პირველი სეანსი
„მე ვარ ის, ვინც ვარჩიე, ვყოფილიყავი“.
კარლ გუსტავ იუნგი
თბილისში თითქმის ყველა იცნობს ერთმანეთს, ასეც რომ არ იყოს, ყოველთვის გამოიძებნება საერთო ნაცნობი, უფრო სწორად ნაცნობები, რომლებიც საინტერესო ობიექტის ცხოვრებაზე ამომწურავ ინფორმაციას მოგაწვდიან: ოჯახურს, პირადულს თუ პროფესიულს. ეს გამბედაობას გაკარგვინებს, ფსიქოლოგს პირად თემებზე სასაუბროდ მიმართო. პირადი ამბების მოსაყოლად გოგოებს დაქალები ჰყავთ, ბიჭებს – ძმაკაცები, უფროსი ასაკის ხალხს – მეზობლები, თუ ეკლესიური ხარ, ყველას ერთად მოძღვარი ანაცვლებს, ერთი სიტყვით, ეს ნიშა დაკავებულია და აქ ადგილი ყველასთვისაა, ფსიქოლოგის გარდა. მეგობრები და ახლობლები გისმენენ, შემდეგ ყველა პრობლემის გადაწყვეტის გზას გთავაზობენ, გარიგებენ და გასწავლიან როგორ გააგრძელო ცხოვრება. ფსიქოლოგს კი როგორ გინდა, ენდო. რა იცი, ვისი დედა, მამა, შვილი, და ან ძმაა. შეიძლება, სულაც არ ჰყავდეს ოჯახი, მაგრამ ვინმეს მეზობელი ან თანამშრომელი იქნება. მოკლედ, ფსიქოლოგს ჩვენთან ეჭვის თვალით უყურებენ, მაგრამ მე ეს დიდი ხანია არ მანაღვლებს, თანაც დეას პირობა მივეცი, რომ აუცილებლად მივიდოდი. ტელეფონის ნომერს ვკრეფ და ფსიქოლოგთან ვიზიტს ვნიშნავ.
ფსიქოლოგმა ჩემს დეპრესიას უნდა უშველოს, შიშებისგან გამათავისუფლოს, წარსულში დაკარგული თავი მაპოვნინოს და ცხოვრების მშვიდად გაგრძელება შემაძლებინოს. საკუთარ თავზე მეცინება, ამის რომ მჯერა, ან სხვებს ვუჯერებ, რომ ეს ყველაფერი უბრალოდ საუბრით მიიღწევა.
ფსიქოლოგს ქალაქის ცენტრში, ახალაშენებული სახლის პირველ სართულზე აქვს კაბინეტი. ფეისბუქზე ფოტო უკვე ნანახი მაქვს: თვითკმაყოფილ ტიპს ჰგავს. შესასვლელში ყველაფერი პრიალებს და ყველა ნივთს წინასწარ შერჩეული ადგილი აქვს მიჩენილი. ალბათ, პედანტია. ვიზიტის 11:50-ზე ჩანიშვნითაც სიზუსტეს და პუნქტუალობას უსვამს ხაზს, 12:00 რომ ყოფილიყო, რა დაშავდებოდა. ამით მიანიშნებს, რომ ძალიან დაკავებულია და წუთებიც გაწერილი აქვს. მოკლედ, ჯერ არ ვიცნობ, მაგრამ უოლტერ ლიპმანის თეორიას თუ დავეყრდნობით, უკვე შექმნილი მაქვს წარმოდგენა „საკუთარ თავში არსებული სურათებით“. უმეტესად, ემოციებს ვეყრდნობი, წინასწარ შექმნილ წარმოდგენებსა და სტერეოტიპებს. ახლაც წინასწარ ვაანალიზებ ჯერ არნახულ და არმომხდარ ფაქტებს.
მისაღებში გოგონა მეგებება ძალად მოღიმარი სახით, ეტყობა, პედანტის მკაცრ ინსტრუქციებს ასრულებს. მამცნობს, რომ შემიძლია შევიდე.
