სულის გადასხმა
* * *
როგორი დიადი გრძნობაა - თუნდაც ორიოდე წამით მაინც იკარგებოდე სინდისის კოსმიურ კიდობანში.
* * *
ღირსეულ ადამიანთა სიმცირე ამძაფრებს უღირსთა მიერ შექმნილი სიცარიელის შეგრძნებას.
* * *
შეცდომის აღიარება ხელმეორედ დაბადებაა.
ლტოლვილი
განა - იძულებით გადაადგილებული პირი, განა - დევნილი, განა - დროებით გადაადგილებული, ან კიდევ სხვა, ოფიციალური თუ არაოფიციალური სახელი, არამედ - ლტოლვილი! სახელი, რომლითაც მას იცნობს საზოგადოება და ყოველდღიურ საუბრებში მოიხსენიებს, რომელიც შეარქვა, რომელიც პოპულარულია მისთვის, რომელიც გახდა დამღა, ამოტვიფრული მის სულში და თვალისათვის უჩინარი ბეჭედი - სამუდამოდ ჩარტყმული მისი ცხოვრების უვადო პასპორტში.
ლტოლვილი და მხოლოდ ლტოლვილი! მის სხვა სახელთაგან ზოგი ხელოვნურია, ზოგი ზედმეტად ხელოვნური, ზოგი უნიჭოდ მოკეკლუცე, ზოგიც იურიდიულად მძიმე, დახლართული და ყალბი. ყველა სხვა სახელი ტყუის და მხოლოდ „ლტოლვილი“ არ გღალატობს, ის ისევე რეალურია, როგორც ცხოვრება, ბუნებრივი, როგორც მზე, წვიმა, ვარსკვლავები, და უკვე - მშობლიურიც.
1993 წლის დამლევს, როდესაც ჩემი წიგნი „დევნილთა უღელტეხილი“ დაიბეჭდა, მე ის „დევნილად“ მოვიხსენიე, ის, ანუ იგივე, საკუთარი თავიც, რადგანაც მეც, ამ სტრიქონების ავტორიც, ლტოლვილი ვარ.
„დევნილი“ უფრო ბიბლიურია, ძველთუძველესი ჟღერადობის და ის ომი, რომელიც აფხაზეთს დაატყდა თავს, ის სიცოცხლე და ის სიკვდილი, რომელიც აფხაზებმა, ქართველებმა, რუსებმა, სომხებმა, უკრაინელებმა, ესტონელებმა, ბერძნებმა, ებრაელებმა თუ სხვებმა და სხვებმა გადაიტანეს, ის უღელტეხილი, რომელიც გადალახეს ომს გარიდებულებმა და ბევრი სხვა რამ, ბიბლიური ტრაგედიების ასოციაციებს ბადებდა და მაშინ ლტოლვილს უფრო „დევნილი“ მიესადაგებოდა. ამის გარდა, მაშინ ჯერ კიდევ არ ვიცოდით, ვერ გარკვეულიყავით, ვინ გაგვხადა ბედისწერამ, საიდან მოვდიოდით, საითკენ მივდიოდით და რა გველოდა. მაშინ ლტოლვილს ჯერ არ ეძახდნენ „ლტოლვილს“, არც „დევნილს“ არც „იძულებით გადაადგილებულ პირს!
ისე, ამდენი წლის შემდეგ დღესაც მეშლება - როდესაც რომელიმე სხვა ქალაქიდან თბილისისაკენ მივემგზავრები ხანდახან, უნებურად, მშობლიური ქალაქის სახელს ვამბობ - სოხუმში მივდივარ-მეთქი.
ომის დაწყებიდან დღემდე თითქმის თორმეტი წელია გასული, დამთავრებიდან კი - თითქმის თერთმეტი. ლტოლვილის ცხოვრებაში კი არაფერი შეცვლილა, ის ისეთივე ლტოლვილია, როგორც იყო. არც მის გარშემო შეცვლილა მაინცდამაინც რაიმე - მის ირგვლივ უამრავი არალტოლვილი, მაგრამ ლტოლვილის ფსიქოლოგიით მცხოვრები ადამიანია. ასეც ხდება თურმე - შეიძლება მშობლიურ სახლში ცხოვრობდე, მაგრამ ლტოლვილი იყო.
არიან ადამიანები ლტოლვილები სხვებისთვის.
