საყვარელი გერმანული სიტყვა „შენი საყვარელი გერმანული სიტყვა რა არის, რეჰამ, და რატომ?“, ვსვამ დღევანდელი გაკვეთილის პირველ შეკითხვას და გუშინდელ სიზმარზე ვფიქრობ, რომელმაც ყვირილით გამაღვიძა და გარიჟრაჟიან ჭერს მიშტერებულს ამოვარდნილი გულისცემა მათვლევინა.
რეჰამს უმთვარო ღამესავით შავი, უმეტეს დროს ძირს დახრილი თვალები აქვს, თითქოს მზერის გაცვლის დროს საკუთარი თავის გაბნევ-გაფანტვის ეშინია. თუ გაგიმართლა და გაგიღიმა, ვარსკვლავებსაც აგიციმციმებს წამიერად, სანამ ისევ დაუშვებს ნერვიულად მოხამხამე ქუთუთოების ფარდას.
„Heimweh, ნოსტალგია“, მპასუხობს რეჰამი, „იმიტომ, რომ ზუსტი თარგმანი სახლის ტკივილია. მე ვიცი, რას ნიშნავს ეს“.
რეჰამი სირიიდანაა. ის ომს გამოექცა. ოჯახის ხუთი წევრიდან საკუთარი თავიღა დარჩა.
„და შენი, ანჟეი?“, ვცდილობ, ხმაში გაჩენილი ბზარი ფურცლების შრიალით გადავფარო. სიზმრის ნარჩენები თითქოს სასაზე მაქვს აკრული და სუნთქვაში მიშლის ხელს.
ანჟეი პასუხის გაცემის ნაცვლად, რა თქმა უნდა, მიბღვერს. ის ყველას უბღვერს და თუ არ ჩხუბობს, დუმს. წარბების სიღრმიდან მათვალიერებს მტრული მზერით. ვხედავ, როგორ უხტის მარცხენა მუხლი მაგიდის ქვემოთ. მუშტად შეკრულ ხელებსაც ვხედავ მაჯაზე ახლად შეხორცებული ჭრილობებით.
„Rachsüchtig, შურისძიების წყურვილზე დამოკიდებული“, მპასუხობს მოულოდნელად, „ავხსნა, მასწ, რატომ?“ დანის წვერივით მობჯენილ თვალებში არაბავშვური ირონია ეღვრება.
ანჟეი პოლონელია. ის ლოთ და მოძალადე მამას გამოექცა. დედასთან ერთად, რომელსაც წასვლა არ უნდოდა, სანამ 12 წლის შვილმა ვენები არ გადაიხსნა მის თვალწინ.
ვდგები და ფანჯარას ვაღებ. ყლუპი ჰაერი აღარაა ოთახში. სამაგიეროდ ამბებია იმდენი და ისეთი, სიკვდილივით ვერსად გაექცევი.
. . .
„მოიცა, ამდენი უცხოელი გყავს კლასში? გერმანიაც წალეკეს ხო მაგ უჯიშოებმა?“, ბოლო სიტყვა, რა თქმა უნდა, არაევროპელ და არაამერიკელ, მისივე თქმით, „მურთხ“ უცხოელებს ეხებათ.
„კარგი, რა, ნოდარ“, გამზრდელი ბიძის აღზრდაზე კარგა ხანია ხელი ავიღე, მაგრამ ხანდახან ისე მიშლის ნერვებს, ლამის ტელეფონი შევალეწო კედელს, „ისედაც ცუდ ხასიათზე ვარ.“
„მოხდა რამე?“, წამში ისეთი ხმა უხდება, ისევ ხუთი წლის ანგინიანი გოგო მგონია თავი.
„არაფერი. უბრალოდ ჩემი ნერვული სისტემა არაა მგონი მასწავლებლობისთვის ვარგისი.“
„ჰოდა, წამოდი უკან!“, საზეიმოდ, ლამის ყიჟინით დასჭექა, „ისედაც დროა, ოჯახის შექმნაზე იფიქრო და სხვისი შვილების გაზრდას არ გადაყვე! საკუთარი არ გინდა? ათასჯერ მითქვამს, ქალს თავისი ვალი აქვს ქვეყნის და ერის წინაშე მოსახდელი.“
ღმერთო! ახლა ამ „პლასტინკას“ ჩართავს და აღარ გამორთავს. უსიტყვოდ ვთიშავ ტელეფონს. ხვალ შემოვირიგებ. დღეს ამის თავი არ მაქვს.
