მეტამორფოზა
ვერვის ხელ-ეწიფების ორთა უფალთა მონებად: ანუ ერთი იგი მოიძულოს და სხუა¡ იგი შეიყუაროს, ანუ ერთისა¡ მის თავს-იდვას, და ერთი იგი შეურაცხყოს.
მათე, 6, 24
მიზანი მაცთურია, ბატონებო. სანამ მიაღწევთ, თქვენი გგონიათ; როცა მიაღწევთ, მაშინღა მიხვდებით, რომ სხვისი ყოფილა.
ცხვრის ფარა ბღავილით ბრუნდება საძოვრიდან და ფარეხში ისე მიდის, როგორც საკუთარი მიზნისკენ. უკან კი მწყემსი მისდევს შოლტით ხელში...
ქვა მოწყდება კლდეს და ხევში ჩავარდება. მიზანი მიღწეულია. მაგრამ ვისი, ქვის? ხევის? გრავიტაციის? თუ სულ სხვა რამის, რაც ქვაც არის, ხევიც და გრავიტაციაც?..
თუ მაინცდამაინც, ისეთი მიზანი უნდა დაისახოთ, რომელსაც ვერ მიაღწევთ.
წამება კია, მაგრამ სამაგიეროდ რწმენაცაა.
მე, მაგალითად, ძალიან მომწონს მრავალკუთხედის მიზანი, კუთხეების უსასრულო გაორკეცებით იქცეს წრეხაზად.
მიღწეული?
ერთი ამხანაგი მყავდა. უცნაური კაცი იყო. სულ იღიმებოდა, სულ ღიღინებდა, სულ ოხუნჯობდა. არ ვიცი, ისეთი რა უნდა შემთხვეოდა, რომ გუნება გაფუჭებოდა. ეს უთავბოლო ოპტიმიზმი ცნობისმოყვარეობას მიღიზიანებდა და მოსვენებას არ მაძლევდა. ხან აქედან ვუტრიალე, ხან იქიდან. ბოლოს, როგორც იქნა, გამოვტეხე. მეო, მითხრა ერთხელ, მიზანი მაქვსო. მერე-მეთქი? ჩემთვის მხოლოდ ის ხიფათი არსებობს, რომელიც ჩემს მიზანს ემუქრება, სხვა ყველაფერი მასხრობააო. ჩემი სული ჩემს მიზანშიაო. მოგვიანებით ისიც გავიგე, თუ რა მიზანი ჰქონდა. ნასვამი იყო და თავისი უბის წიგნაკი მაჩვენა. ასო „მ“-ზე კალიგრაფიული ხელით ეწერა: „ჩემი ცხოვრების მიზანი“. მერე ეს მიზანი დაყოფილი იყო ეტაპებად:
1. საშუალო სკოლა ოქროს მედლით.
2. უმაღლესი სასწავლებელი წითელი დიპლომით.
3. ასპირანტურა.
4. საკანდიდატო ხარისხი (ამ ეტაპის გასწვრივ ფრჩხილებში ეწერა „26 წ.“, რაც იმას ნიშნავდა, რომ საკანდიდატო ხარისხი 26 წლისას უნდა დაეცვა).
5. სადოქტორო ხარისხი (30 წ.).
6. პროფესორის წოდება (32 წ.).
იმ დროს ეს ჩემი ამხანაგი ჯერ კიდევ სრულიად ახალგაზრდა იყო (18 წ.) და უკვე ასეთი მკაფიო მიზანი ჰქონდა.
და როგორ გგონიათ? მიაღწია კიდეც.
თოთხმეტი წელი ჩრჩილივით ღრღნა წიგნები და, ოცდათორმეტის რომ შეიქნა, პროფესორი გახდა. თანაც მთელი გზა ისე განვლო, ერთი არ წაუფორხილებია. ჭლექიც კი არ შეყრია. სამად სამი კილო დაიკლო წონაში, ეს იყო და ეს.
