ღამურა მაინც დაგეჭირა; ხომ იცი, ძალიან ჰგავს თაგვს. ისე კი, საინტერესოა, ჭამენ თუ არა კატები ღამურებს?
** აქ ელისმა იგრძნო, რომ რული ერეოდა, თვალები ეხუჭებოდა და ენას ძლივს აბრუნებდა. ჰოდა, ბურანში მყოფმა რამდენჯერმე გაიმეორა შეკითხვა:
– ნეტავი თუ ჭამს კატა ღამურას? ნეტავი თუ ჭამს კატა ღამურას?
ხან კი ასე:
– ნეტავი თუ ჭამს ღამურა კატას? ნეტავი თუ ჭამს ღამურა კატას?
ელისს არც ერთ შეკითხვაზე პასუხი არ გააჩნდა და განა სულერთი არ იყო, ასე იკითხავდა თუ ისე? მერე ცოტა ხნით ჩათვლიმა კიდეც და დაესიზმრა, თითქოს დინასთან ერთად ხელჩაკიდებული მისეირნობდა და სავსებით სერიოზულად ეკითხებოდა:
– გამოტყდი, დინა, ოდესმე ღამურა თუ გიჭამია?
ამ დროს უეცრად – ლაწ! ლაწ! და ელისი გამხმარი ფოთლებისა და ფიჩხის გროვაზე დაეცა.
ვარდნაც აქ დასრულდა. გოგონა ოდნავადაც არ დაშავებულა, თვალის დახამხამებაში წამოიჭრა ფეხზე და მაღლა აიხედა, მაგრამ ზემოთ უკუნი სიბნელე იყო, წინ კი კიდევ ერთი გრძელი გასასვლელი გაარჩია და თეთრ კურდღელსაც მოჰკრა თვალი. წამის დაკარგვაც აღარ შეიძლებოდა, ელისი ქარის სისწრაფით დაედევნა და მოასწრო დაენახა, როგორ მიეფარა კურდღელი კუთხეს ქოშინქოშინითა და ბუტბუტით:
– ვაი, ჩემს საბრალო ყურებს! ვაი ჩემს საბრალო ულვაშებს! როგორ მაგვიანდება!
ელისი თითქოს წამოეწია კიდეც კურდღელს, მაგრამ კუთხეში რომ შეუხვია, ვეღარსად დაინახა, თითქოს მიწამ ჩაყლაპაო. ახლა გოგო იმყოფებოდა დაბალჭერიან, წაგრძელებულ დარბაზში, რომელიც განათებული იყო ერთ რიგად დაკიდებული ლამპრებით.
დარბაზს გარშემო უამრავი კარი ჰქონდა, ოღონდ ყველა დაკეტილი აღმოჩნდა. ელისმა სათითაოდ ჩამოუარა ყველა კარს, მაგრამ ვერც ერთი ვერ შეაღო და დანაღვლიანებული დარბაზის შუაგულში გაჩერდა. ახლა იმას ფიქრობდა, აქედან რა გზით გავაღწიოო.
უეცრად მან თვალი მოჰკრა პატარა სამფეხა მაგიდას, რომელიც მთლიანად მინისა იყო. ზედ არაფერი იდო, ოქროს პაწაწინა გასაღების გარდა. გოგონამ გაიფიქრა, როგორც ჩანს, დარბაზის ერთერთი კარისააო, მაგრამ ვაი, რომ ან საკლიტულები გამოდგა ძალიან დიდი, ან კიდევ გასაღები – ძალიან პატარა; ასე იყო თუ ისე, ვერც ერთს ვერ მოარგო. მაგრამ ერთხელ კიდევ რომ შემოუარა დარბაზს, წააწყდა პატარა ფარდას, რომელიც მანამდე ვერ შენიშნა. ფარდის უკან პატარა კარი დახვდა, ასე თხუთმეტიოდე გოჯის სიმაღლისა. გოგონამ აქაც სცადა ბედი და, მისდა სასიხარულოდ, მოარგო კიდეც გასაღები საკლიტულს!
