მითრიდატე -
1. შავი ნავი იყო მხოლოდ მზე... მზე და ზღვა... და ისე ჩანდა, თითქოს ზღვა აღწევდა მზემდე. აი მას გაეკრა და ქვედა კიდე მოუქობა. ახლა მზე ოქროს მუზარადიან თავად ჩამოინაკვთა, ზღვა კი სხივფერულა აბჯარში ჩამჯდარ სხეულად.
- ხილვის ჟამია! ღმერთო ზღვათა და ცათა, სპერთ - სპეროზა, ბერძენთ - პოსეიდონ, კოლხთა - ჰეა!
კლდოვან ნაპირზე მაღლა აშოტვილი ქვაკაცა იდგა. სხივი ზედ ჯერ კიდევ აჩენდა ტვიფრულ ასოებსა და ბურცულ ნიშნებს. არა, ეს ქვაკაცა ღმერთის გამოსახულება არ იყო, თუმცა ამდაგვართ ზღვისპირეთის ქართველი და ქართველური ტომები კერპებად რაცხდნენ, ბერძნები კი, მათი მიბაძვით - კვირბებს უწოდებდნენ. ყველას, სპერთ თვისტომსა და უცხოს, სწამდა ქვაკაცათა იდუმალი ძალა და ზეგარდმო წარმომავლობა.
ზღვამ კი სულ მალე მოანახევრა მზე. კლდის ჩრდილი ვეშაპის ყბასავით წამოეფაფრა ქვაკაცას.
- ნავი! - დაირხა ბოხი ხმა და კერპის ფერხთით ჩრდილები აამოძრავა, აბჯარ-ჩაჩქანი ააჩხრიალა. ყველამ ზღვას გახედა. იქ თითქოს მზეზე გაკრული შავი წერტილი მკაფიოდ ჩანდა.
- ნავია, ორხოფიანი! კამარა-ნავი! - ახლა, როდესაც თვალის მომჭრელმა სინათლემ იკლო, ერთნაირი შუქბინდი მოდგა, კერპის ირგვლივ გამოჩნდა შემორკალულად აღმართული ქვასავარძლები. ზედ მორთხმით თუ მორჭმით მჯდარი ჭაღაროსნები ახლა კი შეირხნენ და ამეტყველდნენ:
- იქნებ ახლა მაინც?!. მესამე კვირაა ველით!
- იქნება! ღმერთებმა ინებონ! უკვე მეორე თვეა აქ ვარ...
- ჩვენცა! ჩვენცა! - ახმიანდნენ, აჩურჩულდნენ ქვაკაცას ირგვლივ მსხდარნი.
ამ დროს ქვასავარძელას გედების გუნდმა გადაუარა.
ზოგმა, უფრო ჭარმაგოსანმა ისარზე იტაცა ხელი, მაგრამ შავმუზარადამ ხელი აუქნია:
- რა დროს ეგაა?!
ყველამ ინიშნა და თვალი გააყოლა გედების გუნდს.
- ერთი შავი გედია მათ შორის!
- შავი... მეც დავინახე, შავმუზარადავ, ბედან-კოლხო! ბრძენკაცი ხარ, გვიმისნე რამე... აი შავი ნავი მზის ბადროზე და აი შავი გედი ჩვენს თავზე გადავლილი!
- არც მისანი ვარ, არც სამისნოდ მიწვევიხართ ნათესავ ტომთა უხუცესნი!
- იქნებ უარყოფ მისნობის ძალას? ახლა ბრძენ-ფილოსოფოსნი გაგვიმრავლდნენ, ელინთაგანნი მაინც! - ხმა ოდნავ შეარხია ბრგე, შავჭაღარა აბიო-იბერმა, მერე ისევ იდინჯა და სხვებს გადახედა, გუმანში თარიღები შეაჯერა და ჩაითვალა. - მაშინ ვინ იმისნა, სწორედ ცამეტი წლის წინათ, ორბოძალა კუდა ვარსკვლავი რომ გამოჩნდა - დიდი მეფე, კაცად - ღმერთი და ღმერთად - კაცი გაჩნდებაო, ქართველ ნათესავთა, ყველა ჩვენებურ ტომს შეაერთებსო, ზღვასა და ხმელს ერთად მოაყენებსო?!
