თავი I - ლევიანები ბოლო ხანს ინგლისის ჩრდილოეთში ვიკარები ისე მოგვიმრავლდნენ, როგორც ნაწვიმარზე სოკოები. განსაკუთრებით, მთიან მხარეებს მოეფინნენ; ყოველ სამწყსოზე ერთი-ორი მღვდელი მაინც მოდის; ძალიან ახალგაზრდები და ენერგიულები არიან და, ალბათ, ბევრ სიკეთესაც დაგვაყრიან, მაგრამ ბოლო წლებზე როდი ვაპირებთ ლაპარაკს, არამედ საუკუნის დამდეგს მივაპყრობთ ყურადღებას. უკანასკნელი წლები, ჩვენი დრო, მტვრიანი, ხრიოკი, ცხელი და გვალვიანია; ჰოდა, ჩვენც შუადღის ხვატს ავარიდოთ თავი, მოსვენებას მივეცეთ, თვალი მოვატყუოთ და განთიადი ვისიზმროთ.
ამ შესავლიდან თუ ისეთი შთაბეჭდილება დაგრჩა, მკითხველო, რომ რაიმე რომანტიკული ამბავი განვითარდება, იცოდე, ამაზე მეტად არასდროს შემცდარხარ. გრძნობებს, პოეზიასა და ოცნებებს ხომ არ ელი? ეგებ ვნებიან სიყვარულს ან მელოდრამას? მოლოდინი დაიოკე და განეწყვე, რომ ფრიად უბრალო ამბავს მოისმენ. სამაგიეროდ, ცხოვრებასავით ნამდვილსა და შეულამაზებელს, ორშაბათის დილასავით რომანტიკას მოკლებულს, როდესაც მშრომელი ადამიანი იმ აზრით იღვიძებს, რომ ადგეს და ჭაპანწყვეტას შეუდგეს. შესაძლოა შუა სადილობისას ან ნასადილევს რამე გემრიელსაც კი გაუსინჯო გემო, მაგრამ პირველი თავი აუცილებლად ისეთი იქნება, რომ კათოლიკე - ანგლოკათოლიკეც კი - პირს არ დააკარებს თუნდაც დიდ პარასკევს: ძმრიანი, მაგრამ უცხიმო ცივი ოსპი და უსაფუვრო პური, მწარებალახგარეული, და არავითარი შემწვარი ბატკნის ხორცი.
უკვე მოგახსენეთ, ბოლო წლებში ინგლისის ჩრდილოეთში ახალგაზრდა მღვდლები მოგვიმრავლდნენ-მეთქი, მაგრამ 1811-1812 წლებში ამდენი არ ყოფილან. მაშინ აქ ვიკარს კანტიკუნტად ნახავდი, მით უმეტეს, ახალგაზრდას; იმხანად არც პასტორთა დახმარების საზოგადოება ყოფილა და არც რომელიმე ისეთი საქველმოქმედო გაერთიანება, რომელიც მოხუცებულ სამრევლო მღვდლებს შეაშველებდა ხელს და ახალგაზრდა, კემბრიჯ ან ოქსფორდდამთავრებულ და მოწადინებულ ვიკარებს დაუნიშნავდა დამხმარეებად. მოციქულთა ახლანდელი მემკვიდრეები, დოქტორ პიუზის მოწაფეები და სამისიონერო კოლეგიის წევრები, იმჟამად აკვანში იყვნენ ჩაკრული ან გადიების ცხოველმყოფელ ნათლობას გადიოდნენ - ტაშტიდან ცივ წყალს ისხამდნენ პირზე გამდელების მეთვალყურეობით. ისინი რომ მაშინ გენახათ, ვერაფრით მიხვდებოდით, რომ გახამებული ჩაჩების ორმაგი ფურჩალა წმინდა პავლეს, წმინდა პეტრესა და წმინდა იოანეს ღვთივრჩეულ, საგანგებოდ კურთხეულ მემკვიდრეებს უფარავდა შუბლს. ვერც მათი ღამის პერანგების ნაოჭებში განჭვრეტდით თეთრ სტიქარს, რომელშიც შემოსილები ახლა თავიანთ მრევლს მკაცრად შეაგონებდნენ და უცნაურად აცბუნებდნენ ძველმოდურ ვიკარს, რამეთუ ეს მათი ქიტონი ახლა კათედრაზე ძალუმად ფრიალებდა, როდესაც მანამდე მხოლოდ მუხლქვემოთ თუ შეირხეოდა ხოლმე.
