ბეჭდვის თავისუფლება ამ წიგნის შექმნის იდეა ჯერ კიდევ 1937 წელს გაჩნდა, თუმცა წერა მხოლოდ 1943 წლის ბოლოს დავასრულე. როცა ამ საქმეს შევუდექი, იმთავითვე ვაცნობიერებდი, მისი დაბეჭდვა ძალიან რომ გამიჭირდებოდა (მიუხედავად იმდროინდელი წიგნების დანაკლისისა, რის გამოც ყველაფერი, რასაც წიგნი ერქვა, წესით, უნდა „გაყიდულიყო“). მართლაც, ხელნაწერი ოთხმა გამომცემელმა უკან დამიბრუნა. მათგან მხოლოდ ერთმა დაასახელა უარის მიზეზად წიგნის იდეოლოგია. ორი კი წლების განმავლობაში ბეჭდავდა ანტირუსულ ლიტერატურას, ხოლო მეოთხეს გამოკვეთილი პოლიტიკური ელფერი არ შეენიშნებოდა. ერთი გამომცემელი თავდაპირველად აპირებდა კიდეც წიგნის გამოცემას, მაგრამ მოლაპარაკებათა მსვლელობისას გადაწყვიტა, რჩევისათვის ინფორმაციის სამინისტროსთვის მიემართა, რომელმაც, როგორც ჩანს, გააფრთხილა ან, სულ ცოტა, დაჟინებით ურჩია, ამ წიგნის დაბეჭდვისგან თავი შეეკავებინა. მოვიყვან ამონარიდს ამ გამომცემლობის წერილიდან:
„უკვე ვახსენე ის რეაქცია, რაც ინფორმაციის სამინისტროს მაღალი თანამდებობის ერთ-ერთმა პირმა „ცხოველების კარმიდამოსთან“ დაკავშირებით გამოთქვა. გამოგიტყდებით, მის მიერ გამოთქმულმა აზრმა სერიოზულად დამაფიქრა... ახლა ვხვდები, რომ ამგვარი წიგნის გამოცემა დღესდღეობით ძალზე არასასურველია. მისი სიუჟეტი ზოგადად დიქტატორებსა და დიქტატურას რომ ეხებოდეს, მაშინ არანაირი სირთულე არ შეიქმნებოდა, მაგრამ ის იმდენად ზედმიწევნით მიჰყვება რუსეთის მიერ შექმნილი საბჭოთა სახელმწიფოს განვითარებასა და მისი ორი დიქტატორის საქმიანობას, – ცხადი ხდება, რომ წიგნი რუსეთზე უშუალო მინიშნებას შეიცავს და სხვა დიქტატურებს გამორიცხავს. კიდევ ერთი რამ: თქვენ მიერ აღწერილი გაბატონებული ფენა ღორების ნაცვლად რაიმე სხვა ცხოველების სახით რომ იყოს წარმოდგენილი, ნაწარმოები ნაკლებად შეურაცხმყოფელი იქნებოდა. [ვერ გეტყვით, ეს წინადადება თვით მისტერ ...-სგან მოდის, თუ სამინისტროს წარმომადგენლის მიერაა ნაკარნახევი, თუმცა, ჩემი აზრით, მას ცალსახად ოფიციალური შტამპი ადევს – (ორუელის შენიშვნა)] თითქმის დარწმუნებული ვარ, ღორების სახით ხელისუფალთა წარმოდგენა ბევრს გააღიზიანებს, განსაკუთრებით კი მათ, ვისი განაწყენებაც ერთობ იოლია, ხოლო რუსები სწორედ ასეთები არიან“.
მსგავსი ფაქტი ძალზე შემაშფოთებელ სიმპტომად მიმაჩნია. ცხადია, ამა თუ იმ სამთავრობო სტრუქტურას, წესით, უფლება არ უნდა ჰქონდეს, ისეთი წიგნის ცენზორის როლში გამოვიდეს, მთავრობის ოფიციალური დაფინანსების გარეშე რომ იბეჭდება (გამონაკლისს თავდაცვის ცენზურა შეადგენს, რომელსაც ომის ვითარებაში ვერავინ შეეკამათება). თუმცა, თავისუფალ აზრსა და სიტყვას მთავარ საფრთხეს ამ შემთხვევაში ინფორმაციის სამინისტროს თუ სხვა რომელიმე უწყების უშუალო ჩარევა როდი უქმნის. თუკი გამომცემელთა ნაწილი გარკვეული თემების ტაბუირებისკენაა მიდრეკილი, ამის მიზეზი ხელისუფლების მხრიდან ამა თუ იმ ფორმით ჩატარებული რეპრესიების შიში არ გახლავთ − მათ საზოგადოებრივი აზრისა ეშინიათ. ამ ქვეყანაში ინტელექტუალური ლაჩრობა ყველაზე საშიში მტერია, რის წინაშეც კი შეიძლება მწერალი თუ ჟურნალისტი აღმოჩნდეს და, ჩემი აზრით, ეს ფაქტი ჯეროვანი დისკუსიის საგანი დღემდე არ გამხდარა.
