კვარტერონი ქალი
თავი I
წყალთა მეფე მამაო წყალთა! ვაღმერთებ შენს ძალოვან დინებას. როგორც ინდოელი წმინდა მდინარის ნაპირზე, მეც ისე მოვიყრი მუხლს შენ წინაშე და ველური აღფრთოვანებით შეგასხამ ხოტბას!
თუმცა ჩვენი თაყვანისცემის მიზეზი სულ სხვადასხვაა. ინდოელს ყვითელი განგი ცრურწმენით შიშს აღუძრავს. მისთვის მდინარე იდუმალი, საშინელი მომავლის სიმბოლოა, მე კი შენი ოქროსფერი ტალღები მხოლოდ საამო მოგონებებს აღმიძრავს და ჩემს აწმყოს ბედნიერ წარსულთან აკავშირებს. დიახ! ძალოვანო მდინარევ! მე თაყვანს გცემ გარდასული დღეებისთვის! შენი სახელის გაგონებისას გული სიხარულით მევსება!
მამაო წყალთა! ო, რა კარგად გიცნობ! იმ ტბების ქვეყანაში,
ჰაუტეურ დე ტერრე ს მწვერვალზე, სათავესთან, რამდენჯერ გადავმხტარვარ შენს ვიწრო ნაკადზე. შენს მაცოცხლებელ ტბაში ჩავუშვი არყის ხის ქერქის ნავი და სამხრეთისკენ გავყევი მდორე დინებას.
იმ მინდვრების გასწვრივ მივცურავდი, სადაც ველური ბრინჯი მოდის, სადაც თეთრი არყი შენს წყალში არეკლავს თავის ვერცხლისფერ ტანს და მაღალი ნაძვების ჩრდილები წვეტიან კენწეროებს ამკობს. ვხედავდი, როგორ მიარღვევდა შენს ანკარა წყალს წითელკანიანი ჩიპევას მსუბუქი კანოე, ვხედავდი შენს ცივ წყალში მდგარ ზორბა დამბას და კოხტა ირემს, მედიდურად რომ გაიელვებდა ხოლმე ნაპირზე. ვისმენდი შენი ნაპირების მუსიკას კოკოვას ყვირილს, ბატების ყიყინს უა, უა ს, და ჩრდილოეთის დიდი გედის ძახილს, ბუკის ხმას რომ ჰგავს. დიახ, ძალოვანო მდინარევ, იქაც კი გცემდი თაყვანს, შორეულ ჩრდილოეთში, შენს ველურ სამშობლოში!
მივცურავ წინ, ვკვეთ უამრავი განედის გრადუსს და კლიმატის სარტყელს. ვდგავარ შენს ნაპირზე, იქ, სადაც წმინდა ანტონის კლდეზე გადმოჩქეფს შენი წყალი და აბობოქრებული, გულადად მიიკვლევს გზას სამხრეთისკენ. როგორ შეცვლილა შენი ნაპირები! წიწვიანი ხეები სადღაც გამქრალან და ხასხასა, მაგრამ დროებითი სამოსით შემოსილხარ. მუხებს, თელებსა და ნეკერჩხლებს გადაუხლართავთ გაფოთლილი ტოტები და მსხვილი მკლავები შენს ზემოთ გაუწვდიათ.
ვხედავ, შენი ტყეები ისევ დიდ მანძილზეა გადაჭიმული, თვალს ვერ გააწვდენს კაცი, მაგრამ ეტყობა, ბუნების ველურობას მალე მოეღება ბოლო, თვალს ახარებს ცივილიზაციის ნიშნები, ყურში მისი ხმები ჩამესმის. წაქცეულ ხეებს შორის მორებით შეკრული ქოხი დგას გაუჩორკნავი, უხეში და სწორედ ამიტომაც, მშვენიერი. ტყის სიღრმიდან ნაჯახის კაკუნი ისმის. წაქცეულ ხეებს ამაყად დასდგომია თავს სიმინდი, აბრეშუმივით ფოთლებს აშრიალებს, მისი ოქროსფერი ჯიღები კი უხვ მოსავალს გვპირდება. ტყეების მწვანე სამოსელს ზემოთ ტაძრის გუმბათის წვეტი მოჩანს და შენი ტალღების გრუხუნთან შერწყმული ქრისტიანული ლოცვა მიიწევს ზეცად.
