ავტორისაგან
დიდხანს ვფიქრობდი დამეწერა თუ არა მემუარები. ის, რომ მოგონებების ავტორს ფიცს არავინ სთხოვს, ალბათ არ არის სწორი. სიმართლეა მთავარი, როდესაც კადნიერდები და საკუთარ ნააზრევსა და განცდილზე ესაუბრები საზოგადოებას, მითუმეტეს მხოლოდ იმედითა და პოლიტიკანების ცქერით გადაღლილ ქართველ მკითხველს.
ჯერ კიდევ ხუთი წლის წინ ვორჭოფობდი, დამეწყო თუ არა თქვენს ხელთ არსებული წიგნის წერა. ქართველი დიპლომატის წიგნი ქართულ პოლიტიკაზე, ქართულ სინამდვილეში და, რაც მთავარია, ქართულივე სინამდვილისათვის უცხო ხილია. მიზეზთა გამო დღევანდელ საქართველოში ბევრი შემთხვევითი პიროვნება იქცა პოლიტიკოსად, ბევრიც აქტიური დიპლომატიის წინა ხაზზე აღმოჩნდა. მინდოდა, რომ ეს წიგნი იმ ადამიანის უპრეტენზიო ნაფიქრალი ყოფილიყო, ვისთვისაც პოლიტიკა და პროფესიული დიპლომატია მთავარ საქმედ ორმოცი წლის წინათ, კომუნისტური რეჟიმის დროს იქცა, როდესაც მაღალი ჩინის ქართველი დიპლომატი სანთლით იყო საძებნი. ეს ასპარეზი ბედის განჩინებაც იყო ჩემთვის და ქართველი კაცის ბუნებრივი სურვილიც, სამოცდაათწლიანი კომუნისტური რეჟიმის დროს სამშობლო ეხილა იქ, სადაც დიდი მსოფლიო იყო და კაცობრიობის მომავალი წყდებოდა.
მინდოდა მემუარები ქართველი პროფესიონალი დიპლომატის წიგნად შობილიყო – ვიმეორებ, პირველ რიგში ქართული სინამდვილისათვის.
ეს წიგნი 1999 წლიდან, ხუთი წლის განმავლობაში იწერებოდა.
* * *
მოხდა ისე, რომ 21ე საუკუნეს ჩვენი სამშობლო ისტორიული საწყისის, სახელმწიფოებრივი თვითდამკვიდრების ხელახალი ძიებით შეხვდა. საქართველოს დამსახურებულად, ნამდვილად ეკუთვნის თუნდაც მცირე, მაგრამ თვითმყოფადი როლი მსოფლიო არენაზე. ძიებაში ვართ, ნაბიჯნაბიჯ, ძნელად ვიბრუნებთ, მაგრამ აუცილებლად უნდა მოვძებნოთ ჩვენი ღირსეული ადგილი.
დღეს ყველა ქართველის გზა ერთდროულად წინსვლისა და დაბრუნების გზაა.
ირგვლივ ყველაფერი საერთო, გლობალური და, ამავე დროს, მარტივი კანონით იმართება. ორმოცი წელიწადია შეძლებისდაგვარად ვცდილობ დავინახო, ავხსნა ქართული სინამდვილე, ყოფიერება, მომავალი.
ადამიანის ცხოვრება კარგისა და ცუდის აუცილებელი ერთიანობაა. დასაბამიდან დასასრულამდე არ შეეპუება სიკეთე ბოროტების არსებობას დედამიწაზე და ამ კეთილშობილურ ჭიდილშია ჩვენი არსებობის გამართლება და ცხოვრების ინტერესი. ალბერტ აინშტაინის სიტყვებია: “სამყაროს მუდმივი საიდუმლო სამყაროსავე ახსნადობაშიაო”. და არა მხოლოდ სამყაროს, არამედ ჩვეულებრივზე ჩვეულებრივი ადამიანის ცხოვრების მუდმივი საიდუმლოც სწორედ ამ ახსნადობაშია.
წიგნში ბევრი ადამიანური ისტორიაა.
კარგიც, ცუდიც. . .
შესაბამისად ბევრია გმირიც. . .
კეთილიც, ბოროტიც. . .
ზოგი მათგანი დღესაც აქტიური და მოქმედია. ზოგი, სამწუხაროდ, წავიდა ამქვეყნიდან. მაგრამ ყველა მათგანს გამორჩეული ადგილი ეკავა საზოგადოებაში და ამდენად მათი ქმედება, მსოფლმხედველობა, ადამიანებთან ურთიერთობის წესი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა ჩვენი პატარა სამშობლოს სინამდვილეზე, გარკვეულწილად განსაზღვრავდა კიდეც ქვეყნის შიდა ურთიერთობებს, ქართული საზოგადოების შინაგანაწესსა და მორალურ კანონმდებლობას.
ერთი კი უნდა ითქვას, თავიდან მემუარებად ჩაფიქრებულ წიგნზე მუშაობისას აღწერილი პერიოდისა და მძიმე პრობლემების მრავალფეროვნება მაიძულებდა ზოგ შემთხვევაში უნებურად გავცდენოდი ჟანრის ქრესტომათიულ ჩარჩოს. სატკივრით სავსე სინამდვილე მიბიძგებდა შეძლებისდაგვარად აღმექვა და გამეანალიზებინა ყველაფერი ის, რაც ქართულ სინამდვილეზე დადებით ან უარყოფით გავლენას ახდენდა და ახდენს. ამდენად, უკვე დასასრულს აღმოვაჩინე, რომ შესამჩნევად გავცილებივარ მემუარის კლასიკურ ჟანრს და მეტწილად საქართველოს დღევანდელობასა და მომავალზე ფიქრი გამომიტანია მკითხველის პირუთვნელ სამსჯავროზე.
აი, ძალიან მოკლედ ის, რაც მაბადია თქვენამდე მოსატანად.
და კიდევ.
ამერიკის შეერთებული შტატების ყოფილმა სახელმწიფო მდივანმა, სქელტანიანი პოლიტიკური ნაშრომებით ცნობილმა ჰენრი კისინჯერმა შედარებით მცირე ზომის წიგნი გამოსცა. ტექსტის რედაქტირებისას მინიმუმამდე დავიყვანე სიტყვა “მე” და “ჩემის” რაოდენობაო, განუმარტა მან გაკვირვებულ ჟურნალისტებს.
ამერიკელი ფილოსოფოსი დეილ კარნეგი საინტერესო სტატისტიკას სთავაზობს მკითხველს წიგნში “როგორ ვიმეგობროთ და ვიქონიოთ გავლენა ადამიანებზე”. ერთერთი ამერიკული სატელეფონო კომპანიის მონაცემებით აღმოჩნდა, რომ აბონენტები ტელეფონით საუბრისას ყველაზე ხშირად სიტყვა “მეს” იმეორებენ.
ეს უბრალო ფსიქოლოგიაა. . . ადამიანური.
წერისას შევეცადე “მე” ამერიდებინა თავიდან. არ აღმოჩნდა ადვილი, ვინაიდან წიგნი, ასე თუ ისე, მემუარულ ლიტერატურას მიეკუთვნება. მოვახერხე თუ არა, თავად განსაჯეთ. . .
ჩუქება
