თავი პირველი რომელშიც მართას, ნიკოს და ალმასას გაგაცნობთ
ნიკო, რომ მართა იყო აფთარი, ასე გადაწყვეტდა ხოლმე. არ იყო მთლად ასე. იმ იშვიათ შემთხვევებში, როცა იმდენად ბრაზდებოდა, რომ საქმის გარჩევას და ჩხუბს გადაწყვეტდა ხოლმე, მართა განმარტავდა, ანგელოზის და წმინდანის შვილთაშვილი ვარო – და არ ცრუობდა: „ჩემს ძარღვებში დიდი ავანტიურისტების, განმანათლებლების, თავდადებული ქალების და მამაცი მეომრების სისხლი ჩქეფს,“ იწყებდა და ნიკოტინის საუკუნო მოხმარებისგან დაბოხებულ, მაგრამ კარგად დაყენებულ ხმას ნელ-ნელა უმაღლებდა, „მე, პატარა გოგო, (ან პატარა ბიჭო, მოდავის სქესის შესაბამისად, ასაკს კი არავითარი მნიშვნელობა არ ჰქონდა) ვარ მართა ლ., ფილოსოფოსი, მეცნიერებათა დოქტორი. შენნაირს, ჩემო ლამაზო, შვიდს ჩავხევ.“ მართა ცოტა უზრდელი იყო.
მართას გაჯავრება არ იყო კარგი, უფრო თვითონ მართასთვის, მაგრამ ეს იშვიათად ხდებოდა, ძალიან უნდა შესჩენოდი – თავის ძალებში რატომღაც დარწმუნებულს თავის აგდება არ ახასიათებდა: „მდაბიო და დეფექტური,“ აცხადებდა მართა, „велеть слугам, высечь, выкинуть, როგორც ჩემი კნეინა ბაბულინკა იტყოდა ხოლმე...“ ყველა სიკეთესთან ერთად, მართა უსაფუძვლოდ სნობიც ბრძანდებოდა.
ამასთანავე ახასიათებდა ალკოჰოლისა და მსუბუქი ნარკოტიკებისადმი დაუოკებელი სწრაფვა – არადა, რომ გეკითხათ, მართას ლოთები და ნარკომანები სძულდა, – საშემოდგომო დეპრესია და კლაუსტროფობია; ძილში ლაპარაკობდა, ბევრს და ხმამაღლა. მართას ამწარებდა ჭარბი თმიანობა – ღვთის წინაშე, ისეთი შემართებით ებრძოდა, რომ ყველაზე მკაცრი შემფასებელიც ვერაფერს შეამჩნევდა, მაგრამ მართამ ხომ იცოდა! მზის გულზე დაძინების მავნე ჩვევის გამო ჰქონდა პიგმენტური ლაქებით დაფარული ზურგი და, მისი აზრით, კარმული გაუგებრობის გამო – ძალიან ჯანმრთელი და უსწორმასწორო კბილები. დედიკოს დროზე რომ მიეხედა, ეშველებოდა, მაგრამ არ მიხედა და მართა ყოველ კბილის გახეხვაზე გულით აგინებდა საკუთარ დედას. სხვა დროს კონკრეტული მისამართით თითქმის არასოდეს იგინებოდა, ისე თუ იტყოდა, ერთი, იმის დედაცო, ეგ იყო და ეგ.
სამაგიეროდ, ნიკო სულ იგინებოდა, ჩხუბობდა და დავობდა, დაუზარებლად. ის კამათობდა პოლიტიკის, შიდსით დახოცილი ბავშვების და რელიგიური უმცირესობების უფლებების გამო. ნიკო სულ ნაჩხუბარი იყო. ხან მას სცემდნენ, ხან ის ერეოდა. მართა კი უხსნიდა, რომ ადამიანს სხეულის მთლიანობის დარღვევის შიში როცა არა აქვს, ნაკლულია, მაგრამ ნიკო მაინც სულ რაღაც შარში ეხვეოდა, როგორც გაირკვა, არამარტო მზიურ საქართველოში, არამედ უმშვიდეს ევროპულ ქალაქებშიც.