ელისმა გააღო კარი და აღმოაჩინა რომ ის გადიოდა პატარა დერეფანში, რომელიც ვირთხის სოროზე ოდნავ განიერი თუ იქნებოდა. გოგომ ჩაიმუხლა და შიგ შეიხედა. დერეფნის ბოლოში უმშვენიერესი ბაღი გამოჩნდა, რომლის ბადალი არასოდეს ენახა. ო, როგორ მოუნდა ამ ბნელი დარბაზიდან გაღწევა და გასეირნება იმ ლამაზ წალკოტში – ფერადფერად ყვავილებსა და გრილ შადრევნებს შორის!
მაგრამ თავიც კი ვერ გაატია კარში.
„თავი რომც გავატიო, – გაიფიქრა საბრალო გოგომ, – მხრებისთვის ეგ ვერაფერი შეღავათია. ნეტავი ჭოგრიტივით დაკეცვა შემეძლოს. ალბათ, მოვახერხებდი კიდეც, რომ ვიცოდე, როგორ დავიწყო“.
ხომ იცი, ამ ბოლო დროს ელისს იმდენი უჩვეულო ამბავი გადახდა თავს, რომ ახლა ფიქრობდა, მთლად შეუძლებელი აღარაფერიაო.
პატარა კართან ლოდინს რაღა აზრი ჰქონდა; ელისი მაგიდასთან მიბრუნდა. გულის სიღრმეში იმედოვნებდა, რომ ზედ მეორე გასაღებსაც იპოვიდა, თუ არადა – ადამიანების ჭოგრიტივით დაკეცვის ხელოვნების სახელმძღვანელოს მაინც. ამჯერად მაგიდაზე პატარა ბოთლი დახვდა.
– ეს ბოთლი აქ ადრე ნამდვილად არ მდგარა, – შენიშნა ელისმა.
ბოთლს ყელზე გამობმული ჰქონდა პატარა ქაღალდი, რომელსაც დიდრონი ბეჭდური ასოებით ეწერა: „
დამლიე “.
ადვილი სათქმელია „დამლიე“, მაგრამ ჭკვიანი პატარა ელისი სულაც არ ჩქარობდა რჩევას მიჰყოლოდა.
– არა, უპირველეს ყოვლისა, ბოთლი უნდა დავათვალიერო, ზედ სადმე „
საწამლავი “ ხომ არ აწერია, – გადაწყვიტა მან.
იცი, რატომ? ელისს წაეკითხა არაერთი შესანიშნავი პატარა მოთხრობა იმ ბავშვების შესახებ, რომლებიც ცოცხლად დაიწვნენ, მხეცებს ჩაუვარდნენ ხახაში და სხვა უსიამოვნო ამბები შეემთხვათ; ყოველივე ამის მიზეზი კი ის გახლდათ, რომ მათ
არ გაითვალისწინეს უმარტივესი მეგობრული რჩევები. აი, მაგალითად ასეთი: გავარვარებული ცეცხლის საჩხრეკი აუცილებლად დაგწვავს, თუ ძალიან დიდხანს დაიჭერ ხელში. თუ დანით
ძალიან ღრმად გაიჭრი თითს, იქიდან უსათუოდ სისხლი წამოგივა; ანდა, თუ ბევრს მოსვამ ბოთლიდან, რომელსაც „საწამლავი“ აწერია, თითქმის უეჭველია, რომ ადრე თუ გვიან გაწყენს. ეს ბოლო წესი ელისს განსაკუთრებით კარგად ახსოვდა.
ვინაიდან ბოთლს არსად
ეწერა „საწამლავი“, ელისმა გაბედა და ცოტა მოწრუპა. სასმელი ძალიან ეგემრიელა (გემოთი ის მოგაგონებდათ ალუბლის ტორტს, ნაღების კრემს, ანანასს, შემწვარ ინდაურს, შაქარყინულსა და ერბოკვერცხს) და ბოლომდე გამოცალა.