აბზიანიძეების ოჯახი მოქმედება მიმდინარეობდა აბზიანიძეების ოჯახში. თუმცა ეს "აბზიანიძეების ოჯახი" ბოლო ხანებში პირობითი გამოთქმა გახდა და ამჟამად მისი ერთადერთი ღირსება ისღა იყო, რომ თვალნათლივ მიუთითებდა, როგორ ეცლება ხოლმე შინაარსი ცნებას, ერთ დროს რომ დიდ აზრს შეიცავდა.
მაგრამ ეს კარგა ხნის ამბავია. შინაარსის გამოცლა დაიწყო თხუთმეტიოდე წლის წინ, როდესაც წავიდა დიდი აზრის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ელემენტი, ლავრენტი აბზიანიძე, აბზიანიძეების ოჯახის მთავარი ბურჯი. იგი წავიდა და ახლა მარადიული წუხილის სიმბოლოდ საწოლის თავზე ეკიდა გადიდებული სურათი. სურათი ისე მხნედ და ამაყად გადმოჰყურებდა სამყაროს, უნებურად კაცის უკვდავებას დაიჯერებდი.
ქალბატონმა ელენემ, რომელიც "აბზიანიძეების ოჯახის" შინაარსში მხოლოდ არაპირდაპირი გზით შედიოდა, როგორც არააბზიანიძე, მაგრამ აბზიანიძის მეუღლე, მძიმედ განიცადა ქმართან განშორება. მაგრამ დრომ, რომელსაც თავისი მარადიული არსებობის მანძილზე არა ერთი და ორი სნეულება განუკურნავს, მის სატკივარსაც უშველა.
და როდესაც ძველებური სიმშვიდე და მყუდროება შორს აღარ იყო, აბზიანიძეების ოჯახს მეორე მნიშვნელოვანი ელემენტი გამოეცალა; თუმცა უნდა ითქვას, ეს არ ყოფილა პირველ გამოცლასავით ტრაგიკული: უფროსმა ვაჟმა ნიკომ, როგორც კი თავისი საყვარელი აგრონომიული დაამთავრა, დაკრა ფეხი და სოხუმში გადაიკარგა, რათა იქ ერთ რუსის გოგოსთან ერთად, სამიოდე დღის წინ რომ გაიცნო, ცალკე შეექმნა "აბზიანიძეების ოჯახის" პატარა ცნება, ასე ვთქვათ, ფილიალი გაეხსნა.
დიდ ხანს არ გაევლო ამ ამბის შემდეგ, რომ დაქუცმაცების ახალი აქტი შესრულდა: მომდევნო ძმამ დაამთავრა საექიმო, სამხედრო ექიმი გახდა და ღმერთმა უწყის, საით წავიდა. უფროსმა ძმამ ფილიალი მაინც გახსნა იმ ზარალის სამაგიეროდ, რაც ოჯახს მიაყენა, ეს კი უგზო-უკვლოდ გადაიკარგა, თანაც, თუ მისი ხელობისა და ხასიათის მიხედვით ვიმსჯელებთ, არავითარი შანსი არ იყო, რომ ოდესმე უფროსი ძმის მეტ-ნაკლებად გონივრულ მაგალითს მიბაძავდა.
ამ დროისათვის ოჯახი უკვე განახევრებული იყო, – სამი კაცი წავიდა და სამი დარჩა, თუმცა, სამწუხაროდ, სასწორი მაინც წასულების მხარეს იხრებოდა, რადგან დარჩენილებიდან მხოლოდ ორი იყო ჭეშმარიტი აბზიანიძე, მესამე კი, მოხუცი ელენე, მხოლოდ და მხოლოდ აბზიანიძის მეუღლე იყო და მეტი არაფერი.