. . .
„ტამინა, შენ რას გვეტყვი, რომელი სიტყვა მოგწონს ყველაზე მეტად.“
ტამინას ჭრელი თვალები აქვს, წინწკლებიანი ზღვის კენჭებივით, რომლებიც ხშირად სველდებიან. მჭიდროდ გაკრული, მუქი ფერის თავსაბურავიდან თმის ღერიც კი არ უჩანს. რატომღაც მგონია, რომ დატალღული, რბილი, მბზინავი თმა აქვს, რომელიც მხრებზე ეფინება სახლში მისვლისთანავე. სიზმარშიც ასე თმაგაშლილი ვნახე.
„Entscheidungsfreiheit. გადაწყვეტილების მიღების თავისუფლება“, მპასუხობს წკრიალა ხმით, თითქმის უაქცენტოდ, და ისე მიღიმის, გეგონება, ცხოვრებამ ერთხელაც ვერ ატკინა გული.
ტამინა ავღანეთიდანაა. სამშობლოდან იმ რეჟიმს გამოექცა, გოგოობისთვის რომ სჯის. ის ყველაზე უმცროსია თავის შვიდ და-ძმას შორის და პირველი, ვინც სკოლაში წავიდა.
„და შენი, როშან?“ ვეკითხები შემდეგს და სუნთქვას ვიკავებ, რომ ღრიალი არ დავიწყო.
როშანი არავის უყურებს თვალებში. არასდროს. შემთხვევით თუ დაიჭერ ხმაურისგან დამფრთხალი ხვლიკივით გაქცეულ მზერას. აკურატულად დავარცხნილი, შავი, ლაპლაპა თმა აქვს. არ ძიძგილაობს, არ ჩხუბობს, არ თამაშობს. ჩემზე გაწკრიალებულ-დაუთოებული ტანსაცმელი აცვია დღის ბოლოსაც კი.
„Berührungsangst. შეხების შიში“, ისე ხმადაბლა მპასუხობს, უფრო ვხვდები, ვიდრე მესმის სიტყვა.
„ახლავე მოვალ, სასწრაფოდ დასარეკი მაქვს. ბოდიშს გიხდით“, ვამბობ ხრიალით და თავპირისმტვრევით ვტოვებ კლასს.
როშანი ინდოელია. მისი ოჯახი ხელშეუხებელთა კასტიდანაა. ის იმ საზოგადოებას გამოექცა, რომელსაც მხოლოდ ექსკრემენტები და ნაგავი ემეტება მისნაირებისთვის. „დედაჩემი ყველაზე ლამაზი ქალია. როგორ შეიძლება სილამაზე ხელშეუხებელი იყოს?“, მკითხა მან ერთხელ და მე არ ვიცოდი, რა მეპასუხა.
. . .
„საშინელი სიზმარი ვნახე გუშინ. ვითომ კლასში ვიდექი და გაკვეთილს ვატარებდი. უცბად მიწისძვრა დაიწყო და ბავშვებთან ერთად ჩავიმარხე უზარმაზარი ლოდების ქვეშ“, წყლის მაგივრად ქეთოს ვუყვები სიზმარს, „ნეტა, რას უნდა ნიშნავდეს.“
„დაიცა, გადმოვიღებ ახლა ეფრემ ვერდის“, ისე იცინის, ლამის სასა უჩანს ვაიბერში.
„ნეტა შენ ოდესმე დასერიოზულდებოდე...“
„მე მეუბნები მაგას? ამხელა ვალდორფი ქალი გდიხარ შუაგულ ევროპაში და სიზმრების ახსნას მთხოვ“, ამან ერთი თუ დაიწყო სიცილი, ხო ვეღარ ჩერდება.
„ვალდორფი კი არა, სერიოზულად ვფიქრობ რამე სხვა სამსახურის მოძებნას.“
„ხო არ გააფრინე? ესაა, ძლივს ვიპოვე ჩემი მოწოდება და ეს ბავშვები შვილებივით მიყვარსო?
ჩუქება