არიან ადამიანები ლტოლვილები საკუთარი თავისათვის.
ასეა, ურთულეს დროში ვცხოვრობთ, უამრავი რამ გადასაფასებელია და თავიდან საკვლევი, შესასწავლი.
დიახ, ლტოლვილი ლტოლვილად რჩება, მის ცხოვრებაში თითქმის არაფერი შეცვლილა, მაგრამ ლტოლვილი დღეს მაინც ისეთი არ არის, როგორიც ადრე იყო - ის არ არის დღეს ისეთი მარტივი, უწინ რომ წარმოგვედგინა, ის დღეს ვერა და ვერ ეტევა ძველი სტერეოტიპების არტახებში.
ადამიანი ბუნებით ზარმაცია, მას არ სურს გამოწვლილვითი ანალიზი, ის აერთიანებს ცნებებს, რათა გაიადვილოს აზროვნება, ამარტივებს არგუმენტებს. თუ ერთ დროს თავისი მსჯელობის რომელიმე თაროზე თავისი რომელიმე ფორმულა ჩამოსდო, მერე მას ძალზე იშვიათად გადააადგილებს. ადამიანთა უმრავლესობას შეუძლია მთელი ცხოვრება ძველი ფორმულებით ისაზრდოოს. ეს ადამიანის კომფორტული მდგომარეობაა.
ყველაზე მეტად დღეს ჩვენ, ყველას, შემოქმედებითი ხედვისა და გადაწყვეტილებების მიღების უნარის გაზარმაცება გვჭირს. ამიტომაა, რომ ძალიან ცოტა რამ იცვლება ჩვენ გარშემო, ზარმაცად ბრუნავს ჩვენთვის პლანეტა და დრო ველის მდინარესავით უჩუმრად მიედინება. მაგრამ ერთ მშვენიერ დღეს, გაიხედავ და აღმოაჩენ, რომ დიდი დრო გასულა, რომ დაბერებულხარ, რომ ცხოვრების საათის ისარი ცაიტნოტის ნიშანს მიუახლოვდა.
* * *
მე ახლა წავედი პოლიტიკოსთა კონფერენციაზე, თქვენ კი გისურვებთ, დრო სასიამოვნოდ გაგეტარებინოთ.
* * *
ათეისტიც ღმერთისგანაა.
* * *
ჩემი თანამოსაუბრე ტრაგიკულად მხიარულია.
* * *
ო, ეს PR-ი... ხშირად რამდენი პოტიომკინიზმია მასში.
* * *
მომღიმარი მკვლელი - ასეთ ადამიანებსაც შევხვედრივარ.
* * *
ჩვენ ნება-ნება, ღვინოსავით დავლიეთ ის საღამო, ანტიმარტოობაში.
კავკასიის მთები
რომელიღაც სუფრაზე გაგონილი დიალოგი მაგონდება:
- თქვენ თუ იცით, რით განსხვავდება კავკასიის მთები სხვა მთებისაგან?
- ???
- მაშინ აგიხსნით! ნებისმიერი სხვა მთების შუაგულში რომ დადგეთ და იმ მთებს ასე მიესალმოთ: გამარჯობა! მთების ექო გაიმეორებს: გა-მარ-ჯო-ბა... გა-მარ-ჯო-ბა... გა-მარ-ჯო-ბა!.. ხოლო თუკი კავკასიის მთებს მიესალმებით: გამარჯობა! კავკასიის მთების ექო შემოგეპასუხებათ: გა-მარ-ჯო-ბა... გა-მარ-ჯო-ბა... გა-მარ-ჯო-ბა!.. რო-გო-რა ხართ... რო-გორ გყავთ ო-ჯა-ხი... ჯან-მრთე-ლო-ბას, წარ-მა-ტე-ბებს გი-სურ-ვებთ... ჩე-მო ბა-ტო-ნო...
მეგობრები
მინახავს ორი ისეთი ადამიანის მეგობრობაც, რომელთაგანაც ერთი მკვლელად იყო დაბადებული, მეორე კი - ადამიანთა სულების გადამრჩენელად.
მარტოხე
რამდენიმე წლის წინათ, თურქეთში, ერთ-ერთი ქალაქის მესვეურებმა ქალაქის სიახლოვეს მარტოდმარტო მდგარი ხე დააჯილდოვეს, გადასცეს მას დიდი მედალი.