ნაწილი I -
ფანჯარა -
თავი 1 „რა თქმა უნდა, თუ ხვალ კარგი ამინდი იქნა“, თქვა მისიზ რემზიმ და დასძინა, „ოღონდ ხვალ მამლის ყივილზე მოგიწევთ გაღვიძება“.
დედის სიტყვებმა ბიჭს უზომო სიხარული მოჰგვარა; გაიფიქრა, მგონი, ყველაფერი მოგვარდა, ჩვენს ლაშქრობას წინ აღარაფერი ეღობება და სასწაულს, რომელსაც, როგორც ეჩვენებოდა, ამდენი წელი მოუთმენლად ელოდა, სულ რაღაც ერთი ბნელი ღამე და კიდევ ერთი დღე ნავით მგზავრობაღა მაშორებსო. და მართალია, ჯერ მხოლოდ ექვსი წლის იყო, ის იმ ადამიანების დიდებულ ერთობას მიეკუთვნებოდა, რომელთაც არ შესწევთ უნარი, ერთი გრძნობა მეორისგან ცალკე აღიქვან, და სამომავლო გეგმებს, მათ თანმდევ სიხარულებსა თუ გულისტკივილებთან ერთად, ხელს არ უშლიან, დაჩრდილონ უშუალოდ იმწამიერი რეალობა, რადგან მოვლენათა ნებისმიერი ცვლილება მათ გონებაში ისე მკვეთრად კრისტალიზდება და განმსჭვალავს წამს, რომელიც მის პირქუშ თუ ხალისიან ბუნებას განაპირობებს, რომ ჯეიმს რემზიმ, რომელიც იატაკზე იჯდა და სამხედრო ჟურნალ „არმი ენდ ნეივის“ ილუსტრირებული კატალოგიდან სურათებს ჭრიდა, დედის სიტყვების გაგონებისას ჟურნალიდან მაკრატლით ახლახან ამოჭრილი მაცივრის გამოსახულება ღვთაებრივი ნეტარებით შემოსა, ნეტარების ნათელი დაადგა; ურიკა, ბალახის საკრეჭი, ვერხვების შრიალი, წვიმის მოლოდინში ფერწასული ფოთლები, ჭილყვავების ჩხავილი, ცოცხის შრაშუნი, ქალების კაბის შარიშური – ამ ყოველივემ ისეთი ფერი შეიძინა და ისე გამოიკვეთა ბიჭის გონებაში, რომ უკვე საკუთარი საიდუმლო კოდი, საკუთარი საიდუმლო ენაც კი შექმნა. მიუხედავად იმისა, რომ შეიძლება გარეგნულად მკაცრი და შეუვალი მოგჩვენებოდათ – მაღალი შუბლისა და უმწიკვლო, წრფელი, კრიალა, გამჭოლი ცისფერი თვალების გამო, ოდნავ რომ მოეღუშებოდა ხოლმე ადამიანური სისუსტის დანახვაზე, – დედამისმა, რომელიც თვალს ადევნებდა, როგორი ოსტატობით ჰქონდა მომარჯვებული შვილს მაკრატელი ჟურნალიდან ილუსტრაციების ამოსაჭრელად, ის ჯერ მოსამართლის წითელ მოსასხამსა და ყარყუმში გამოწყობილი წარმოიდგინა, მერე კი რომელიღაც დიდი საზოგადოებრივი კრიზისის აღმომფხვრელი კამპანიის თავკაცად.
„ჰო, მაგრამ“, თქვა მამამ და მისაღები ოთახის ფანჯარასთან შედგა, „ხვალ არ იქნება კარგი ამინდი“.
