* * * პოეტი კანონგარეშე ცხოვრობს, კი არ არღვევს ამ კანონებს, ზურგით დგას მათგან, არ აშინებს მათი სიმკაცრე, რადგან "ადამიანის არსებობის გამართლება შემოქმედებაა" (ბროდსკი).
შემოქმედებას კი ერთი კანონი აქვს – ტყუილის სიმართლე.
"სიმართლეა,
რომ ამ სამყაროში
ტყუილი არის ადამიანის უპირატესობა,
ადამიანად ყოფნის ნიშანი".
– წერს გიორგი კეკელიძე.
და კიდევ ერთი პოეტური ჭეშმარიტება (ბიბლიური) – პირველი იყო სიტყვა (ლოგოსი) და სიტყვა იყო ღმერთი. ისეთ პოეტს, როგორიც გიორგი კეკელიძეა, ღმერთი, თავისი ლოგოსობიდან ჩამოუტეხავს სიტყვას, რომ წეროს ისე, როგორც უნდა. "მაქვს მკერდს მიდებული ქნარი, როგორც მინდა" (გალაკტიონი).
საზღვრების გარღვევით, ჩარჩოების მტვრევით, ზევით სწრაფვითა და დანარცხებით, ფეხზე ადგომისთანავე ისევ შვეული სწრაფვით, უფრო ღონიერითა და ნიჭიერით წინაზე, სუიციდიც იქნებ უფრო მძაფრი ავარდნაა ცისკენ, ვითომ, მოკრძალებული შავი დერეფნით მიახლოება ღმერთთან, რომელიც შიშველ ნათურასავით კიდია, სინათლეს აჭრი და თუ დაგაბრუნა, ლექსი გაანათებს.
მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ამდენ სიგიჟეს (ნორმალური ადამიანის თვალში) შენი ადამიანური სისუსტეც ახლავს. სისუსტე, რომელიც ძლიერებით გამოგარჩევს სხვისგან – მაგ., შიში, რომლის დაძლევა უკვე შემოქმედებაა (თუ გეშინია მიწაზე დანარცხების, თუ არ დაძლევ ამ შიშს და იმავეს არ გაიმეორებ, შვეულის სიმაღლე არ გაიზრდება, ლექსი არ შედგება).
"მე მეშინია და მიხარია, რომ მეშინია,
რადგან სანამ მეშინია,
მანამდე ვარ ადამიანი,
მანამდე გელაპარაკებით".
გიორგი კეკელიძე ვერლიბრსაც წერს და კონვენციურ ლექსსაც. უნდა ითქვას, თანაბარი სიძლიერით. მისი კონვენციური ლექსი არ ჰგავს ვარჯიშს, თუნდაც ამ ბოლო დროს მოდაში შემოსული ანჟამბემანით. ნიჭიერ კაცს ხელოვნური სილამაზეც გამოუვა, ხელოვნური მუსიკაც, ვარჯიშის კვალი კი ვერ ისპობა, ლექსი ისეთი არ გამოდის, რომელიც მიწაზე დანარცხების მერე ხელს მოგკიდებს და ღმერთთან მიგიყვანს. აი, თუნდაც როგორც "სოფლის სიმღერა" რა ბუნებრივი ლექსია, ყოველგვარი სტილიზაციისა და ჩახუჭუჭების გარეშე!
"სოფელი უდრის ერთმანეთის ზეპირად სწავლას
და სხვასთან სხვაზე საიდუმლოს ჩუმად მოყოლას,
უდრის უზმოზე ორღობეში მშიერი ჩავლას,
ცარიელ თავლას, ნაკელის სუნს და თივის გორას".
"გამონაცვლის სიმღერა" კიდევ უფრო ამძაფრებს ამ მოტივს.
პატარა ბიჭი პატარა ქალაქ ოზურგეთში, უკვე პოეტი (პოეტებად იბადები ან), ლექსს "ყვება" ისე სადად, ისე უბრალოდ და ისეთი ტკივილით, რომ ლექსის მკითხველსაც, "და არა მის გადამკითხველს", გულს ტკენს.
"მე ვიწექი გამონაცვალ თეთრეულში.
