ზღვაში
ამასწინათ‚ ერთ ნაცნობთან გახლდით სტუმრად და ეს საოცარი ამბავი მან მიამბო; მიამბო სხვათა შორის‚ ძალდაუტანებლად‚ ყოველგვარი საბაბის გარეშე. თუმცა შეეძლო‚ არც კი მოეთხრო.
კაცმა რომ თქვას‚ ღვინომ ამოადგმევინა ენა‚ მაგრამ როცა ვუთხარი‚ შენი არც ერთი სიტყვა არ მჯერა-მეთქი‚ ისე გაცხარდა‚ რომ ჩემი უნდობლობით წაქეზებულმა‚ გადაწყვიტა‚ ეს ამბავი ბოლომდე მოეყოლა.
გულღია‚ მაგრამ საოცრად ამაყი და ბუზღუნა კაცი იყო‚ ჩემი სკეპტიციზმით თავმოყვარეობაშელახულმა‚ თავისი სიტყვის საბუთად ერთი ძველთაძველი ხელნაწერი და ბრიტანეთის კოლონიათა სამინისტროს ანგარიშები მაჩვენა.
დაობებული და ფურცლებგაყვითლებული ხელნაწერი კარგა ხნის გარდაცვლილი ერთი კაცის დღიური აღმოჩნდა. ხელნაწერი წავიკითხე‚ კოლონიათა სამინისტროს ანგარიშებიც გადავათვალიერე და დავრწმუნდი‚ რომ ეს საბუთები მასპინძლის ნაამბობს ადასტურებდა. თუმცა ახლაც ვერ დავიწყებ მტკიცებას, ამ მოთხრობაში ყველაფერი სარწმუნოა-მეთქი და არც გამემტყუნება – მე ხომ საკუთარი თვალით არაფერი მინახავს! ისე‚ ვინ იცის‚ ეგებ ყველაფერი მართალიც იყოს! საჭიროდ მივიჩნიე‚ მოთხრობის მთავარი გმირებისთვის სახელები გამომეცვალა.
ამგვარად‚ რასაც ამ წიგნში წაიკითხავთ‚ თვითონ ამოვკრიფე სხვადასხვა წყაროდან და გულდასმით შევამოწმე.
ეს მოთხრობა თუ თქვენს დიდ ნდობას მაინცდამაინც არ დაიმსახურებს‚ იმაში მაინც დამეთანხმებით‚ რომ ის ფრიად საოცარი‚ საინტერესო და უჩვეულოა.
* * *
იმ დიდი ხნის გარდაცვლილი კაცის ჩანაწერებიდან და კოლონიათა სამინისტროს ანგარიშებიდან ვიგებთ‚ რომ ერთი ახალგაზრდა ინგლისელი ოფიცერი (ვუწოდოთ მას ჯონ კლეიტონი‚ ლორდი გრეისტოკი) დასავლეთ აფრიკაში‚ ბრიტანეთის ერთ-ერთ განაპირა კოლონიაში მიავლინეს მეტად დელიკატური გამოკვლევის ჩასატარებლად.
ამ კოლონიის მცხოვრებლები ძალზე გულუბრყვილო ხალხი იყო. ერთ-ერთმა ევროპულმა სახელმწიფომ ისარგებლა ადგილობრივ მკვიდრთა მიამიტობით და დაიწყო მათი დაქირავება კოლონიურ არმიაში; ეს არმია კი მხოლოდ იმით იყო დასაქმებული‚ რომ არუვიმისა და კონგოს ნაპირებზე მოსახლე ველურ ტომებს კაუჩუკსა და სპილოს ძვალს ართმევდა.
ბრიტანეთის კოლონიის საბრალო მცხოვრებნი ჩიოდნენ – დამქირავებლები აცდუნებენ აქაურ ახალგაზრდებს. ოქროს მთებს ჰპირდებიან‚ ამ გულუბრყვილო რეკრუტთაგან კი შინ მშვიდობით ცოტა ვინმე თუ ბრუნდებაო.
იმ კოლონიებში მცხოვრები ინგლისელები არამც თუ ეთანხმებოდნენ ადგილობრივ მკვიდრთა საჩივრებს‚ არამედ‚ თავის მხრივ‚ იმასაც უმატებდნენ‚ რომ უცხოეთის სახელმწიფოს მიერ დაქირავებული შავკანიანი ჯარისკაცები სინამდვილეში მონებად იქცნენ: თეთრი ოფიცრები სარგებლობდნენ მათი უვიცობით და სამხედრო სამსახურის ვადის გასვლის შემდეგაც არ უშვებდნენ შინ‚ არწმუნებდნენ‚ რომ კიდევ რამდენიმე წლის განმავლობაში უნდა ემსახურათ.