ნებისმიერი სამართლიანი პიროვნება, ვისაც კი ჟურნალისტური საქმიანობის გამოცდილება აქვს, უთუოდ აღიარებს, რომ ომის პერიოდში ოფიციალურ ცენზურას მაინცდამაინც არავინ შეუწუხებია. რაოდენ მოსალოდნელიც არ უნდა ყოფილიყო, არანაირი ტოტალიტარული „კოორდინაციისათვის“ დაქვემდებარება არ მოგვიწია. პრესას, მართალია, რამდენიმე სრულიად გამართლებული პრეტენზია აქვს, მაგრამ მთლიანობაში ხელისუფლება მაინც ღირსეულად მოიქცა და უმცირესობათა აზრსაც საკვირველი შემწყნარებლობით ითვალისწინებდა. ინგლისში არსებულ ლიტერატურულ ცენზურაში ყველაზე საზარელი ისაა, რომ ეს ცენზურა მეტწილად მოხალისეობრივ ხასიათს ატარებს. სავსებით შეიძლება არაპოპულარული აზრი ყოველგვარი ოფიციალური ზეწოლის გარეშეც დაადუმონ, უსიამოვნო ფაქტი – მიჩქმალონ. ყველა, ვისაც დიდი ხნის განმავლობაში უცხოვრია საზღვარგარეთ, გაიხსენებს იმის მაგალითებს, თუ რა მტკივნეულად ხვდებიან ბრიტანეთში ისეთი სიახლის გამოქვეყნებას, ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში პრესის პირველ ფურცლებზე რომ დაიბეჭდებოდა − მთავრობა აქ არაფერ შუაშია, ბრიტანული პრესის წარმომადგენლები თვითონვე ტაქტიანად თანხმდებიან იმაზე, რომ მსგავსი ფაქტის გაშუქება „არ ივარგებს“. ყოველდღიურ გაზეთებთან დაკავშირებით მსგავსი რამ გასაგებიცაა. ბრიტანული პრესა ძალზე ცენტრალიზებულია, გაზეთების უმრავლესობას შეძლებული ადამიანები ფლობენ, ვისაც ყველა მიზეზი აქვთ საიმისოდ, რომ კონკრეტულ თემებთან დაკავშირებით გულწრფელობას თავი აარიდონ. მაგრამ ვაი, რომ მსგავსი შენიღბული ცენზურა წიგნების, პერიოდული გამოცემების, ასევე დრამატურგიის, კინოსა და რადიოს სფეროშიც მოქმედებს. ნებისმიერ კონკრეტულ მომენტში აქ ერთგვარი ორთოდოქსია − მისაღებ აზრთა გარკვეული ჯამი არსებობს და იგულისხმება, რომ სწორად მოაზროვნე ადამიანები მას განუსჯელად გაიზიარებენ. არსებობს ისეთი რამეები, რისი თქმაც მთლად არ იკრძალება, მაგრამ „მიღებული არ არის“, ისევე, როგორც ვიქტორიანულ ეპოქაში ქალის თანდასწრებით შარვლის ხსენება არ იყო მიღებული. ამ დაუწერელი კანონების ნებისმიერ დამრღვევს იმწამსვე გასაოცარი გულმოდგინებით დაადუმებენ. გინდ პოპულარულ პრესაში, გინდ პრეტენზიულ პერიოდულ გამოცემებში გამოთქმული, გულწრფელი და არამოდური აზრი ჯეროვან ყურადღებას არასოდეს იმსახურებს.
ამჟამად გაბატონებული ორთოდოქსია საბჭოთა რუსეთით უპირობო აღტაცებას მოითხოვს. ეს ყველასათვის ცნობილია და თითქმის ყველა სწორედ ამ მოთხოვნით ხელმძღვანელობს. საბჭოთა