ჩემი სირიელი თარჯიმანი მაჰმუდი – მამაჩემი უფრო მაგარია! – ადელი, 5 წლის, სირიელი
– არა, მამაჩემი, გუშინ სამი პური მომიტანა! – უცნობი სირიელი ბავშვი
– ახლა დედაჩემთან ერთად მოვა და ნახავ, რამდენ პურს მოიტანს! – ადელი, 5 წლის, სირიელი
სირია, ალეპოს ცენტრი, 2012 წლის 16 ივნისი
"მორიგი დაბომბვა, რომელმაც ცენტრში დარჩენილი რამდენიმე მთელი შენობაც დაანგრია. ამ დრომდე ცნობილი არ არის, ასადის მომხრეების ცეცხლის შედეგია თუ მეამბოხეების. დაიღუპა ჩვიდმეტი ადამიანი: სამი ქალი, მათ შორის შადია, ერთი ბავშვი, დანარჩენი – ზრდასრული მამაკაცები."
სირია, ალეპოს გარეუბანი, 2012 წლის 16 ივნისი
– ადელ, ამოდი სახლში, შენი მშობლები იგვიანებენ, ალაჰმა იცის, როდის მოვლენ, ალბათ ისევ ვერაფერი იშოვეს, – ადელის (5 წლის სირიელის) ბებია
საქართველო, თბილისი, 2013 წლის 28 აგვისტო
ობამამ – ქიმიური იარაღის გამოყენება დაუსჯელად ვერ დარჩებაო. გაემზადე, სირიაში მიდიხარ, მგონი, მაინც დაიწყებენ. არადა, ხომ ამბობდი, შენსას მაინც მიაღწიე...
არა, არა... რა დამასკოში, სადმე თურქეთში, საზღვართან მოძებნე ყველაზე ახლო წერტილი...
საქართველო, თბილისი, 2013 წლის 29 აგვისტო
– ესე იგი სტამბოლში და მერე გაზიანთეფში?
– ჰო, და იქიდან მანქანით.
– დრო რამდენი უნდა?
– ზუსტად არ ვიცი, გააჩნია, სად წავალთ – პროვინციის რომელ მხარეს. ამაღამ ალბათ ვერაფერს გადავიღებთ, მთავარია, დავბინავდეთ.
– და ვაფშე რა უნდა გადავიღოთ, სირიაშია ომი, თურქეთში ხო არა?
– რა ვიცი, დევნილების ბანაკებია, იქნებ საზღვარზეც გადავიდეთ... მოკლედ, ვნახოთ, რამეს ვიზამთ...
მე და ოპერატორი ზაზა თბილისის აეროპორტში ვსხედვართ და მივლინების დაგეგმვას ვცდილობთ. უკვე ორ წელზე მეტია, რაც სირიაში ომია. "არაბული გაზაფხულის" ტალღამ მალევე მიაღწია სირიამდე, მაგრამ ყველაზე ხანგრძლივი აღმოჩნდა. ან ასადი გამოდგა სხვა დიქტატორებზე გამძლე და მომზადებული, ან ასადის მოწინააღმდეგე ამბოხებულები – გაცილებით სუსტები. ანდა, უბრალოდ, მსოფლიომ დაიკიდა და საერთაშორისო საზოგადოება საკუთარ პრობლემებში ჩაიკეტა. მოკლედ, ფაქტი ერთია, ეს ხალხი ერთმანეთს ხოცავს. უკვე ქიმიური იარაღიც გამოიყენეს. ახლა სირიაში გადასვლა, მით უმეტეს თურქეთიდან, არასერიოზულია. ფულიც კი ვერ ჭრის – ყოველთვის აღმოჩნდება ვინმე, ვინც მეტს გადაიხდის და შენც გაგყიდიან. რამდენიმე საათში გაზიანთეფში ვიქნები. მერე მანქანა და...
უკვე გაფრენის დროა და კიდევ ვერ გადამიწყვეტია, კილისში ჩავიდე თუ ჯირველღოზუში. ფრენისას ვიფიქრებ.
ჯირველღოზუ უფრო შორს არის გაზიანთეფიდან. იქ, საზღვართან, სირიული სოფლებიც უფრო ახლოსაა. თურქული სამხედრო ბაზაც მაგ მხარესაა. ესე იგი უსაფრთხოების ზომებიც უფრო გამკაცრებული იქნება. დევნილთა ბანაკებიც დიდია. კილისი ახლოსაა, სირიული დასახლებული პუნქტი – შორს, დევნილთა ბანაკებიც შედარებით მცირეა. მაგრამ ამ ბანაკების გადაღებას თურქეთის ხელისუფლების ნებართვა სჭირდება. რომ ჩავალ, პარასკევი გათენდება. ეგენი ერთ დღეში არ მომცემენ ნებართვას. და საერთოდ, მომცემენ რო?! ვააჰ, რა გინდა, რომ ქნა... სად წავიდე?!
თურქეთი, გაზიანთეფი, 2013 წელი 29 აგვისტო
გაზიანთეფის აეროპორტში ბარგის ლოდინში კოლეგები გავიცანი.
– გამარჯობა, საზღვარზე მიდიხართ გადასაღებად?
– დიახ...
– მე თქვენი კოლეგა ვარ საქართველოდან, თქვენ საიდან ხართ?
– სასიამოვნოა, საფრანგეთიდან.
– ჩემთვისაც. საით გადაწყვიტეთ, კილისში თუ ჯირველღოზუში?
– გარეთ რომ გავალ, ტაქსიში უნდა ჩავჯდე და ჯერ ვერ გადამიწყვეტია. თქვენ რას აპირებთ?
აქ სიცილი ამიტყდა. ავუხსენი, მეც თქვენს მდგომარეობაში ვარ-მეთქი. ფრანგიც ჩემსავით ფიქრობდა და ზუსტად ჩემნაირი არგუმენტები ჰქონდა: ნებართვა და გასავლელი მანძილი. მოკლედ, გადავწყვიტეთ, კილისში წავიდეთ. თუ ნებართვას ვერ მივიღებთ ერთ დღეში, საზღვარს მაინც გადავიღებთ. გზაც მოკლეა. მალე ჩავალთ და ვითარებაში გასარკვევად მეტი დრო დაგვრჩება. ერთი განსხვავებით – ფრანგის თარჯიმანი გაზიანთეფში ცხოვრობს და ამ ღამეს აქ რჩება, მე პირდაპირ კილისში მივდივარ, თარჯიმანი არ მყავს, იქნებ იქვე ვიპოვო.