სახლი მოჩვენებებით
რა დროსაც არ უნდა გაგღვიძებოდა, კარების დახურვის ხმას გაიგონებდი. ოთახიდან-ოთახში დადიოდნენ, ხელიხელჩაკიდებულნი, რაღაცას ეხებოდნენ, რაღაცაში იხედებოდნენ, რაღაცას ეძებდნენ, ხან აქ, ხან იქ - მოჩვენებების წყვილი.
„აი, აქ დავტოვეთ,“- ამბობდა ქალი. - „ჰო, და აქაც.“ - დასძენდა კაცი. - „ეს ზემოთ იყო,“ - ბუტბუტებდა ქალი. - „და ბაღში,“ - ჩურჩულებდა კაცი. - „წყნარად, - იმეორებდა ორივე - არ გავაღვიძოთ.“
მაგრამ თქვენ ჩვენ არ გვაღვიძებდით. არა. „ისინი რაღაცას ეძებენ, აი, ფარდები გადასწიეს. - იტყვი და თვალებით ერთ-ორ გვერდს გადაიკითხავ. - როგორც იქნა იპოვეს,“ - დარწმუნებული შვებით ამოისუნთქავ და გვერდის არეზე ფანქარს შეაჩერებ. და შემდეგ, კითხვისაგან დაღლილი, წიგნს გადადებ, მიმოიხედავ, სახლში არავინაა, კარები ჩარაზულია, ტყის მტრედები კმაყოფილი ღუღუნებენ და ფერმიდან სალეწი მანქანის გუგუნი ისმის. „რისთვის მოვედი აქ? რისი პოვნა მსურს?“ ხელები ცარიელი მაქვს. „შეიძლება ზედა სართულში?“ სხვენში ვაშლებია. და ისევ ქვემოთ: იქ ყველაფერი ძველებურად უძრავადაა. მხოლოდ წიგნი ჩაცურებულა ბალახებში.
ის სასტუმრო ოთახში იპოვეს. ისინი არასოდეს არავის დაუნახავს. ფანჯრის მინები აირეკლავდა ვაშლებს, აირეკლავდა ვარდებს, მწვანე ბალახებს. როგორც კი სასტუმრო ოთახში შევიდნენ, ვაშლი ოდნავ შესამჩნევად შემობრუნდა ყვითელი გვერდით. კარები ღიაა, აი რაღაცას აგებენ იატაკზე, რაღაცას აკრავენ კედელზე, ჭერზე ჰკიდებდნენ - რას? ხელები ცარიელი მაქვს. ტოროლას ჩრდილი გაკრთა ნოხზე. სიჩუმის უღრმესი ჭიდან ტყის მტრედის ღუღუნი აღწევდა. „აქ, აქ, აქ - ნაზად ძგერდა სახლის გული. საგანძურია დამარხული. ოთახი...“ უცებ სახლი გაირინდა. ესე იგი, დამარხულ განძს ეძებდნენ?
სინათლე მაშინვე გაიცრიცა. მაშ გარეთ? ბაღში? მაგრამ ხეები წყვდიადს ქსოვდნენ მზის მოხეტიალე სხივისთვის. ნატიფი, მსუბუქი სხივი, წყვდიადის ცივად გამკვეთი, ჩემი განმთანგველი სხივი მინის იქით ციმციმებდა. სიკვდილი იყო მინა, სიკვდილი იდგა ჩვენ შორის. ასობით წლის წინ ის პირველად ქალს ეწვია, სახლი დააობლა, ფანჯრები ამოგმანა, ოთახები წყვდიადით აავსო. კაცმა მიატოვა სახლი, მიატოვა ქალი და ჩრდილოეთში წავიდა, შემდეგ აღმოსავლეთში, იხილა სამხრეთის ცაზე მოკაშკაშე ვარსკვლავები, დაუბრუნდა ცივ კერას ბორცვების ძირას. „აქ, აქ, აქ, - სახლის გული სიხარულით ძგერდა. - განძი შენია.“
ქარი ბობოქრობს ხეივანში, ხეები ირხევიან, იზნიქებიან. მთვარის სხივები ჩქაფუნობს და ველურად იღვრება წვიმაში. ფანჯრებიდან კი სინათლის თანაბარი შუქი აღწევს. გაფიჩხებული სანთელი წყნარად იწვის. ორი მოჩვენება დახეტიალობს სახლში, ფანჯრებს აღებენ, ჩურჩულებენ, ეშინიათ არ გაგვაღვიძონ, თავიანთ სიხარულს ეძებენ.
„აქ გვეძინა ჩვენ,“ - ამბობს ქალი, - „და რამდენს ვკოცნიდით ერთმანეთს“- დასძენს კაცი. „ვიღვიძებდით დილით,“ - „ფანჯრის მიღმა შევერცხლისფერებული ხეები“ - „ზედა სართულში“ - „ბაღში,“ - „ზაფხულობით“ - „თოვლიან ზამთარში“ სახლის სიღრმეში ერთმანეთის მიყოლებით იხურება კარები, რბილად, გულის ძგერასავით.
სულ უფრო ახლოვდებიან, ზღურბლზე გაირინდნენ, ქარი უბერავს, წვიმის წვეთები ბალახზე ლიცლიცებენ. თვალებს წყვდიადი გვიფარავს. ნაბიჯების ხმა არ გვესმის, ვერ ვხედავთ ლედის, თავის ლანდისებრ მოსასხამს რომ გვაფარებს. მისი ხელები ფარანს ფარავენ. „შეხედე, სუნთქვას ამოაყოლებს კაცი, - რა მაგრად სძინავთ. ბაგეებზე სიყვარული აქვთ აღბეჭდილი.“
მაღლა აწეული ვერცხლის ლამპებით ხელში, გადმოიხრებიან, დაჟინებით, ხანგრძლივად ჩამოგვცქერიან. დიდხანს დგანან ასე. ქარი დაბერავს, სანთლის ალი ციმციმებს, იხრება. მთვარის ველური სხივები იატაკზე და კედლებზე დაკრთიან, ერთმანეთს ერწყმიან და დახრილ სახეებს დასთამაშებენ, ჩაფიქრებულ სახეებს, სახეებს, რომლებიც ჩაძინებულებს აკვირდებიან, გულში ჩამალულ სიხარულს ეძებენ.
„აქ, აქ, აქ.“ სიამაყით ძგერს სახლის გული. „რა ხანია“ - ოხრავს ის. „ისევ მომაგენი“ „აქ, - ბუტბუტებს ქალი, ჩვენ აქ გვეძინა, ბაღში, ვიცინოდით, სხვენში ვაშლებს ვაწყობდით. აქ დავტოვეთ ჩვენი საგანძური. მათი ლამპების შუქი ჩემს ქუთუთოებს ეხება. „აქ, აქ, აქ“ ველურად ძგერს სახლის გული. მე ვიღვიძებ და ვყვირი: „აჰ, ეს არის თქვენი დამარხული განძი? ნათელი გულში.“