სისასტიკისა და ტკივილის შესახებ

სისასტიკისა და ტკივილის შესახებ I
 
ბევრს საუბრობენ ჩვენი დროის, ჩვენი ეპოქის სისასტიკის შესახებ, შესახებ შეუძლებლობისა აიტანო ტკივილი, რომელიც ჩვენს თაობას ხვდა წილად.   მრავალს ჩვენი დრო უფრო სასტიკადაც კი ეჩვენება, ვიდრე ისტორიული წარსული, მაგრამ ეს ილუზია და თავის მოტყუებაა. ჩვენ მცირედ აღვიქვამთ ცხოვრების სისასტიკეს და, საერთოდაც, ძალიან მივეჩვით ყოველდღიური ცხოვრების ტკივილს. ამდენად, ჩვენი სულისთვის ჭრილობის მიყენებისა და ჩვენი წარმოსახვის გაოცებისთვის სისასტიკის განსაკუთრებული გამოვლინებაა საჭირო. ომისა და მისი საშინელების დაწყებამდე ჩვენ ყოველდღიურად მრავალ სისასტიკეს ჩავდიოდით და მრავალ ტკივილს განვიცდიდით. ყოველი ცხოვრების პროცესი სასტიკი და მტკივნეულია. მაგრამ ჩვენი აღქმადობა დაჩლუნგდა, ჩვენი კანი კი გასქელდა. ჩვენ თავზარი გვეცემა ომის საშინელებისგან, ხოლო თანაგრძნობის ჩვენეულ პათოსში არის წილი გაუცნობიერებელი თვალთმაქცობისა. ცხოვრების ზრდას ყოველთვის ტკივილი ახლავს. როდესაც ცხოვრებას ვქმნით, მრავალ სისასტიკეს ჩავდივართ და მრავალ სისასტიკეს ჩაიდენენ ჩვენს მიმართ. ჩვენ არა მხოლოდ მაშინ ვკლავთ, როდესაც ხიშტს ვასობთ ან თოფიდან ვისვრით. არსებითად ის, ვინც იღებს მსოფლიო პროცესსა და ისტორიულ განვითარებას, იღებს სისასტიკესა და ტკივილს და ამართლებს მათ. არის სისასტიკე და ტკივილი განვითარების ყოველ პროცესში, ყოველ გამოსვლაში სიმშვიდისა და უძრაობის მდგომარეობიდან, ყოველ ზეასვლაში. გმირული დასაწყისი სასტიკი დასაწყისია. თავად მოძრაობაა მტკივნეული. მტკივნეულია ყველაზე ელემენტარული მექანიკური ბიძგი, რომელიც მოძრაობას წარმოშობს. და ასე გრძელდება სულიერი ცხოვრების უზენაეს გამოვლინებამდე. ვისაც კაცობრიობის ისტორიული ბედ-იღბლის გადაწყვეტა, მისი განვითარება სურს, ის ვალდებულია მიიღოს სისატიკე და ტკივილი, ვალდებულია ჯავშანში ჩაჯდეს. მას კი, ვისაც არანაირი სისასტიკე და ტკივილი არ სურს, - არ სურს თავად სამყაროსა და სამყაროული პროცესის წარმოქმნა, მოძრაობა და განვითარება, სურს, რომ ყოფა დარჩეს საწყისი სიმშვიდისა და უძრაობის მდომარეობაში, რომ არაფერი შეიქმნას. ასეთია გარდუვალი მეტაფიზიკური დასკვნა.
 
