ნიკას ანგელოზები
მასწავლებელ რძალზე ოცნებობს ბეატრიჩე სორდია. ოღონდ, ისე კი არა, - საღამოობით, ჩამავალი მზით შთაგონებულნი რომ ჩამოსხდებიან ხოლმე და ნატვრით სავსე თვალებს გაუშტერებენ ზეცას...
არც ისე, საქმეს და საქმეს შორის, გარინდებულ, დამარტოვებულ წუთებში რომ წაიოცნებებენ, ნიავს მინდობილი ცხელი ბალახივით შებიბინებულები.
ეს ოცნება სულ თან დააქვს ბეატრიჩე სორდიას. საქმეშიც და იმის გარეშეც, ძილშიც და ღვიძილშიც, მზეშიც და ჩეროშიც. ძალიან შიგნით აქვს ჩაფლულ-ჩამარხული, ხმამაღლა თქმასაც ვერ ახერხებს, ისე. სხვა მის ადგილას მიდგებოდა-მოდგებოდა, მეზობელი სოფლის სკოლებშიც კი გაიკითხავდა გასათხოვარ მასწავლებელს. მერე ერთი ვინმე შუაკაცი, ერთი ტკბილი სიტყვა და...
არა, ვერავისთან გაამხელს. ბედი თუა, თავისით მოვა. თავისით შემოაღებს მისი შვილი ჭიშკარს, შემოიყოლებს უკან შვლის ნუკრივით ატუზულ გოგოს და ეტყვის:
- დაგვლოცე, დედი, ესეც შენ - მასწავლებელი რძალიო.
ოცნება თუა, ეს იქნება მისი ახდენაც.
ჩამოუჯდება ხოლმე თავის ნიკორას, მიეფერება ნახევრადმშრალ ცურზე, მიიწევს თავისთან ახლოს და მიეჩურჩულება.
- რა კარგი იქნებოდა არა, ნიკორა?.. დარდი აღარ მექნებოდა იმდენი.
დაუქნევს ნიკორაც თვინიერ თავს, ძალიან ჭკვიანურად ჩახედავს ბეატრიჩეს მიბურუსებულ თვალებში.
თვალები კი აქვს ლამაზი! ახალგამოტანილი ცვრიანკაკლისფერები... იმათ გამო გაბედეს და დაარქვეს კიდეც ცოტა უცნაური სახელი მისმა წიგნებწანაკითხმა მშობლებმა...
იმ თვალებში ჩაეტყობა ხოლმე, რასაც დარდობს და რაც უხარია. ბევრი კი არცერთი არ შეუძლია, ვერ ჩაინავლება... ერთი მუჭა შუქივით არის - სადმე, ვინმესთან სულ რომ ანთია, ისეთი...
თხუთმეტი წლის იყო, სულმთლად შტერი და უზრუნველი, პირველად რომ შეუყვარდა. პირველადაც და, ალბათ საბოლოოდ.
მასზე უფროსი ბიჭი იყო, მაღალი, ხმელი. პირქუში სახე კი ჰქონდა, მაგრამ სიმღერა იცოდა ისეთი, კედელს ცრემლს გამოაჟონინებდა. ბეატრიჩემაც, დახუჭა თვალები, იმ სიმღერას მიუგდო ყური და შეუყვარდა. ისე, ისე ძალიან, რომ გულის ფიცარიც კი ასტკივდა.
პირველად ჩაიხედა სარკეში, თმა პირველად დაივარცხნა. მერე ვეღარც სარკეში და ვეღარც კაბაში თავისთავი ვეღარ დაიტია და გადმოვიდა ნაპირებიდან აქაფებული რძესავით...
