანწელების ცნობილი ფოტო ანდრეი ბელისთან გადაღებული და... ჭადრის ხმელი ფოთლები – მოწითალო-ყავისფერი.
გილიოტინის მოლოდინში: ტიციან ტაბიძე, პაოლო იაშვილი, ვალერიან გაფრინდაშვილი, კოლაუ ნადირაძე.
1917 წ. ქუთაისი

ამ ფონზე იჯდა კოლაუ, როგორც პატრიარქი, დამოუკიდებელი საქართველოს უკანასკნელი თვითმხილველი და... მიამბობდა, თუ როგორ დამარცხდა 1924 წლის აგვისტოს აჯანყება; მიამბობდა, როგორ დახვრიტეს ლენინის ბრძანებით რუსეთის უკანასკნელი მეფე, როგორ გააწითლეს, გაასაბჭოეს საქართველო სისხლის მდინარეებით და როგორ უღალატეს ქართველებმა სამშობლოს;
მერე, როცა უფრო და უფრო შევეჩვიე, ვსაუბრობდით ყოფით საგნებსა და მოვლენებზე.
სადად ეცვა, ძველებურად, მაგრამ ამ ხნისა მაინც ელეგანტურად გამოიყურებოდა, განუშორებლად ატარებდა საქორწინო ოქროსა და ლალისთვლიან ვერცხლის ბეჭედს. მითხრა, ეს ლალისთვლიანი ბეჭედი, ზღვაში რომ ჩავყვინთე, მაშინ ვიპოვე, ძალიან დიდი ხნის წინათ, მას შემდეგ ამ ბეჭედს ვატარებ და სულ მაინტერესებს, ვინ იყო მისი პატრონი ან რა ბედი ეწიაო?!
ახლა რამდენი რამ შეიძლება მოგაგონდეს, თუმცა მაშინ, როგორც დამწყებ ფილოლოგს, ძველი, გარდასული ყოფის ლიტერატურული ვნებათაღელვა ყველაზე მეტად მაინტერესებდა, ამიტომაც გამუდმებით ვეკითხებოდი: ბატონო კოლაუ, როგორ ფიქრობთ, დღეს ისევ სჭირდება ქართულ მწერლობას ცისფერყანწელები? ხომ ვერ მეტყოდით თქვენთვის ყველაზე უფრო პოეტურ ლექსს?
(ვინ იცის, კიდევ რამდენი ასეთი კითხვა მაქვს ჩამოწერილი; ახლა ძველ ჩანაწერებს რომ ვათვალიერებ, ვნანობ, ყმაწვილური დაუდევრობით ეს ფურცლები რომ დამეფანტა).
ყანწელი მპასუხობდა მშვიდად, აუჩქარებლად, შთამბეჭდავად. იგონებდა გარდასულ ყოფას, ცდილობდა, წარსული გაეცოცხლებინა.
– ქართულ ლიტერატურაში ჩვენამდე იყვნენ თერგდალეულები, მაგრამ პოეტური სკოლა, როგორც ასეთი, არა ყოფილა. ცისფერყანწელებმა შევქმენით ლიტერატურული სკოლა, ჩვენი გავლენა რომანტიზმსა და პარნასელებთანაა გადაჯაჭვული; დღევანდელ პოეზიას ვუანდერძეთ ის, რაც ახლა აქვს, ისტორიულად ჩვენი მისია შესრულებულია!
– კრიტიკაში ისიც ნათქვამია, რომ ყანწელები იბრძოდით აკაკისა და ილიას წინააღმდეგ და... ეს მართალია?
– არა, ბატონო! ჩვენ აკაკისა და ილიას წინააღმდეგ კი არა, პროვინციალიზმის წინააღმდეგ ვიბრძოდით, ილიასა და აკაკის უნიჭო ეპიგონთა წინააღმდეგ. მაშინდელ ქართულ ლექსს პროვინციალიზმის ელფერი ჩამოვაშორეთ. მართალია, ვიცავდით დევიზს – ხელოვნება ხელოვნებისთვის, მაგრამ, აი, ამ გაგებით, კაცი რომ ლექსებს წერს, ჯერ პოეტი უნდა იყოს. ლექსი ხელოვნების თვალსაზრისით უნდა იყოს მისაღები, თორემ სხვანაირი გაგება ამ დევიზისა ვერც კი წარმოგვედგინა. მიქელანჯელოს შედევრები ხომ ყველასია, აკაკის „ განთიადსაც “ ხომ ყველა კითხულობს?!
– ყანწელებმა სონეტი საბოლოოდ დაამკვიდრეთ ქართულ პოეზიაში და... რას მეტყოდით სონეტზე?
– სონეტი ფაქიზია, ძალიან ფაქიზი. პეტრარკამ სონეტი უმაღლეს დონეზე აიყვანა. რა თქმა უნდა, შექსპირმაც. დანტესაც კარგი სონეტები აქვს.
მახსოვს, ეს რომ მითხრა, წამოდგა, კარადაში შექსპირის სონეტების რუსული, ადრინდელი გამოცემა მოძებნა და რამდენიმე სონეტი წამიკითხა.
რადგან დანტე, პეტრარკა, შექსპირი ახსენა, თარგმანზეც ვკითხე:
– რაში მდგომარეობს კარგად თარგმნის საიდუმლოება? ლექსი, ალბათ, მაინც პოეტმა უნდა თარგმნოს.
– არა! ვანო მაჩაბელი არ ყოფილა პოეტი, მაგრამ შესანიშნავად თარგმნა შექსპირი. კარგი თარგმანი, საერთოდ, იშვიათი მოვლენაა, მოითხოვს განსაკუთრებულ სმენასა და გემოვნებას. ისე, რა თქმა უნდა, თეთრი ლექსის თარგმნა უფრო იოლია, – გაეღიმა.
მერე ისევ ქართულ პოეზიაზე მესაუბრა. მითხრა, ბევრი ქართული ლექსი მიყვარსო, და... დინჯად დაიწყო: დაღამდა, წვრილნი ვარსკვლავნი აყვავდნენ, დასხდნენ ცაზედა... (ჩემდა გასაკვირად) ვაჟას ლექსი ბოლომდე წამიკითხა: რამ დააწერინა ასეთი ლექსი, ასეთ ლექსებს ხომ მხოლოდ ჰომეროსი წერდაო! – ესეც დასძინა.

და მერე ნოე ჩხიკვაძის ლექსი, „ ვინ დამეძებს “ , მოიგონა. ესეც ძალიან მიყვარსო, – მითხრა და მაშინ გამიკვირდა, რამ შეაყვარა-მეთქი, მაგრამ ახლა ვხვდები, რატომაც მოსწონდა ეს სტრიქონები:
მე