ჯეიმსს რომ იქ და იმწამს ხელთ ნაჯახი, ბუხრის საჩხრეკი, ანდა რამე იარაღი ჰქონოდა, დაუფიქრებლად დასტაცებდა ხელს, მამას გულში ჩასცემდა და განგმირავდა. სწორედ ასეთ მძაფრ გრძნობებს აღძრავდა შვილებში მისტერ რემზი თავისი არსებობით; როცა ასე იდგა, დანასავით შემართული, დანის პირივით ალესილი და სარკასტულად იღრიჯებოდა, თავად არათუ კმაყოფილებას გრძნობდა იმის გამო, რომ ილუზიები გაუფანტა თავის ვაჟს და აბუჩად აიგდო ცოლი, რომელიც (ყოველ შემთხვევაში, ჯეიმსის აზრით) ათასგზის სჯობდა ქმარს ყოველი თვალსაზრისით, არამედ თვითკმაყოფილებაც ეუფლებოდა, რომელსაც საკუთარი შეუმცდარი მსჯელობის უნარი უნერგავდა. რაც გინდა ეთქვა, სიმართლე იყო, ყოველთვის სიმართლე. ის ხომ არასოდეს არ ცდებოდა; არასოდეს აყალბებდა ფაქტებს; არასდიდებით არ შეარბილებდა მკაცრ სათქმელს არავის, და მით უფრო საკუთარი შვილების ხათრით; მათ, მის ჯიშსა და ჯილაგს, სიყრმიდანვე კარგად უნდა სცოდნოდათ, რარიგ რთულია ცხოვრება; მთელი სისასტიკით უხატავდა მკაცრ რეალობას; და არც იმ მოჩვენებით მიწაზე გარდასვლას გაუადვილებდა, სადაც ჩვენი სანუკვარი ოცნებები გაცამტვერებას იწყებს, ჩვენი სუსტი გარსი იშლება წყვდიადში (აქ მისტერ რემზი წელში გაიმართებოდა ხოლმე და თვალმოჭუტული მიმართავდა მზერას ჰორიზონტისკენ), და სადაც ადამიანს ყველაზე მეტად სიმამაცე, სიმართლე და გამძლეობა სჭირდება.
„მაგრამ ხომ შეიძლება, კარგი ამინდი იყოს – იმედი მაქვს, ასეც იქნება“, თქვა მისიზ რემზიმ და გაღიზიანებულმა ჩაარჭო ჩხირი მოწითალო-ყავისფერ წინდაში. თუ ამაღამ დაამთავრებს, და თუ ბოლოს და ბოლოს, მიაღწევენ შუქურამდე, ამ წინდას შუქურის დარაჯს გაუგზავნის პატარა ვაჟისთვის, რომელსაც ძვლის ტუბერკულოზის დიაგნოზი დაუსვეს. და კიდევ, დაგროვილ ძველ გაზეთებს და ცოტა თამბაქოს და ათას წვრილმანს მიუტანს, რასაც შინ წააწყდება და აქ ნამდვილად არ სჭირდებათ. მიუტანს იმ საბრალო ადამიანებს, ლამისაა სული რომ ამოხდეთ მოწყენილობისგან. მათ ხომ საქმე არაფერი აქვთ, ერთადერთი, ნავთის ლამპას თუ გააპრიალებენ ხოლმე და მთელ დღეებს პატრუქის მოწესრიგებაში და ფოცხით პატარა ბაღის დასუფთავებაში ატარებენ თავის შესაქცევად. აბა, როგორია, თითო ჯერზე მთელ ერთ თვეს გამოკეტილი ცხოვრობდე, თან, როგორც წესი, საშინელ უამინდობაში, თავსხმაში, ჩოგბურთის მოედნისხელა კლდეზეო, იტყოდა ხოლმე მისიზ რემზი; და თანაც, არც წერილები მოგდის, არც გაზეთები, და ვერც ვერავის ხედავ; როგორია ცოლიანი კაცისთვის, ცოლს ვერ ხვდებოდეს, არ იცოდეს, როგორ არიან მისი შვილები; იქნებ ავად გახდნენ, იქნებ დაეცნენ და ხელ-ფეხი მოიტეხეს; როგორია, კვირიდან კვირამდე ჩაგესმოდეს ტალღების ერთნაირი დგაფუნი; მერე კიდევ ეს საშინელი ქარიშხალი ამოვარდება და ფანჯრები ზღვის ქაფით იფარება, ფრინველები კი ნავთის ლამპას ეხეთქებიან და მთელი არემარე ირყევა და ცხვირსაც ვერ გამოყოფ გარეთ იმის შიშით, ზღვამ არ