პროლოგი
ისრაელი ზეთისხილის ხეთა, ქვა-ღორღის, ვარსკვლავებისა და მწყემსების მიწაა. მიწა, სადაც ინდის ხურმას სხვენში ჩალაზე დაწყობილს აშრობენ; მიწა, სადაც მხსნელის ნაღვლიან მოლოდინში ადამიანებს გულები უკაჟდებათ; მიწა ფორთოხლების, ლიმონებისა და იმედისა. ისრაელი ბაღია ჩემი – ბაღი, სადაც დავიბადე. და სადაც სულ მალე აღვესრულები.
გავა კიდევ რამდენიმე საათიც და ისინი ჩემ წასაყვანად მოვლენ.
ისინი უკვე ემზადებიან.
ჯარისკაცები უკვე პოხავენ იარაღს. შიკრიკები სასამართლოს წევრების გასაფრთხილებლად ქალაქში მიმოფანტულან, დურგალი უკვე ეფერება ჯვარს, რომელზეც ხვალ ჩემი სისხლი დაიღვრება. ქალაქში უკვე დაირხა ხმები: ლამის მთელმა იერუსალიმმა იცის, რომ წუთიწუთზე დამაპატიმრებენ.
გადაუწყვეტიათ, მოულოდნელად დამადგნენ თავზე... მე კი რახანია ველოდები მათ. ისინი დამნაშავეს ეძებენ, მაგრამ სინამდვილეში თანამზრახველს თუ ჩაავლებენ ხელს.
ღმერთო, გემუდარები, მოუდუნე მათ თავშეკავებისა და ზომიერების უნარი, აქციე ისინი უგუნურებად, მოძალადეებად და სასამართლოს გადაწყვეტილებათა სწრაფ, პირუთვნელ აღმსრულებლებად. დამინდე და ნუღა დამქანცავ.
დაე, მომისწრაფონ სიცოცხლე!
სწრაფად! დაუფიქრებლად! დაუყოვნებლად!
***
და როგორ მოხდა ეს ამბავი?
შესაძლოა ამ საღამოს სულ სხვაგან ვყოფილიყავი, სადმე, რწყილებით გაძეძგილ უბადრუკ დუქანში. ისე მომელხინა, როგორც იქცევა ხოლმე ყოველი იუდეველი პასექზე. ხოლო კვირას მოვალეობის პირწმინდად შესრულების შემდეგ სასიამოვნო განცდით აღსავსე ნაზარეთის გზას დავადგებოდი. სახლში, რომელიც არ გამაჩნია, შესაძლოა მეუღლე დამლოდებოდა, რომელიც ასევე არ მყავს; კარიდან თმახუჭუჭა და ღიმილიანი ბალღები გამოყოფდნენ თავს და მამის დაბრუნებით გახარებულნი აცეკვდებიან. ოცნებამ კი სინამდვილეში, აი, სადამდე მიმიყვანა – ბაღში დაზაფრული ველოდები აღსასრულს.
როგორ დაიწყო ეს ამბავი?
და საერთოდ აქვს კი ბედს დასაბამი და დასალიერი?
მთელი ბავშვობა ოცნებებში გავატარე. ნაზარეთში ყოველ ღამით ავფრინდებოდი ხოლმე და მინდვრებისა და ბორცვების თავზე დავფარფატებდი. როცა ყველა ღრმა ძილს მიეცემოდა, ფეხაკრეფით, უხმაუროდ კარს შევაღებდი, ფართოდ გავშლიდი ხელებს, გავირბენდი და ზეცაში ავიჭრებოდი. კარგად მახსოვს, იდაყვებით ჰაერს რომ ვეყრდნობოდი; უფრო მკვრივს, მჭიდროსა და შეკუმშულს, ვიდრე წყალია. ჰაერს – ჟასმინის ნოტიო სურნელებით გაჟღენთილს, ჰაერს, რომელიც იქით გამაქანებდა, საითაც მომეპრიანებოდა, ჰაერს, სადაც იოტისოდენა ნიავიც კი არ იგრძნობოდა... ხშირად სიზარმაცე მჯაბნიდა. მაშინ ჭილობს პირდაპირ ზღურბლთან მივაჩოჩებდი ხოლმე, ზედ გავიშხლართებოდი და, ჰაიდა! წამში ნაცრისფერი სივრცეების თავზე მოვექცეოდი. გოგოსავით ლამაზთვალება ვირები თავს ზეცისკენ სწევდნენ და ვარსკვლავებს შორის ჩემი ხომალდის ცურვას აკვირდებოდნენ.
