პირველი ნაწილი
I
მე და მარკი მარიენბადის უცნობ მიწაზე ვდგავართ. შუაღამეა. მატარებლები იცვლიან მიმართულებას და პრაღა-ციურიხის ნაცრისფერ ბაქანზე ერთმანეთს ვნებიანად კოცნიან შეყვარებულები. მე და მარკი შეყვარებულები არ ვართ. ჩვენ ცოლ-ქმარი ვართ და ჩვენი კოცნაც არ არის ვნებიანი. ეს არის შეჩვეული და სავალდებულო ამბორი დროებითი განშორების წინ. მარკს თბილი ტუჩები აქვს, მე– გრილი და ქმრის ტუჩებით გამთბარი სიტყვებით ვამბობ: „ბავშვს გაუფრთხილდი, საყვარელო. დროებით“.
მატარებელში ავდივარ. ბილეთს დავცქერი და ვგრძნობ, როგორ ქრება ერთადყოფნის ილუზია, იხურება სასუნთქი ღრიჭო, ილევა ჟანგბადის ბალიში, ამფეტამინი... მატარებელი უკვე მთელი სისწრაფით მიქრის, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ცხელი ჩაით სავსე ჭიქაში ოდნავადაც არ ირხევა სითხე. გარესამყარო კარგა ხანია აღარ აფორიაქებს ადამიანებს, აღარ ზემოქმედებს მათ ნივთებსა და გრძნობებზე. მეც სულს აღარ მირხევს მარიენბადის ულამაზესი პეიზაჟები. ქალაქი, სადაც ყველაზე უკეთ ჩანს, როგორ ხვდება დღე ღამეს და გუმბათების სიმძიმე – ცის სიმსუბუქეს...
აქაურობა პირველად თბილისში, სტუდენტობისას, კინოს სახლის გაყინულ დარბაზში აღმოვაჩინე. ეკრანზე ვნახე მარიენბადის სასახლის დაუსრულებელი დერეფნები. კამერა ტაატით მიუყვებოდა გრძელი და სევდიანი დარბაზების ჭერს და მე ფილმის შიგნით და გარეთ შეჩერებულ დროს ვხედავდი. ჩემს გვერდით ნიკა იჯდა. ჩემი ხელი ისე მაგრად ეჭირა, რომ მგონი თავიდანვე ეშინოდა არსად გავქცეოდი... ფილმს არ უჩანდა ბოლო, დერეფნებს – გასასვლელი და გამიჩნდა იმედი, რომ ჩვენი სიყვარულიც ისევე უსასრულოდ გაგრძელდებოდა, როგორც ალენ რენეს ის უსაშველოდ მდორე, დროში ჩაკეტილი და შავ-თეთრი კინო.
მაშინ დრო იყო ისეთი, რომ სიყვარული ყველაზე ადვილ რამედ მოჩანდა და ჩვენც მას ყოველდღიურად, ჭიქა წყალივით და სარჩო პურივით ვიმარაგებდით. ახლა, სულ რაღაც ათი-თორმეტი წლის შემდეგ, ეს თითქმის შეუძლებლად მიმაჩნია. უფრო სწორად ეს საკითხი აღარ მაღელვებს, ისევე, როგორც მარიენბადის რომანტიკა. ამიტომ მატარებლის ფანჯრისკენ ცალ თვალსაც არ ვაპარებ. მხოლოდ ცხელი ჩაის რამდენიმე ყლუპს მოვსვამ, სიგარეტს მოვწევ და დავიძინებ. დაძინებაში ვალიუმის პატარა, თეთრი აბი დამეხმარება, თვალების დოლბანდი და ბავშვობიდან გამოყოლილი რწმენა, რომ მატარებლის რბილი კუპეები ყველაზე ტკბილ და ღრმა ძილს ინახავენ...