მაგრამ არც ეს შემადგენლობა დარჩენილა დიდხანს უცვლელი. მართალია, ქეთინოს გულისხმიერებას ჩვენი ქება არ ესაჭიროებოდა, მართალია, ქეთინოს ყველაზე მეტად უყვარდა დედა და, ღმერთია მოწამე, ძალიან უმძიმდა განშორება, მაგრამ ვინ დაძრახავს, – დრო და ბუნება თავისას ითხოვდნენ და ამიტომ ერთ მშვენიერ დღეს იგი ჩაუჯდა მანქანაში ვიღაც ინჟინერს, რომელსაც აბზიანიძეების შინაური ატმოსფეროს ფონზე შეიძლება გადამთიელიც კი ვუწოდოთ, და გაუდგა გზას შავი ტყიბულისაკენ. აქვე უნდა ვთქვათ, რომ წასვლის წინ ქალები მხურვალედ გადაეხვივნენ ერთმანეთს და იტირეს, მაშინ როდესაც ამ დღისათვის საგანგებოდ ჩამოსული ნიკო და შინ დარჩენილი გიგა (შუათანაზე უბრალოდ ზედმეტია ლაპარაკი) თვალს უკრავდნენ ერთმანეთს და ეშმაკურად იღიმებოდნენ დედაკაცური გულჩვილობის გამო. ქეთინო შემდეგშიაც ძველებურად გულისხმიერი ქალი დარჩა და ყოველ კვირა უგზავნიდა დედას წერილს, ხოლო როდესაც საშუალება მიეცემოდა, თვითონაც ჩამოდიოდა ხოლმე. დედა თითო წერილს სამჯერ კითხულობდა, მერე ფაქიზად ინახავდა კარადის უჯრაში და წუხდა, რომ ვაჟებს ასე ეუცხოებოდათ დედაკაცური გულჩვილობა.
და იმ დროისათვის, როდესაც მოქმედება აბზიანიძეების ოჯახში მიმდინარეობდა, ოჯახი მხოლოდ ერთი აბზიანიძისა და ერთი ნახევრადაბზიანიძისაგან შედგებოდა. ყველაზე სამწუხარო კი ის იყო, რომ ოჯახიდან მიდიოდა ის ერთი, ერთადერთი, უკანასკნელი აბზიანიძეც და, ბედის ირონიული ღიმილის წყალობით, ცნობილი გამოთქმა "აბზიანიძეების ოჯახი" იმ ქალის ამარა რჩებოდა, რომელიც აბზიანიძე არ იყო.
ასე იყო საქმე.
შუა ოთახში კი იდგა გადახსნილი ჩემოდანი და შიგ პანტაპუნტით ცვიოდა საშინაო და საგარეო შარვლები, საშინაო და საგარეო ხალათები, ფეხსაცმელები და სხვა მორთულობა.
ჩემოდნის გვერდით ჩაცუცქული გიგა, მაღალი, ცისფერთვალა, შუბლფართე ბიჭი, ალაგებდა ბარგს და ხმადაბლა ღიღინებდა.
მარცხნივ, ოთახის კუთხეში, იდგა დედა და თუმცა ღრმად სწამდა, რომ აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ბარგის ჩალაგებაში, სინამდვილეში ასე არ ყოფილა საქმე. მართალია, დაუსვენებლად ფუსფუსებდა, ხშირ-ხშირად მოდიოდა ჩემოდანთან და ხელში მუდამ რაღაც ეჭირა, მაგრამ ვერ ვიტყვით, რომ რამეს აკეთებდა. მხოლოდ ერთხელ სცადა დახმარება და ორი ქილა ბადრიჯნის საცივი ჩადგა ჩემოდანში მაშინ, როცა ქილების ადგილი ზურგჩანთაში იყო. გიგამ არაფერი შეიმჩნია და იმდენად შეიკავა თავი, რომ ღიღინიც კი არ შეუწყვეტია. იგი განთქმული იყო მტკიცე ნებისყოფით და ადვილად დამალა წყენა. გაიხსენა ამხანაგები, რომლებიც სადგურზე გააცილებდნენ, გაიხსენა ახალი ცხოვრება და ახალი ადამიანები, რომლებიც მოსკოვში ელოდნენ და რომლებთანაც თავისი მომავალი ცხოვრება უნდა დაეკავშირებინა, და წამსვე გაუარა დედის, თუ