შემდეგ იყო „კატა ქანდარაზე“ – თამაში, რომელიც სხვა არაფერი იყო, თუ არა პიტალო კლდეზე ცოცვაში შეჯიბრი. ეს მოხდა მხოლოდ ერთხელ და მსგავსი რამ არც არასოდეს განმეორებულა.
...გაკვეთილებს მოვრჩით და ქუჩაში გავედით. სირბილის დაუოკებელმა ჟინმა შეგვიპყრო. ოთხნი ვიყავით, ოთხი განუყრელი მეგობარი: მოშე, რამი, კესედი და მე. გზეტის ქვის სამტეხლოში თამაში მოვიფიქრეთ, რომელსაც „კატა ქანდარაზე“ დავარქვით... მოგების მსგავსი სურვილი არც არასოდეს დამუფლებია, უზარმაზარ კლდეს მივადექი და მის დაპყრობას შევუდექი. შვერილებს ვებღაუჭებოდი და სუნთქვაშეკრული სულ უფრო და უფრო მაღლა მივცოცავდი. მალე ზეგანზე აღმოვჩნდი, რომელიც მიწიდან ოცდაათი წყრთით მაინც იქნებოდა დაცილებული. ქვემოთ გადავიხედე. ჩამორჩენილი მეგობრები ძლივს გავარჩიე – მათი ბღუჯა თმა და გვერდებზე მოყანყალე ფეხები შევამჩნიე. ვეღარ მპოულობდნენ. არც ერთს არ მოსვლია აზრად, ზემოთ ამოეხედა.
იმდენად მიუწვდომელი აღმოვჩნდი, ცხადია, თამაშს გამოვეთიშე. რამდენიმე წუთის მიწურულს მთელი ძალ-ღონით შევყვირე და ჩემს ადგილსამყოფელზე მივანიშნე. კისრები მოეღრიცათ. დამინახეს და ტაში დამიკრეს:
– ყოჩაღ, იეშუა, ყოჩაღ!
არ სჯეროდათ, ასე მაღლა აცოცება რომ შემეძლო. ბედნიერების განცდა დამეუფლა. გამარჯვება ენით აღუწერელ სიამოვნებას განმაცდევინებდა.
შემდეგ კესედმა დასჭექა:
– ახლა კი ჩამოდი, ოთხნი უფრო ვიხალისებთ.
წელში გავიმართე და ჩასვლა დავაპირე. უეცრად შიშმა შემიპყრო. დაღმასვლა წარმოუდგენელი მეჩვენა. მუხლებზე ჩავიცუცქე, კლდეს, საიდანაც ამოვძვერი, ხელისგულით შევეხე. პრიალა იყო. ოფლმა დამასხა. როგორ მოვიქცე? რა გზას დავადგე?
უეცრად გონება გამინათდა და გამოსავალსაც მივაგენი: უნდა ვიფრინო! საკმარისი იყო, მკლავები გამეშალა, როგორც ამას ყოველ ღამით ჩავდიოდი.
კლდის ძგიდეს ხელგაშლილი მივუახლოვდი... ჰაერი აღარ მეჩვენა ისეთი მკვრივი და ისეთი თხევადი, როგორიც სიზმრებიდან მახსოვდა... წინაღობის შეგრძნება დავკარგე. ჰაერი აღარ მაკავებდა, მხრები დიდი გაჭირვებით უძლებდა გაშლილი მკლავების სიმძიმეს...
გეგონება, ბრინჯაოსგან ჩამომასხესო... ადრე ფეხის წვერებზე ოდნავ აწევა და ჰაერში აჭრა ერთი იყო, მაგრამ ამჯერად – ნურას უკაცრავად. ტერფები თითქოს ამიჯანყდნენ და მიწისგან მოწყვეტას უარობდნენ... ვგრძნობდი, რომ თუ წამოწევას ვეცდებოდი, უთუოდ ძირს მოვადენდი ბრაგვანს. ნეტავი სხეული ასე რატომ დამიმძიმდა?
ორჭოფობამ შემიპყრო. მხრებში თითქოს ტყვია ჩამეღვარაო. მიფრენია კი ოდესმე? იქნებ ჩემი ფრენა მხოლოდ სიზმარი, წმინდა წყლის სიზმარი იყო