ერთ საღამოს კი მიხვდა, რომ ორსულად იყო და შეეშინდა. გაოგნებულ თვალებს აქეთ-იქით აცეცებდა, საშინელ სიმძიმეს გრძნობდა, თითქოს რაღაც მეტისმეტად დიდი ბარგი აჰკიდეს... ერთმა ამხანაგმა, ვინც მისი ამბავი იცოდა, ურჩია - იმ ვაჟბატონთან მიდი და უთხარიო. ისიც მივიდა და უთხრა. იმან კიდე - მე რა შუაში ვარ, რამდენი შენისთანა მყოლია, ყველა ცოლად რომ მომეყვანა, შაჰ-აბასი ვიქნებოდიო. მე მაგას ჩემს შვილს ვერ დავუძახებ, შენ კიდე დიდი ღლაპი გოგო ყოფილხარო.
სახლში რომ გაეგოთ, მოკლავდნენ. სიკვდილი ისედაც კი უნდოდა, მაგრამ მშობლების უფრო შეეშინდა. სასოწარკვეთილმა ერთი გამოცდილი მეზობელი ქალის მიცემული, მუცლის მოსაშლელი წამალი დალია და დაელოდა, იქნებ მისი სიკვდილიც მოსულიყო.
ძლივს გადაარჩინეს. ბავშვიც გადარჩა, როგორც იტყვიან - ანგელოზების ჩარევით, თორემ... რაღას იზამდნენ, გამოკეტეს სახლში და თავზარდამცემი ამბავი ცოტახანს მალეს.
მერე ნიკაც გაჩნდა. მუცლიდან გაბრაზებული თვალები გამოიყოლა და იმ თვალებით პირველად დედამისს შეხედა.
იმ მზერას რა დაავიწყებს ბეატრიჩეს! ხანდახან, როცა ვინმე გაუჯავრდება ან აწყენინებს, ისეთივე ბრაზი გაუკრთება ხოლმე თვალებში, და მაშინ სულ ელეთმელეთი მოსდის დედამისს. ლამის არის, ფეხქვეშ გაეგოს...
უცნაური ბიჭია ნიკა. სხვებისგან რაღაცით განსხვავებული. სოფელში ამბობენ, რომ ეს სულ იმ წამლის ბრალია, რითაც თავის დროზე დედამისმა მისი თავიდან მოშორება გადაწყვიტა.
ბეატრიჩემაც იცის...
წვალებით გაზარდა. სოფელი რისი სოფელია, ერთი ამრეზვა ასეთ ამბავზე არ ამრეზილიყო. რაღაცნაირად იოლად დაუწყეს ყურება, გასაკიცხადაც ადვილად იმეტებდნენ. რამდენჯერმე მთხოვნელიც კი გამოუჩნდა, უფრო ისეთები, შრომის უღელში შესაბმელ სახედრებად რომ უნდათ ხოლმე ცოლები.
არავის გაჰყოლია.
სულ თავის ნიკას დასდევდა, ბედისწერასავით...
- ა, ნახე რა კარგი შარვალი ვუყიდე ჩემს ბიჭს! - მკლავებზე გადაიფენს და მიუმზიურებს ხოლმე კარის მეზობელს საყიდლებიდან დაბრუნებული ბეატრიჩე.
- კია, კარგი, მარა ჩაეტევა? გაიზარდა შენი ბიჭი, გაიზარდა!
კი, მართლა გაიზარდა ნიკა. უკვე ოცი წლისაა. მაღალი და ხმელია, ოღონდ ცისკარივით სახე აქვს, განათებული, გაბრდღვიალებული. ფეხშიშველა დააბოტებს ხოლმე მდინარიდან ტყეში, ტყიდან მინდორში და, ხან მეტყევეა, ხან მილიციელი, ხან მონადირე.
- საბუთები, საბუთები გოლუაფირო! აქ ისე რავა შეიძლება შემოსვლა! - დგას მდინარის პირას და ცოცხალი თავით შიგ არავის უშვებს.
- ე, ბიჭო, ნიკა, ღვითქი გადამდის, ვერ ხედავ? გამაგრილე ახლა უსაბუთოდ! - ყელს უწევს სიცხით გათანგული მეზობელი.
- ასე ყველას თავის ნებაზე რომ უშვებთ, მიტომაა რას დაემსგავსა ეს ცინცხალი მდინარე, ე, რა მღვრიეა!.. - თავისას არ იშლის ნიკა.
ხასიათზე