ორი მთვარის ამბავი
„ღმერთო, ჯერ სხვას მიეცი და
მერე მე მომეციო“...
პაპაჩემ ფირუზ ლევანიჩ ქურხულის
ნათქვამი ყოველ დილით, როცა
ავლაბარში, ელიაზე, საკუთარ
ეზოში ონკანზე პირს იბანდა.
დღე ილეოდა. მთის ცივ და უძირო ტბაში სავსე მთვარე ირეკლებოდა. წყლის აყრილ ტალღებში ყვითლად ნაწილ-ნაწილ იძირებოდა მისი ათინათი და სიბნელეში, სიღრმისკენ ჩამავალი თანდათან ბაცდებოდა.
ამ ათინათს მოჰყვებოდა უფსკერო ტბის სიცივეში გათოშილი ალი მთვარის შუქზე გასათბობად და ხვადი მგლის გაბმული, ყრუ ჩახლეჩილი ყმუილის მოსასმენად. თითქოს მარტო ორშაბათობით და სავსე მთვარობას უნდა გამოჩენილიყო, მაგრამ სულ უმთვარობასაც უნახავთ და შაბათსაც თეთრად ანათებდა შავი ტბის ზედაპირზე.
ადრე ტბის გარშემო თურმე ჭინკებსაც უცხოვრიათ. ღუმელზე შემწვარი კომშისფერი სახეები ჰქონიათ, გრძელი მკლავები მიწაზე დასთრევდათ, მოკლე დაგრეხილი ფეხებით დაშლიგინობდნენ ჯაგებში, მიამტვრევდნენ ხავსზე ჩამოცვენილ ყვითელ ფოთლებზე გაშლილ ხმელ ტოტებსა და ფიჩხს. დაგვაჯულები იყვნენ, დიდთავები, შიშვლები დარბოდნენ, რძე ჰყვარებიათ მაგრად, ღამღამობით მგლის ლეკვებს გუდავდნენ. მგლებიც ძალიან ემტერებოდნენ, თუ სადმე წაისწრებდნენ, მოუკლავს არ უშვებდნენ და ბოლოს სულ ამოწყვიტეს.
ალებისა და ჭინკების გარდა ამ ტყეში კუდიანი ქარბორბალები და მაჯლაჯუნებიც დაშხუოდნენ, დევები და მფრინავი ქოხმახები კი მოგონილია ან ძალიან უხსოვარ დროს უცხოვრიათ და აღარც კვალი შემორჩა მათი, აღარც ამბავი. ერთადერთი აცვენილ კლდის ძირში ტინზე რომ ღრმულია, წვიმის წყალი სადაცა დგება, იმ ადგილს დღემდე დევის ნამუხლარს ეძახიან. მმაგარი შეყვარებული ყოფილა თურმე ის დევი და სიყვარულისთვის რომ ვეღარ გაუძლია, იმ აცვენილი კლდის წვეროდან გადმოფრენილა და დაბლა ტინებში გაშხლართულა. დაცემისას მუხლი იმ ტინზე დაუხლია და იმიტომ ეძახიან დევის ნამუხლარსო.
სხვა არანაირი კვალი არ დარჩენილა. აან რა კვალი უნდა დარჩენილიყო, ეგეთ ლეგენდებსა და ზღაპრებს ყველგან ჰყვებიან და რომელი ისტორიკოსი და მემატიანე აღწერდა დევის თავის მოკვლის, კაცისა და ალის სიყვარულის და მგლებისა და ჭინკების მტრობის ამბავს, ან სად ეცალათ მაგისთვის, ყოველ ცისმარე დღეს სუ თავზე ემხობოდათ ქვეყანა.
ვის რა ემაჯლაჯუნებოდა...