ვიწექი
მეზობლის გამონაცვალი სიცხით, რომელსაც ცოტა წავუმატე
– 38.5
ბიძაშვილის გამონაცვალი მაისურით,
რომელსაც ცოტა დედაჩემმა წაუმატა
– სახელოებზე".
ის "მეზობლის გამონაცვალი სიცხე" გიორგის მეტაფორაა, მისი ლექსის ხიბლია, რასაც ფედერიკო გარსია ლორკა "დუენდეს" დაარქმევდა. "ოჯახის სიმღერა" ტრაგიკული ლექსია, მწარე და მაღალი, სადაც მთელი ოჯახი ფოტოებზეა შემორჩენილი, თან მკვდარი და თან არამკვდარი, რადგან ცოცხლებივით ავად არიან და ტკივათ: ვის მკერდი, ვის სისხლი, ვის ნათოკარი კისერი. პოეტის თვალი რენტგენის გამჭოლობით აშუქებს მათ ტკივილს.
"მამაჩემის სურათიც ავად არის.
ყვრიმალებზე ეტყობა – ლეიკემია აქვს.
მრუდეა მისი სისხლის სამართალი.
მაგრამ მაინც იღიმის.
მამიდაჩემის სურათიც ავადაა...
ბაბუაჩემის სურათიც ავადაა. კისერი ტკივა.
თოკი რომ ჩამოხსნეს, რითაც თავი ჩამოიხრჩო".
პოეზია ხომ მიგნებების, საგნების არსში წვდომის საიდუმლოა. რასაც მეცნიერი აანალიზებს, გაჩვენებს, პოეტი მალავს.
ოჯახური ფოტოების ეს საერთო ღიმილი ფარავს სიმწარეს, ტკივილს, პოეტურ თამაშებში მონაწილეობს.
ლექსების ამ ციკლში ყველა ლექსს ჰქვია სიმღერა: "თითქმის თვითმკვლელის სიმღერა", "ტყუილის სიმღერა", "თოვლის სიმღერა", "სოფლის სიმღერა" და ა. შ. ჰომეროსის "ოდისეაში" ყველა თავს სიმღერა ჰქვია: სიმღერა I, სიმღერა II და ა. შ. ჰომეროსი ხომ ჩვენი პირველყოფილი სამშობლოა. თითქმის ყველა ადამიანს, და პოეტს განსაკუთრებით, აქვს თავისი ოდისეა. გიორგი კეკელიძე ამ სიმღერებში გვაჩვენებს თავის სამყაროს; შეიძლება, ერთი პატარა ქალაქის ჩარჩოთი შემოფარგლულს, მაგრამ უკიდეგანოს, ტყუილის სიმართლეზე მდგარს, პოეტის ტალანტზე.
გიორგი კეკელიძე ძალიან ჩემი და ძალიან მნიშვნელოვანი პოეტია. მისი ოდისეა ვერტიკალზე სიარულს, ვარდნას, უფსკრულიდან ამოსვლას გულისხმობს, რასაც უილიამ ფოლკნერი მწერლის ყველაზე დიდ გამარჯვებას უწოდებს, კი, ბოლოს ყველა თავის ითაკაში ბრუნდება, მაგრამ იქამდე ძალიან გრძელი, ეკლიანი, ხიფათიანი, მშვენიერი გზაა, რომელსაც ტყუილის სიმართლით, "სისხლის მრუდე სამართალით", "კალოშებიდან გამოყრილი იისფერი თოვლით" თუ გაზომავ, მიიღებ იმ უჩვეულო, ყველასგან განსხვავებულ, ტრაგიკულ, მაგრამ მეტაფიზიკური ღიმილით შერბილებულ ქვეყანას, რომელსაც გიორგი კეკელიძის პოეზია ქვია.
ლია სტურუა
კითხულობ ერთ ლექსს, მეორეს, მესამეს … სიმღერებს, რომელთა სათაურებიც მრავლისმთქმელია: "მკვდარი სიყვარულის სიმღერა", "გამონაცვლის სიმღერა", "თოვლის სიმღერა", "უკვდავება" … და ნელ-ნელა შედიხარ პოეტის უცნაურ სამყაროში, სულ უფრო