ლოკოკინას კვალი
მთვარიანში
დათო აკრიანი
რამდენჯერაც ვხედავ – მიკვირს.
ხომ ხდება: იცვლება გარემო, სიტუაციები, იცვლებიან ადამიანებიც.
ის ყოველთვის ასეთი იყო, არის და დარჩება – ადამიანი დღესასწაული.
ადამიანი, რომლის სახლშიც მუდმივად შობა-ახალი წელია. თქვენ არ იცით, როგორ გამიკვირდა, როცა პირველად, შუა ზაფხულში, მისი სახლის კარი შევაღე და უცებ ნაძვის ხეებს, საახალწლო ნათურებსა და ფერად შუშებში მოციმციმე სანთლებს შორის აღმოვჩნდი. მასთან სულ ახალი წელია, სულ შობა და სულ დღესასწაული.
ადამიანი, რომელმაც ჩათვალა, რომ „ბოროტების ყვავილების“ თარგმანის ბოლო აკორდი სწორედ იქ, წყნარი ოკეანის სანაპიროზე, უნდა დასმულიყო.
ადამიანი, რომელიც ამბობს, რომ დედამიწის ყველაზე დიდი რეზერვუარისთვის ხელისგული უნდოდა დაედო.
არ ვიცი, როგორ ახერხებს ასე ცხოვრებას.
არ ვიცი, როგორ მიაღწია ამხელა თავისუფლებას. როგორ შეუძლია ამდენის გაცემა.
ხანდახან ისიც კი მგონია, იქნებ ეგეც გაქცევაა-მეთქი.
„შუქი მეფინა: თითქოს ვიშვი ქუდბედიანი“ – აი, ასეთია დათო აკრიანი.
P. S. რატომღაც ასეც ხდება ხოლმე: გენატრება ადამიანი, მასთან საუბარი, უბრალოდ ფილმის ყურება, მაგრამ ყოველდღიური რუტინა ისე გღლის, არაფრის თავი აღარ გაქვს, სახლში მისვლის და ლოგინში ოთხად მოკეცვის გარდა.
და მერე ამ ადამიანებს უკვირთ. სწყინთ. ვერ იგებენ. არადა, არ ხარ თავისუფალი, ეს ოხერი.
– სავსე და მთლიანი ისედაც ხარ ხოლმე, თუმცა ახლა ალბათ ასმაგად იქნები დამუხტული მთით, ჟანგბადითა და ბუნებით. თა- ნაც, ფუტკართან შეხება ადამიანს ბედნიერებას ანიჭებსო, ამ- ბობენ, და მოგვიყევი ერთი, რა ხდება შენკენ?
წარმოიდგინე ჯეელი, რომელსაც იმდენი ხეხილი აქვს, რომ მოკრეფას ვერ ასწრებს. ცვივა ეს ხილი, ის კი მეზობლებს ეძახის, საარყედ მაინც წაიღეთ, თქვენი არაფერი მინდაო. აი, ასე ვარ. ეს ბოლო წლებია, გაზიარების, გაცემის ხანა მაქვს. განა ყოველთ- ვის ასე არ ხდება: ვისაც ბევრი აცვივა, ბევრი სცვივა კიდეც?
– პირველივე შეხვედრიდან დაწყებული, დღემდე მოყოლებუ- ლი სულ ერთი და იგივე აზრი დამდევს შენთან დაკავშირებით: როგორ ასწრებ ამდენ ადამიანთან დახარჯვას, ყველასთვის სა- თავისოს მიგებას, ეს ხომ ადვილი სულაც არაა. მე, მაგალითად, ვერაფრით ვანაწილებ ასე დროს. ნაწყენი ადამიანების მთელი არმია მყავს, რადგან ვერ მივედი, ვერ მოვიკითხე, ვერ დავურეკე. თუმცა 24 საათში 48-საათიანი სამუშაო გრაფიკი რომ გაქვს ადა- მიანს, მერე უცებ გამოჩენილი თავისუფალი დრო მარტოობაში გინდა გაატარო. წერო. იკითხო. იფიქრო.