სწორედ ამის გამო გააგზავნა კოლონიათა სამინისტრომ ჯონ კლეიტონი აფრიკაში და ახალი თანამდებობა უბოძა. კონფიდენციალურად კი დაავალა‚ გამოერკვია‚ თუ როგორ ეპყრობოდნენ ევროპის მეგობრული სახელმწიფოს ოფიცრები ბრიტანეთის შავკანიან ქვეშევრდომებს. არ არის აუცილებელი‚ უფრო დაწვრილებით გამოვიძიოთ‚ თუ სად და რატომ გაგზავნეს ჯონ კლეიტონი‚ რადგან მან არა თუ გამოიძია ეს საქმე‚ არამედ დანიშნულების ადგილამდე ვერც კი ჩააღწია.
კლეიტონი სულითა და ხორცით ძლიერი‚ მამაცი ადამიანი‚ იყო ერთ-ერთი იმ ინგლისელთაგანი‚ რომლის გვარსაც ოდითგანვე არაერთხელ უსახელებია მამული საზღვაო შეტაკებებსა თუ ბრძოლის ველზე.
იგი საშუალოზე მაღალი იყო‚ რუხთვალება; სახის სწორი‚ მკვეთრი ნაკვეთები ჰქონდა. მის მიმოხვრაში იგრძნობოდა ძლიერი‚ ჯან-ღონით სავსე კაცი‚ გამოწრთობილი მხედარი. პატივმოყვარე გახლდათ და სურდა‚ პოლიტიკაშიც გამოეჩინა თავი. ამიტომაც ირჩია კოლონიათა სამინისტროს მოხელეობა და ხელი მოჰკიდა სწორედ იმ დელიკატური დავალების შესრულებას‚ რომელზეც ახლახან მოგახსენეთ.
როცა ჯონ კლეიტონმა შეიტყო‚ თუ რა საპასუხისმგებლო დავალებას აძლევდა მას კოლონიათა სამინისტრო‚ ფრიად ეამა‚ მაგრამ‚ ამავე დროს‚ დადარდიანდა კიდეც. არმიაში მრავალწლიანი სამსახურის ჯეროვნად დაფასებამ ასიამოვნა – თავისი მოღვაწეობისთვის მიღებული ასეთი დიდი ჯილდო წინ მომავალი კარიერის ფართო ასპარეზს უშლიდა. ამის მიუხედავად‚ ამჯერად აფრიკაში წასვლა არ სურდა: სამიოდე თვის წინ მომხიბლავი ელის რუტერფორდი შეირთო ცოლად და თავქარიანობად მიაჩნდა ყმაწვილი ცოლის შუაგულ ტროპიკებში წაყვანა‚ სადაც ადამიანს ყოველ ნაბიჯზე საშინელი განსაცდელი სდარაჯობს.
საყვარელი ქალის გამო იგი მზად იყო‚ უარი ეთქვა დაკისრებულ მოვალეობაზე‚ მაგრამ ლედი ელისს ამის გაგონებაც არ სურდა. პირიქით‚ დაჟინებით მოითხოვდა‚ რომ მისი ქმარი აფრიკაში წასულიყო და ისიც თან წაეყვანა.
რა თქმა უნდა‚ ახალგაზრდებს მშობლებიც ჰყავდათ‚ ძმებიც‚ დებიც‚ დეიდებიც‚ ბიძაშვილ-მამიდაშვილებიც და თითოეული გამოთქვამდა თავის მოსაზრებას ამის თაობაზე‚ მაგრამ‚ სახელდობრ‚ როგორი იყო მათი თვალსაზრისი‚ ამაზე ისტორია დუმს, თუმცა ეს არც არის ყურადსაღები.
ჩვენ დანამდვილებით ვიცით მხოლოდ ის‚ რომ 18... წელს‚ მაისის ერთ მშვენიერ დღეს‚ ლორდი გრეისტოკი და მისი მეუღლე‚ ლედი ელისი დუვრიდან აფრიკაში გაემგზავრნენ.
ერთი თვის შემდეგ ფრითაუნში ჩავიდნენ, სადაც იქირავეს პატარა გემი „ფუვალდი“‚ რომელსაც ისინი დანიშნულების ადგილამდე უნდა მიეყვანა.
ამის მეტი არაფერია ცნობილი ლორდ ჯონ გრეისტოკსა და მის
ჩუქება