ნიკო საქართველოს მოქალაქე აღარ იყო, რვა წლის წინათ თავს უშველა და გაიქცა. ის წავიდა და მართა დარჩა. არ ვიცი, ნიკო რამდენად დარდობდა უმართობას, მართას კი ნათქვამი ჰქონდა, არც არაფერი, მაგრამ რაც ნიკო აღარ მყავს, აშკარად ნაკლებს ვიცინიო. ნიკო ევროპაში ეძებდა სასიყვარულო თავგადასავლებს, მართა კი – საქართველოში. მართა და ნიკო ერთმანეთს გრძელ წერილებს სწერდნენ, რომლებიც, რაც დრო გადიოდა, სულ უფრო ხშირად მთავრდებოდა საწყალობელი შეძახილით: ვაჰ, ეს რა არი, გოგოვ, და!
ჩემო კარგო მკითხველო, თუკი აქამდე წაიკითხე და ორჭოფობ, ღირს თუ არა ამ ორი არსების ამბის გაგრძელება, პირდაპირ მოგახსენებ, რომ მერე არ თქვა, მომატყუეს, მომატყუესო: მე მამაკაცის და ქალის სიყვარულის ამბავს არ გიყვები. მე გიყვები ამბავს იმისა, თუ როგორ უყვარდა ერთმანეთი ორ ადამიანს, მართას და ნიკოს. ავხსნი: მართა კი იქადნებოდა, ორმოცისა დიდი სექსიდან წავალო, მაგრამ ეს ერთი საქმე უხაროდა გულით და, რასაკვირველია, არსადაც არ იყო წამსვლელი, ხოლო ნიკოს, სულ მარტივად, მართასნაირები არ მოსწონდა, არანაირად.
მაშ, ასე:
მართამ ყოველგვარი ცრურწმენის ჯინაზე და წუწურაქი ხალხის გულის გასახეთქად ქვემოთ მოთხრობილი ამბის დაწყებამდე რამდენიმე თვით ადრე დიდი ზარ-ზეიმით აღნიშნა თავისი მეორმოცე დაბადების დღე. იგი იმ იშვიათ ადამიანთა კატეგორიას მიეკუთვნებოდა, ძირითადად, კმაყოფილები რომ არიან.
მართა კმაყოფილი იყო ამინდით, სახელმწიფო წყობით, ვალუტის კურსით, თავისი ცხოვრების წესით, მამაკაცებით – ყველაფრით. საკუთარი სახელის გარდა. მოკლედ, მართა პრაშმანდოვკა იყო.
– გასაგებია, შენგან ხეირი არაა, მაგრამ მომნათლე მაინცა, ჰა? – სთხოვა ნიკოს, – რამე ადამიანური დამარქვი. ისე, მთლად უსახელობა ჯობია, რომ გადავხედე, ყველა სახელი რაღაცით იდიოტურია. ან ვინმე უბედურს ერქვა, ან თვითონაა სულელური...
საკუთარი სახელის მიმართ ამგვარი ანტიპათია უკვე ცოტა ავადმყოფურ სახეს იძენდა. ყველაზე უსიამოვნო ის იყო, რომ მართას რა არ მოსწონდა, იმის თქმაც შეეძლო, თითქოს ლოგიკურადაც, მაგრამ, აბა, რა ლოგიკაა? ახლაც, ივლისის მშვენიერ დღეს, ხადას ხეობაში, კბოდეზე მჯდომი მართა თავის თეორიას ავრცობდა და მისი მსმენელი ნიკო ფიქრობდა, ვაჰ, ჩემს არყოფნაში მთლად გაუშტვენია გოგოსო.
– სახარება კარგი წიგნია, შევთანხმდით? ბრძნული. ჰოდა, მართა იქ არის