მაგრამ მიუხედავად ყველაფრისა, მღვდლების დამხმარენი იმჟამადაც მოინახებოდნენ, თუმცა კი აქა-იქ, როგორც იშვიათი მცენარეები. იორქშირის საგრაფოს ერთი კურთხეული ოლქი სამი ასეთი აარონის კვერთხით დაიკვეხნიდა, რომლებიც ოცდაათიოდე კილომეტრის რადიუსში ყვაოდნენ. მათ მალე გაიცნობ, მკითხველო. შედი დაბა უინბერის გარეუბნის ერთ კოხტა ეზოიან სახლში და პატარა სასტუმრო ოთახში შეიჭყიტე. იქ სადილობენ. ნება მომეცი, წარმოგიდგინო: ბატონი დონი - უინბერის ვიკარი; ბატონი მელოუნი - ბრაიარფილდის ვიკარი; ბატონი სუითინგი - ნანლის ვიკარი. ამ ლამაზი კარ-მიდამოს მფლობელი ვინმე ბატონი ჯონ გეილია, მემაუდე. ბატონ დონს მის ჭერქვეშ დაუდვია ბინა და დღეს თანამოძმეებიც მოუწვევია სადილად. მოდი, შევუერთდეთ მათ პურობას, ვნახოთ, რაც სანახავია, და მოვისმინოთ, რაც მოსასმენია. ამჟამად ისინი ტრაპეზობენ, ამიტომ ჩვენ მათზე ორიოდე სიტყვას მოგახსენებთ.
ეს ბატონები გაფურჩქნის ასაკში ბრძანდებიან; მათ ამ საინტერესო ასაკისთვის დამახასიათებელი ძალაც ერჩით, ძალა, რომელსაც მიხრწნილი მღვდლები თავიანთ სამღვდელო ვალდებულებებს ახმარენ და ახალგაზრდა დამხმარეებს არწმუნებენ, უფრო მეტი მეთვალყურეობა გამოავლინეთ სამრევლო სკოლებზე და უფრო ხშირად ინახულეთ თქვენი სამწყსოს ავადმყოფებიო, მაგრამ ყმაწვილ ლევიანებს ეს საქმე დიდად არ ეპიტნავებათ და მომაბეზრებლად მიიჩნევენ; მათ თავიანთი ენერგიის გაფლანგვა სულ სხვა საქმეზე ურჩევნიათ, რომელიც შეიძლება ვინმეს არანაკლებ მოსაწყენად, არანაკლებ ერთფეროვნად მოეჩვენოს, ვიდრე ფეიქრის შრომა საქსოვ დაზგასთან, მაგრამ ეს საქმე, როგორც ჩანს, ამ სამეულს სიამოვნებას ჰგვრის. მე ვგულისხმობ მათ ერთიმეორესთან წინ და უკან სიარულს ანუ გაუთავებელი სტუმრობების რკალს, უფრო სწორად, სამკუთხედს, რომელიც წელიწადის დროებს არ ემორჩილება: ზამთრობით, გაზაფხულობით, ზაფხულობითა და შემოდგომობით ერთმანეთის ბინებიდან გამოუსვლელნი არიან. არც სეზონს ერიდებიან და არც ამინდს დაგიდევენ; აუხსნელი გულმოდგინებით მიიჩქარიან თოვლსა თუ სეტყვაში, ქარსა თუ წვიმაში, საფლობსა და მტვერში, ოღონდ კი ერთად დასხდნენ და ისადილონ, ჩაი დალიონ ან ივახშმონ. ასე რა იზიდავთ ერთმანეთისკენ, ძნელი სათქმელია. მეგობრობაო, ვერ ვიტყვით, რამეთუ როცა კი ერთად მოიყრიან თავს, სულ კინკლაობენ. ვერც რელიგიას მივაწერთ - ამ საკითხზე კრინტი არასდროს დაძრულა მათ შორის; შეიძლება დროდადრო ღვთისმეტყველებაზე ჩამოაგდონ საუბარი, მაგრამ ღვთისმოსაობაზე სიტყვა არ დასცდებათ. ვერც ჭამა-სმის სიყვარულს დავაბრალებთ: შინაც შეუძლია თითოეულ მათგანს ზუსტად ისეთი ხორცის ნაჭრის ან პუდინგის მირთმევა, ისეთივე ძლიერი ჩაის დალევა და