- მე ვთქვი! მე - ბერშუმ-ხალიბმა... რამლი ვყარე და ყველას ფიქრი და სათქმელი გამომივიდა! - შავი ლაბადის სახელო მაღლა ასწია. იგი უიარაღოდ იყო მოსული სპერის კერპის ნაპირზე, მხოლოდ რკინის მიჯვრა ეპყრა ხელთ და არც იშორებდა ჟამმოჭარბებული. შეძრულ მოხუცებს კი აღმოხდათ ბედსაჩივარი:
- მერმე სად არის? თორემ სულ დაიქსაქსა ჩვენი მოდგმა! - აქეთ-იქიდან მიაძახეს, სხვადასხვა კილოზე და კილოკავზე.
- მიგვძალა უცხო ტომმა! ენა გვეხშობის! კილო გვეცვლების... დედაენა ძლივსღა გვესმის!
- ჩვენ, ტუბალთ ნახევარი, კაბადოკს, მონობაში ვართ... ნაწილი მესხნიც ჩვენთან არიან... ხალიბნიც...
- ხალდები კი მიგვძალა მიდმა და პართმა!
დარდიანად ამეტყველდნენ მთიული ლაზები და ბიძერები, მაკრონები და სანიკები... ტაოელნი, სვანნი, ჰენიოხები, აფხაზნი, აფშილნი, დრილნი და სხვანი.
ბერშუმ-ხალიბმა მიჯვრა ჩამოჰკრა ქვაკაცას და ნაპერწკლები გააყრევინა.
ყველა დადუმდა.
- მე ვთქვი ჩვენ გულსაოხს დამთხვეული მისნობა და ეგრეც იქნება! ეს შავი გედიც იმისაა! აი შავსა ნავსა - შავი ამბავი კი მოაქვს!
ბედან-კოლხმა მუზარადი ვეღარ იგუა თავზე, იშორა და კვლავ ნავს გაჰხედა სრულ დაწაფებით... დათქმული ნიშანი მშვიდობისა და ზეიმსვლისა, მართლაც, არ იყო ნავზე.
კოლხმა ნიშის სასანთლედან ანთებული ბაზმა ამოიღო და წინასწარ შემზადებულ თივის ბულულს მისცა ცეცხლი. კვამლი უმალ სვეტად ადგა.
ნავზე შავი ალამი ააფრიალეს.
შეაბჯრულმა ბერიკაცებმა თავი ჩაჰხარეს და ახლა ისინიც ჩამჯდარ ქვაკაცებს დაემსგავსნენ. მერმე ქვაში და კბილში გაცრილი ჩუმი ზრუნი წამოიწყეს.
ნავი ჯერ შორს იყო. მზეწასულ ოქროსფერ ტალღებს შავი ჭავლი შეეპარა, მალე დაეუფლა კიდევაც და შავზოლა ქაფით წამოვიდა ნაპირისაკენ. ბავთის მოლოდინმა შავ ჭავლსაც გადააჭარბა. ყველაზე ახოვანი და ტანოვანი მახუნჯაგ ტაოელი მთასავით წამოდგა. რქებდაყრილი ტყავის ფარი მიწაზე დაანარცხა და ვეება მკლავები გაშალა.
- არსიან-ბასიანის სალოცავებო!.. ამ თავშეყრასაც ავბედი დაჰყვა! თუ ლოცვაა - ბაპი ვარ - დავამწყალობოთ მავედრალი! თუ ომია და ომის ბაპი ვარ! გაქვავებას მერმეც მოვასწრებთ! შერგილ ბერთავო, სთქვი, თორემ მე ვიტყვი! თქვენცა, ხევისბერებო, ამოსიტყვეთ, თორემ დაგვახრჩო ზრუნმა!
ზრუნმა სიტყვები დაისხა და აგორდა, მაგრამ შერგილმა არ
ჩუქება