* * *
შუაღამის ძილში ბავშვის ტირილის ხმა ჩამესმა. საწოლზე ჩამოვჯექი და გავირინდე. სიჩუმეს არაფერი არღვევდა. გარეთ 200 კილომეტრის სიჩქარით მიქროდა რომელიღაც სატრანზიტო ქვეყნის ცა და მიწა. ბავშვის ტირილი გამოღვიძებისთანავე გაქრა. რადგან ჩემი ძილის ნაწილი იყო. ჩემი ფიქრის, დარდის და შიშის ხმა.
ისიც კი არ ვიცი, რომელი ბავშვი ტირის: ციურიხის კლინიკაში ათასგვარ სადენსა და წვეთოვანზე მიერთებული მარი, დაუბადებელი ჩვილი, რომელსაც თერთმეტი წლის წინათ ჩემი ნება-სურვილით მოუსწრაფეს სიცოცხლე, თუ საკუთარი გაუხარელი ბავშვობა.
ახლა რომ ვუკვირდები, იქნებ არც ისე ცუდი ბავშვობა მქონდა. ყოველ შემთხვევაში, თორმეტ წლამდე მაინც დაბერება არ მეჩქარებოდა. დედის სითბო და მზრუნველობა არ მაკლდა, დიდ, ნათელ სახლში ვცხოვრობდით და ჩემს ოთახში, ჭილისგან დაწნულ ყუთში, ათასგვარი სათამაშო ეყარა. თმაგაჩეჩილი თოჯინები დედაჩემის როიალზეც ისხდნენ მეტრონომსა და სანოტე რვეულებს შორის. ცივი, ერთ წერტილს მიყინული და ერთობ გაუცხოებული მზერით იმახსოვრებდნენ დღის განმავლობაში მომხდარ ამბებს. ისე, დიდად საინტერესო და მნიშვნელოვანი არც არაფერი ხდებოდა. მაგრამ ვინ იცის. იქნებ ხდებოდა კიდეც... მას შემდეგ, რაც მამამ დაგვტოვა, მე და დედა, ერთი შეხედვით, მშვიდად და აუღელვებლად ვაგრძელებდით ცხოვრებას, მაგრამ ჩვენი საერთო არსებობის მეორე მხარეს სარეველა ბალახივით იზრდებოდა და ძლიერდებოდა ხვალინდელი დღის შიში.
დედა სუსტი და მელანქოლიური ქალი იყო. ჩემს სასთუმალთან რიგიანად ზღაპრის მოყოლაც არ ეხერხებოდა. მას შემდეგ, რაც მამამ ერთ სრულიად ჩვეულებრივ საღამოს შუბლზე მაკოცა, ძილი ნებისა მისურვა და ამით თითქოს ყველა საჭირო რიტუალი შეასრულაო, სამუდამოდ გაიხურა ჩემი ოთახისა და გულის კარები, დედამ უსარგებლო მითების შექმნას სიმართლის თქმა ამჯობინა და მითხრა, რომ მამა სხვა ქალთან წავიდა, სხვა შვილი ჰყავს და ჩვენთან აღარასოდეს დაბრუნდება. დედის სიმართლე ავადმყოფობის დროს გამოწერილ მწარე წამალს ჰგავდა, რომელიც აუცილებლად უნდა გადამეყლაპა. მაგრამ მე გავჯიუტდი. ჩემთვის წარმოუდგენელი იყო ასე უგულოდ მივეტოვებინე კაცს, რომელიც სიგიჟემდე მიყვარდა... და რადგან ხატვა მიყვარდა. რაღაც კომპოზიციების შექმნა და შავ-თეთრი, უსახური სურათების ენის წვერით დასველებული ფანქრებით გულმოდგინედ გადაფერადება, თავად მოვიგონე ზღაპარი მამაზე, რომელიც სამეცნიერო მივლინებით რატომღაც იაპონიაში გაემგზავრა. მოგვიანებით აღმოვაჩენ, რომ ამომავალი მზის ქვეყანა რაღაცით მართლაც დაუკავშირდება მამას და ზღვარი ბავშვურ წარმოსახვასა და რეალობას შორის ისე წაიშლება, როგორც ასფალტზე ცარცით ნახატი კაცუნა – უეცრად თავსდამტყდარი კოკისპირული წვიმისგან. მაშინ კი,
ჩუქება