აი, ისევ ჩავუშვი ნავი შენს ანც ტალღებში და გალაღებული მივცურავ წინ, წინ, სამხრეთისკენ, ვიწროებს შორის, სადაც ღრიალით მიიკვლევ გზას; აღფრთოვანებული ვაკვირდები უცნაურ კლდეებს, ხან ცად აწვდილს, ხანაც ტალღებივით გაწოლილს ლურჯ ჰორიზონტზე. შევცქერი წყალზე დაკიდებულ წარაფს „ნაიადას“ და მაღალ, ფრიალო კლდეს, რომლის წვერზეც მოგზაური ჯარისკაცი დასცემდა ხოლმე კარავს.
პეპინის ტბის სარკისებურ ზედაპირზე მივსრიალებ და აღფრთოვანებული შევცქერი მის დაკბილულ ნაპირებს. დიდი ყურადღებით ვაკვირდები ფრიალო კლდეს „შეყვარებულის ნახტომს“, რომლის ციცაბო ფერდები უდარდელი მოგზაურობის სიმღერების ექოს გამოსცემს ხოლმე ხშირად; ერთხელ კი ექომ სევდიანი სიმღერა გაიმეორა, ვენონა მღეროდა ამ სიმღერას სიკვდილის წინ, ტურფა ვენონა, რომელმაც სიყვარულს შესწირა სიცოცხლე.
მიქრის ჩემი ნავი... იქით, სადაც დასავლეთის უსაზღვრო პრერიები მდინარემდე აღწევს და აღტაცებული გავცქერი ამ მარადმწვანე სივრცეს...
ოდნავ შევაყოვნე ნავი, თვალი გავაყოლე მოხატულსახიან ცხენოსანს, შენი ნაპირის გასწვრივ რომ მიაგელვებს ველურ მერანს. თანაც მინდა დავტკბე მობანავე ტანმოქნილი დაკოტელი ქალიშვილების ყურებით. და აი, ისევ წინ მივიჩქარი, „კლდოვან ლავგარდანს“ ჩავუქროლე, გელენას და დიუბიუკის მადნებით მდიდარ ნაპირებს, მერე კი მამაცი მაღაროელის თითქმის ჰაერში გამოკიდულ საფლავს.
აი, იმ ადგილსაც მივაღწიე, სადაც ბობოქარი მისური ისე გააფთრებული გესხმის თავს, თითქოს უნდა გეზი შეგაცვლევინოს. ჩემი მსუბუქი ნავიდან შევცქერი თქვენს ბრძოლას. ცხარე, მაგრამ ხანმოკლე შეტაკება იყო. შენ გაიმარჯვე და ამიერიდან მოთვინიერებული მტერი ოქროს ხარკს გადაგიხდის, თავის წყალს შემოგიერთებს და შენც მედიდურად მიაგორებ ტალღებს!
შენი ძლევამოსილი ტალღები ისევ სამხრეთისკენ მიმაქროლებენ. ახლა მაღალ ყორღანებს ვხედავ, ერთადერთ ძეგლს ოდესღაც შენს ნაპირებზე მცხოვრები ტომებისა. აქვე მოჩანს სხვადასხვა ერის დასახლებები, მზეზე აელვარებული გუმბათებისა და სამრეკლოების ცაში აჭრილი წვეტები. სასახლეები მოჩანს შენს ნაპირებზე, წყალშიც სასახლეები დაცურავენ. და აი, დიდი ქალაქიც გამოჩნდა დედაქალაქი!
მაგრამ აქ არ გავჩერდები, მზიური სამხრეთისკენ მიმიწევს გული და შენს დინებას მინდობილი ისევ გზას განვაგრძობ.
ოჰაიოს ზღვასავით დიდი შესართავიც გავიარე და შენი მეორე დიდი შენაკადიც, ვაკეების სახელგანთქმული მდინარე. როგორ შეიცვალა ნაპირი! აღარც ფლატოვანი კლდეებია და არც ფრიალო წარაფები. შენს გარშემო შემოჯარულ მთებს თავი დააღწიე და