ყველაფერი მობილიზების უნარზეა დამოკიდებული, კატო, და, რაღა თქმა უნდა, შინაგან-გარეგანი თავისუფლების ხა- რისხზეც. მე მუდმივად დამუხტული ვარ. რამდენიმე საათით უფრო მეტ ხანს რომ მეძინოს, ამის ნახევარსაც ვერ მოვასწრებ- დი. და კიდევ: ალბათ ვერაფრით გავუძლებდი თავისუფლების ისეთ შეზღუდვას, შენ რომ გაქვს. ბავშვივით მეძინება მაშინ, როცა შენ შენი ღამის სამუშაო ჯერ დაწყებულიც არ გაქვს. თვალები საღამოს 10.30-ზე უკვე მელულება. თუმცა ეს ალბათ კანონზომიერია. განა რომელზე უნდა დაიძინოს მან, ვისაც დი- ლის ოთხის ნახევარზე ეღვიძება? ამ რიტმს კი თავად ბუნება
მკარნახობს, რომელშიც, ნაწილობრივ ჩემი სოფლად ცხოვრებით, უკვე გადავნერგე გულის ორი სარქველი და ერთი ფილტვი. სტუ- დენტობის პერიოდს თუ არ ჩავთვლით, ერთხელაც არ მომხდარა, რომ მაღვიძარას გავეღვიძებინე. რად უნდა გარეგანი მაღვიძარა იმას, ვისაც ის შიგნით აქვს? მართალია, ზამთარში კორპუსში ვარ, მაგრამ შინაგანად მაინც ბუნებისა და სულის რიტმებით ვცხოვრობ. და ეს მას შემდეგ დაიწყო (დიდი-დიდი ხნის წინ!), რაც ჩემი ნამდვილი ცხოვრება ვიპოვე.
– ამ შეკითხვას ხშირად ვუსვამ საკუთარ თავს: ვარ თუ არა ჩემს ნამდვილ ყოფაში. არის თუ არა ჩემი ნამდვილი ყოფა ის, რომ ცხრიდან შვიდამდე მაქვს სრული სტატიკა, თუმცა ვაკეთებ საქმეს, რომლითაც დღეს ჩემი შვილი იკვებება?.. არის თუ არა ჩემი ნამდვილი ყოფა ის, რომ ხანდახან ვიცინი მაშინ, როცა სუ- ლაც არ მეღიმება, ან მივდივარ იქ, სადაც ჭირის დღესავით მე- ზარება წასვლა?.. რთული საკითხია.
– ჰოო, ძალიან მეცნობა! მაშ, როგორ გგონია: იყო ჩემი ჭეშ- მარიტი ყოფა ის, რომ პოლიტექნიკურში ვსწავლობდი (არც მეტი არც ნაკლები)?.. არა, არ იყო. ამას მეორე სემესტრშივე მივხდი. აბა, რა იყო, რაში მეპოვა ის, რასაც მოგვიანებით „გულის სა- ქმე“ და „სისხლსავსე ცხოვრება“ ეწოდა?! ამაზე პასუხი უფრო ძნელი გასაცემი აღმოჩნდა, ვიდრე რაღაცის უარყოფა და უკუგ- დება. ეგრეთ წოდებული „სწავლა“ კი მხოლოდ იმიტომ მივიყვანე ბოლომდე, რომ საბოლოოდ დავსხლტომოდი ორწლიან საკონცენ- ტრაციო ბანაკს, საბჭოთა ჯარი რომ ერქვა სახელად. მაშინ ასე იყო მოწყობილი: თუ სამხედრო ბილეთს არ აიღებდი, არც დი- პლომს გაღირსებდნენ და დიდი პრობლემის