* * * მაშინ თერთმეტი საათის შემდეგ საბურთალოს ქუჩაზე „მარშუტკები“ აღარ მოძრაობდნენ, პეკინამდე უნდა ჩასულიყავი ფეხით. თუ გქონდა ფული, ხომ კარგი, თუ არა, და, გამოუღებდი კარს და ეტყოდი: – „ბრატ ფული არ მაქვს და რუსთაველამდე, ნუცუბიძემდე, ვეძისამდე ან რავი სადაც მიდიხარ ხო გამაყოლებო“... გაგაყოლებდა აბა რას იზამდა, მით უმეტეს თუ თვალებში უყურებდი, თუმცა უმეტესობა ჯიგარი იყო და თვალებში ყურება არ სჭირდებოდა. თბილისი ყოველთვის თბილისი იყო და იქნება, რამდენჯერაც არ უნდა დაანგრიო და გადაღებო. თბილისი ჩვენი ქალაქია და მაშინ პერანგი ყოველთვის ამოჩაჩული გქონდა, შუაღამისას სახლიდან მოულოდნელად გადიოდი და ფეხსაცმლის თასმებსაც უკვე ეზოში მეზობლის ფურგონზე ფეხშემოდგმული იკრავდი. გეჩქარებოდა...
ახვიდოდი მარშუტკაში, სულ უკან გადაძვრებოდი და იქ მოიკეცებოდი, იმიტომ რომ ვიწრო სკამები იყო და ვერ ეტეოდი. მაშინ მარშუტკა ყველაზე უსაფრთხო ტრანსპორტი იყო, აბა ტაქსიდან ერთი შვიდჯერ მაინც უნდა გადმოეთრიე პოლიციელებს, თავზე იარაღი მოედოთ და გულითადად დაეშმონე. – „კაი ეხლა, საბურთალოელ ბიჭს ერთხელაც არ გაგიჩხერია, ტო?.. მაგიჟებ ბოზიშვილი ვიყო... “ ძლივს გიშვებდნენ ბოლოს ეგრე გაუჩხერელს და შერცხვენილს. სად ეხსნა ახლა ამათთვის, რომ მთელი მისი მოდგმა ეგეთი იყო, ყველაფერს ზედ იმხობდნენ, მაგრამ არ იკეთებდნენ. არა სჭირდებოდათ და იმიტომ. მიდიოდა მერე მარშუტკა თბილისის ჩაბნელებული და საშიში ქუჩებით ალაგ-ალაგ განათებული და კიდევ უფრო საშიში რუსთაველის პროსპექტისაკენ. წინ ყოველთვის იჯდა ერთი მაგარი მთვრალი ბიძა და აკიმარებდა, მაგრამ მყარად იჯდა, მსხვილი წითური ტორით საშვილიშვილოდ ჩაბღაუჭებოდა მის წინა სკამის საზურგეს და მარტო თავი უგორავდა წრიულად მხრებზე, როგორც რულეტკის შარიკს რო გაუშვებს კრუპიე... მარშუტკის ფანჯრიდან უყურებდა ნაცნობ და ერთგულ, თითქოს მიმალულ და ჩასაფრებულ, საფრთხის მოლოდინში გატრუნულ ქუჩებს, ფილარმონიის ქვეშ შეყრილ და მანქანის ფანჯრებში შეყუდებულ ბოზებს. ფილარმონიიდან ზემელის გავლით, რუსთაველის მეტრომდე, ძირითადად წესიერი, მაგრამ დაგვიანებული მოქალაქეები მოძრაობენ გაჩქარებული ნაბიჯებით და გაფაციცებული მზერით. ერთი სული აქვთ ამ ჯოჯოხეთის ცხრა კარივით საშიშ ღამეს სახლში შეასწრონ – მყუდრო, საიმედო კედლებით შემოსაზღვრულ ბინაში, სადაც შეუძლია მშვიდად დატუქსოს ოჯახის წევრები ან ისე, ნებიერად და უმიზეზოდ იბუზღუნოს და ამისთვის არავინ აარტყამს ყურის ძირში და არც უკანალში დაჭრიან დამეტკილი დანით. მმაგარი მირაჟია კედლები, გგონია, რომ დაცული ხარ...
რუსთაველის ძეგლთან ძმაკაცს უნდა შეხვედროდა – გიორგის. გიორგი უკვე ელოდებოდა. შეხვდნენ. აქაც მოუწიათ პოლიციელებთან გასაუბრება: – „აბა კანონსაწინააღმდეგო რა გიდევთ?“ კრემიანი ტრუბოჩკა! ამ კანონსაწინააღმდეგო ქალაქში, სულ კანონსაწინააღმდეგოები
ჩუქება
