თევზის წერილები
- სულს არც დასაწყისი აქვს და არც დასასრული, - მითხრა გუშინწინ გამიხარდაიმ და გამცილდა.
იმის წინა დღეს ვეკითხებოდი სულის არსებობის შესახებ, მაგრამ მაშინ არაფერი მითხრა. არ ვიციო, მხრები აიჩეჩა, გუშინწინ დილით კი ზუსტად ასე თქვა. მეტი არაფერი უთქვამს, სათიბზე მიიჩქაროდა. სიჩქარით საგზლიანი გუდაც კი სახლში დარჩენოდა, თავისმა პატარა გოგომ დასწია გზაში.
ჯერ კარგად არც კი იყო გასინათლებული. ორღობის თავში ბრიგადირი გამოჩნდა და გამიხარდაის შეუტია:
- გამიხარდავ, სად მიხოლ, ჰა! - სათიბზე.
- სათიბზე კი არა, ბატკნის საპარსავად წამოდი.
- მერე ვინ გამითიბს, ხო იცი, რომ ხელმარტო კაცი ვარ.
- რად გინდა ბევრი ლაპარაკი, - უთხრა ბრიგადირმა თავის თავში დაჯერებული კაცის ხმით და ჩემსკენ წამოვიდა.
გამიხარდაი შებრუნდა და საპარსავზე კი არ წავიდა, ისევ სათიბებისაკენ შეუყვა აღმართს.
- გამიხარდავ! - დაჰკივლა ბრიგადირმა, - სად მიხვალ, ჰა! - სამუშაოდ, - ჩამოსძახა გამიხარდაიმ და გზა გააგრძელა.
- მაგასაც გაგახსენებ, - მიაძახა ბრიგადირმა და მე მომიბრუნდა. - დღეს აღარ ამოხვიდე ჩასაწერად, გაიგე?
- რატომ? - ვკითხე მე.
- რატომ და, ხალხს აცდენ შეკითხვებით.
მე ორი დღეა ცხვრის მპარსავებთან ავდივარ და სულის არსებობაზე ვეკითხები.
ოთხი დღის წინ გამიხარდაისაც ვკითხე, მაგრამ მაშინ არაფერი მითხრა. გამიხარდაი ალალი კაცია, ბეჩავიაო, ჩემმა სოფლელებმა იციან თქმა. ბეჩავს იმიტომ ეძახიან, რომ ღარიბად ცხოვრობს, ალალი ლუკმით ირჩენს თავსაც და წვრილშვილსაც. ამ დილით რატომღაც შემეცოდა, არ ვიცი პური რომ სახლში დაავიწყდა და შვილმა რომ დასწია იმიტომ, არ ვიცი... არ ვიცი, არ ვიცი... მიდის აცმა, ისე ადგამს მიწას ფეხს, თითქოს ამ მიწისათვის უცხო იყოს მისი სხეული და ამიტომ ერიდებოდეს ზედ ფეხის დადგმა.
*
- გუშინაც გაბრაზდა შენზე თავმჯდომარე, - გამიმეორა ბრიგადირმა. - შენ როგორ გგონია, სული სად მიდის? - ვკითხე მე.
- მე არაფერი არ მგონია, - მითხრა იმან და წასასვლელად გაემზადა უცებ. - სული კვდება?
- რა სული, რომელი სული, რას მიედ-მოედები. - რა სული და კაცს რომ უდგას, ისა.
- კაცს არაფერიც არ უდგას, - თქვა იმან, - გავჩნდებით და მოვკვდებით, ეგ არის და ეგ.
- ეგ არის და მეტი არაფერი?
- ეხლა შენთვის არა მცალია, იქ აღარ დაგინახო ამოსული, - თქვა და აღმამიმავალ გამიხარდას გააყოლა:
- გატარებ შენ სათიბზე! - რას ერჩი?
- იმას ვერჩი, რომ საპარსავად არ წამოვიდა. - მერე რა რომ არ წამოვიდა, ხომ მუშაობს. - რას მუშაობს?
- თიბავს, ხვეტს, თივებს აგებს.
- ეგ ხვალ გამოჩნდება, - თქვა იმან და წავიდა შუაგულ სოფლისკენ.
*
გუშინ კვირა იყო. მთელი დღე მუშაობდა გამიხარდაი, თივები ჩამოჰქონდა ქვემოთ ჭალაზე. ცოლი და შვილებიც შველოდნენ.
ცხელოდა. მიწას მტვერი ასდიოდა, თივას რომ მოათრევდა და იმისი ბალღები მტვერში იყვნენ ამოგანგლულნი.
საღამოთი ჩამოაგულეს თივა, და იქვე, წყაროსთან, ჩამოსხდნენ პურის საჭმელად.
ქვემოდან რამდენიმე სატვირთო მანქანა გამოჩნდა, გზიდან გადმოუხვიეს და თივებთან გაჩერდნენ.
- სულ ეს არის შენი თივები? - ჰკითხა ბრიგადირმა გამიხარდაის, რომელსაც გამხმარი პურის ყუა ეჭირა ხელში.
- ჰო, ეს არის.
- მეტი არა გაქვს? - მეტი არა.
- რამდენია? - ოცდაათია.
- ოცდახუთი უნდა ჩაგვაბარო.
- რატომ ოცდახუთი, თხუთმეტი არ მაწერია?
- თხუთმეტი გაწერია, მაგრამ საპარსავზე რომ არ წამოხვედი, ოცდახუთი დაგაწერეთ.
- მერე ხუთი თივით რა შევინახო, ერთ ძროხასაც არ გამიკვებავს. ე ბალღებს რა ვუყო.
- როგორც გეუბნებიან, ისეა, - თქვა ბრიგადირმა და მანქანები მიაყენეს თივებთან.
მუშებმა ხუთი თივაღა დაუტოვეს გამიხარდაის და ისინიც მანქანებზე დასხდნენ.
გამიხარდაი გაოგნებული ტრიალებდა, ხან თავის წვრილშვილს შეხედავდა, ხან დატვირთულ მანქანებს და ერთიანად კანკალებდა.
- წავედით, - თქვა ბრიგადირმა. მანქანები მძიმედ კანკალებდა.
გამიხარდაი ხმის ამოუღებლად იდგა და კანკალებდა, მერე ჯიბიდან ასანთი ამოიღო, ერთი თივის ძირთან ჩაიმუხლა და გაჰკრა ასანთის ღერი.
- რას შვრები, კაცო! - ჩაებღაუჭა ცოლი.
- მომშორდი თავიდან! - ხელისკვრით მოიცილა გამიხარდაიმ ცოლი და ანთებული ასანთი თივას მოუკიდა.
- მთელი ზაფხული იშრომე და ეხლა სწვამ?! - ისევ მიეჭრა ცოლი. ქალმა ჩიქილა მოიხადა და იმით დაუწყო ცეცხლს ჩაქრობა, მაგრამ უკვე გვიანი იყო,
გამომშრალ თივას უცებ მოედო ცეცხლი და ყვითელი ენები აიჭრა ჰაერში ხუთ ადგილას.
გამიხარდაის ცოლი თმაგაწეწილი იდგა და ტიროდა. ბალღები შემოხვეოდნენ
ჩუქება