მერე ის რომ, რაც პროფესორი გახდა, მის სახეზე ღიმილი აღარ გაჭაჭანებულა, მისი პირიდან ოხუნჯობა არ ამოსულა, მისი ღიღინი აღარავის გაუგონია. ღიღინს დავანებოთ თავი. ღიღინი ისეთი რამაა, მწიგნობარ კაცს იქნებ არც კი შეეფერებოდეს. დავუშვათ, სიბრძნისათვის ოხუნჯობაც ზედმეტი სიმსუბუქეა. მაგრამ ღიმილი? ღიმილი ხომ ჯიბის ფარანია, ბნელ ღამეში ყოველ წუთს შეიძლება დაგჭირდეს.
ბატონო?
რასაკვირველია! აბა სხვისი გამოცდილება რას მეყოფოდა!
მე ერთხელ მანქანის შეძენა გადავწყვიტე. არ ვიცი, შესაძლებელია მანქანა სიმბოლო უფრო იყო, ვიდრე რეალური ნივთი... ჰმ!.. ადამიანი რთული მოვლენაა. თავი ბუნების გვირგვინი გვგონია, სინამდვილეში კი გულისფანცქალით, შიშით, რუდუნებით ვაგროვებთ ფულს, კაპიკს კაპიკზე ვდებთ, წელებზე ფეხს ვიდგამთ, პირიდან ლუკმას ვიცლით და მანქანას ვყიდულობთ, რათა ამით უმანქანოებს დავუპირისპირდეთ... ზოგჯერ ვცდილობ გონების თვალით წარმოვიდგინო ჩემი თავი ისეთი, როგორიც უნდა ვყოფილიყავი, მიზნისთვის რომ მიმეღწია: მდიდარი, კმაყოფილი, თავდაჯერებული... სახლი მაქვს, კარი მაქვს, მანქანა მაქვს. მაძღარი და მსუქანი ცოლ-შვილი მყავს. მეც მსუქანი ვარ. პიჟამა მაცვია და დილ-დილაობით საცურაო აუზში დავდივარ, რომ ცოტა წონაში დავიკლო. როცა მინდა ვინმეს გავუღიმო, საკუთარ თავს ვუღიმი, რადგან მხოლოდ საკუთარი თავი მიმაჩნია ღიმილის ღირსად. არაფერი მაწუხებს, არაფერი მაკლია... სიკვდილის გარდა... ვცდილობ წარმოვიდგინო და მიკვირს. მიკვირს, რადგან აღარ მახსოვს, მაშინ როგორ მქონდა წარმოდგენილი ჩემი მომავალი. სინამდვილეში ხომ ზოგი ჩვენგანი იმიტომ იბადება, რომ ახალგაზრდა მოკვდეს...
რატომაც არა! სიამოვნებით გიამბობთ.
მაგრამ საიდან დავიწყო?
საიდან დაიწყო ეს ამბავი?
იქნებ იქიდან, შავკეპიანი უცნობი რომ ვნახე.
თუ იქიდან, ვარდენ მექვაბიშვილს ცოლი რომ მოუკვდა და ამის გამო სახლიდან დამითხოვა.
იქნებ არსაიდანაც არ დაწყებულა. იქნებ ყველანი მართლა რომელიმე კინოსცენარის პერსონაჟები ვართ და როლები იმთავითვე იყო განაწილებული.
პირველი ბიძგი მუდამ შეუმჩნეველი გვრჩება და, როცა საჭიროება მოითხოვს, ვეღარ ვპოულობთ...
სოფელში დავიბადე. ბავშვობაც იქ გავატარე.
მერე პატარა პერიფერიულ ქალაქში გადამიყვანეს, ჩემი სოფლიდან ოცდახუთი კილომეტრის დაშორებით.
საშუალო სკოლა რომ დავამთავრე, თბილისში ჩამოვედი და სტუდენტი გავხდი.
ინჟინერი გამოვედი.
ალბათ არქეოლოგი უნდა გამოვსულიყავი და საუკუნეების ქვეშ მოქცეული ჭურჭლის ნამსხვრევები და ყელსაბამების თვლები მეძებნა...
მქონდა რაღაც ბუნდოვანი, მაგრამ ძლიერი მიდრეკილება აქეთკენ.
ღმერთმა იცის, იქნებ ეს იმდენად გარდასული კულტურის სიყვარული არ იყო, რამდენადაც თანამედროვე ტექნიკის სიძულვილი.
ახლა ძნელია თქმა.
ჯერ
ჩუქება