კარი ფართოდ იღება, მინიმალისტურად და გემოვნებით მოწყობილ ოთახში შევდივარ. ფსიქოლოგი ჩემკენ მოდის, ხელს მართმევს და დაჯდომას მთავაზობს. ხელის გულები სველი არ აქვს, ეს უკვე კარგია. ვერ ვიტან სველ ხელს რომ მართმევენ, სანამ არ დავიბან, სულ ამაზე ვფიქრობ, რაც სხვა რაიმეზე კონცენტრაციაში ხელს მიშლის. ორი ქსოვილგადაკრული სავარძელი დგას – ჯინსისფერი და მდოგვისფერი, არ ვიცი, პაციენტის რომელია, ამიტომ ვუყურებ და უსიტყვოდ, თვალებით ვეკითხები, სად დავჯდე.
– სადაც გნებავთ, – მპასუხობს.
მგონი, მცდის, რა ფერს ავარჩევ და ამასაც რაღაც ახსნას მოუძებნის. ჯინსისფერ სავარძელს ვირჩევ. თავადაც ჯინსის შარვალი მაცვია და მგონია, ასე უფრო შეუმჩნეველი გავხდები.
– რატომ გადაწყვიტეთ ვიზიტი, თქვენი სურვილია თუ მეგობრებმა გირჩიეს? – უეცრად იწყებს საუბარს.
– ჩემი სურვილია, – ვპასუხობ სხვათა შორის და კითხვა მაბრაზებს. რა ჰგონია, რომ სხვისი გავლენის ქვეშ ვარ მოქცეული და საკუთარი აზრი არ გამაჩნია?
სინამდვილეში ფსიქოლოგ არჩილ გოკიელზე მხოლოდ ის ვიცი, რომ ადრე ქირურგი იყო, შემდეგ ხელი დაიზიანა და ამ საქმეს იძულებით ჩამოსცილდა, თერაპიაში გადასვლა არ ისურვა და პროფილი შეიცვალა, ფსიქოლოგი გახდა. ახლა ლექციებს კითხულობს სამედიცინო უნივერსიტეტში და კერძო კაბინეტი აქვს, სადაც ჩემნაირებს იღებს. ცოლს გაცილებულია და იმის მიუხედავად, რომ ორმოცდაოთხი წლისაა, ხშირადაა ასაკით პატარა გოგონების „ქრაში“. არ მიყვარს ეს სიტყვა. სხვისგან ნასესხებ, ერთსულოვნად ატაცებულ სიტყვებზე და ტრადიციებზე მეცინება. ვალენტინობის არ იყოს, გეგონება სულ სიყვარულის დღის აღნიშვნის ტრადიციაზე გავიზარდეთ, ახლა რომ თავბრუდახვეულები ვამზადებთ საჩუქრებს და სიურპრიზებს 14 თებერვლისთვის. ცუდი ამაში არაფერია, მაგრამ ხელოვნურად მოგონილი არაფერი მიყვარს. სისულელეა, სიყვარულს დღე დაუწესო და კოლექტიური იუბილე გადაუხადო. ფიქრებიდან გამორკვევას ვცდილობ.
– თქვენზე მომიყევით, – მთავაზობს არჩილი და რატომღაც ფეხზე აჩერებს მზერას. მეც მინდა დავიხედო, მაინტერესებს, რატომ მიყურებს. ფეხსაცმელი ყოველთვის გაწმენდილი მაქვს, მაგრამ ამ დილით ჩაცმისას არ დამიხედავს. თვითონ გაპრიალებული აქვს რბილტყავიანი, ლურჯი კეტის თეთრი ძირები, ცისფერი პერანგის გრძელი სახელოებიც იდაყვამდეა აკეცილი, თარაზოში გაზომილი სიზუსტით. ვითომ თავისუფლად აცვია, მაგრამ თან ყველაფერზე ნაფიქრი აქვს. ასეთ ტიპებს „გაწკეპილებს“ ვეძახი.
ჰოდა, ეს გაწკეპილი ახლა რაღაც ალმაცერად უყურებს ჩემს ფეხსაცმელს. ვიძაბები, ვნატრობ სარკეში ჩახედვა შემეძლოს, მაგრამ თავს იმით ვიმშვიდებ, რომ მაინც არ მაინტერესებს, ჩემზე რას იფიქრებს.
– ჩემზე რა მოგიყვეთ? – კითხვაზე კითხვით ვპასუხობ. რანაირი ფსიქოლოგია, დამეხმაროს, სამსახურში