II
 
ისტორიულ ცხოვრებაში ყოველგვარი მოძრაობა წინ შეგუებისა და წონასწორობის დამკვიდრებული სისტემის რღვევიდან, შედარებითი ჰარმონიის მდგომარეობიდან მტკივნეული გამოსვლით იწყება. მტკივნეულად რთულია ცხოვრების ჩვეულ წყობასთან განშორება, იმასთან, რაც უკვე ორგანულად მარადიულად გვეჩვენებოდა. აუცილებელია რღვევისა და დისჰარმონიის ეტაპის გავლა. ეს კი ყოველთვის მტკივნეულია. მაგრამ ეს ტკივილი, ეს სისასტიკე ყოველი მოძრაობის დაწყებისა უნდა მიიღოს ყველამ, ვისაც არ სურს მუდმივი უძრაობა და სიმშვიდე, ვინც განვითარებასა და ახალ ცხოვრებას ეძებს. სასტიკი და მტკივნეულია ცხოვრების პატრიარქალური წყობიდან გადასვლა სხვა, უფრო რთულ წყობაზე, რომელშიც მანამ მთვლემარე პირადი გამოდის წინა პლანზე. მტკივნეული და სასტიკია პირველადი მთლიანობისა და ორგანულობის ყოველგვარი რღვევა. გამოღვიძებული, მზარდი და საკუთარი თავის შემცნობელი პიროვნება ყოველთვის სასტიკია გარემომცველი სამყაროსა და მასში გაბატონებული შეგუების სისტემისადმი, და შეუძლებელია, მან ტკივილი არ მიაყენოს. რამდენი სისასტიკე და ტკივილია პიროვნების განშორებისას ოჯახთან, რომელიც ყველაფერს ახშობს შეგუების სისტემის წნეხით! რამდენი სისასტიკე და ტკივილია ყოველგვარ ბრძოლაში ფასეულობისთვის, რომელიც სიკეთეზე მაღლაა დაყენებული! მტკივნეული და მტანჯველია ნატურალური მეურნეობის ჩანაცვლება ფულადით, მტკივნეული და მტანჯველია თემის დაშლა, ოჯახის ძველი წყობის მოშლა, მტკივნეული და მტანჯველია ყოველგვარი განშორება ცხოვრების დამკვიდრებულ საფუძვლებთან, ძველ იდეებთან, მტკივნეული და მტანჯველია სულიერი და იდეური კრიზისი. უმტკივნეულო - სიმშვიდესა და უძრაობაში დარჩენაა. ადამიანებისა და მათი თაობებისადმი თანაგრძნობიდან, ტკივილისა და სისასტიკის შიშიდან გამომდინარე, უმჯობესია შეგუების ძველ სისტემაში დარჩენა, არაფრის ძიება, არანაირი ფასეულობისთვის ბრძოლა. სისასტიკე ახლავს ყოველ ახალჩასახულ მოძრაობას, ყოველ რღვევას, რაც შემოქმედებით პროცესს უსწრებს წინ.
თანაგრძნობის უკიდურესი რელიგია, რომელიც ყველა სახის ტკივილსა და სისასტიკეს უფრთხის, მაგ., ბუდიზმი, გახლავთ უძრაობის და სიმშვიდის აღმსარებლობა. ქრისტიანობაში ეს არ არსებობს, ქრისტიანობა გარდუვალად თვლის ცხოვრებაში ტანჯვის გავლას, ქრისტიანობა უფრო მაღალ ფასეულობებს ცნობს, ვიდრე სიმშვიდე და უმტკივნეულობაა. ქრისტიანობას სწამს გამოსყიდვითი სატანჯველი, ის ნებაყოფლობითი გოლგოთისკენ მოხმობაა. ქრისტიან ხალხთა ბედი დინამიური და არა სტატიურია, როგორც აღმოსავლეთის ხალხებისა. ქრისტიანული კაცობრიობა ისტორიას ქმნის. უზენაეს სიკეთედ ადამიანთა ბედნიერების, კეთილდღეობის, უმტკივნეულო მდგომარეობის, მოცემული თაობის პირდაპირ ინტერესთა აღიარებამ უძრაობასთან, შემოქედებითი მოძრაობისა და ისტორიის შიშთან უნდა მიგვიყვანოს. ყველა სახის შემოქმედება და ყველა ისტორია არის შორეულის და არა ახლობლის სიყვარული, სიყვარული ფასეულობისა და არა კეთილდღეობის. შემოქმედება და ისტორია არ არსებობს ტანჯვისა და ტკივილის მომენტების გარეშე, უშუალოდ ცხოვრების სიკეთის მსხვერპლად გაღების გარეშე. შორეულის, ამაღლებულის, ზეადამიანური ფასეულობის ყოველგვარ სიყვარულში არის მისთვის დამახასიათებელი სისასტიკე. ამ სიყვარულის მშრალი სიცხე ნთქავს სიცოცხლის სიგრილეს და ტანჯვა მოაქვს ყველაფრისთვის, რაც ახლოს არის, რაც ზედაპირზეა. მეტად უმტკივნეულო და თანაგრძნობით აღსავსე იქნებოდა შორეული და მაღალი ფასეულობების დაუცველობა, მათი დათმობა ადამიანთა სასიკეთოდ,