დრო და არითმეტიკა
– ბატონო თამაზ, ძალიან სასიამოვნოა, ჩემთან საუბარს რომ დათანხმდით...
– ეს ჩემი სურვილიც იყო. ასეთი საუბრის დროს ადამიანი, უპირველეს ყოვლისა, საკუთარ თავს, საკუთარ რაობას ავლენს ხოლმე. რომ გითხრათ, ეს სასიამოვნო რამ არისმეთქი, მართალი არ ვიქნები. ბევრი გაურბის ამას, ბევრი კი ისე მიდის ამ ქვეყნიდან, რომ საერთოდ არ იცნობს საკუთარ თავს. მეც ხშირად სრულიად მოულოდნელი, გაუცხოებული სახით მევლინებოდა ხოლმე. თითქოს ჩემი არსების წიაღში, სადღაც, ძალიან შორს ჩემი მეორე მე ცხოვრობდა, თუმცა სიშორე სრულიადაც არ უშლიდა ხელს კრიტიკული, ზოგჯერ აგრესიულიც კი ყოფილიყო ჩემ მიმართ. ოღონდ, საბედნიეროდ, მასაც ისევე სძულდა თუ უყვარდა ბევრი რამ, როგორც მე, თუნდაც ის, რომ ამქვეყნად ყველაზე დიდ ჭეშმარიტებად სამშობლო მიაჩნდა, ანუ მასაც იგივე ტკიოდა, რაც ერთნაირად ყველას, ვისი სამშობლოც გამუდმებით საფრთხეშია, რადგან განუკითხაობის უფსკრულის პირას მცხოვრებს, ყოველ წამს მეწყერი ემუქრება... შეიძლება ამიტომ მომინდა მესაუბრა ახალგაზრდა მწერალთან, ანუ ჩემს კოლეგასთან, რომელიც ჩემსავით განიცდის ჩვენი ყოფის პარადოქსულ მდგომარეობას. ასე რომ მზად ვარ, გისმენ.
– 5 მარტს ოთხმოცდახუთი წლისა ხდებით!
– კიდევ ერთხელ მახსენებ?
– არა, მაინტერესებს, რას გრძნობთ?
– გული მწყდება.
– რატომ?
– ოთხმოცდახუთისა რომ ვხდები.
– რამდენისას ისურვებდით, რომ ყოფილიყავით?
– ოთხმოცდახუთის.
– ხუმრობთ?
– არა, უბრალოდ ვერაფერი გავუგე ამ სიბერეს, მიუხედავად იმისა, რომ გაცილებით მარტივია, ვიდრე ახალგაზრდობა. არასოდეს მიყვარდა არითმეტიკა და ახლა სამაგიე-
როს მიხდის. სიბერე მხოლოდ იმით არის კარგი, რომ ვიდრე ცოცხალი ხარ, იმაზე უარესი არაფერი დაგემართება.
– დღეს რას ისურვებდით?
– ვითომ, შეიძლება კიდევ რამე ვისურვო?
– რას ბრძანებთ, ჯერ სადა ხართ!
– საქმე ის არის, რომ არ ვიცი სადა ვარ. თითქოს სადღაც მივედი. ოღონდ, იქ არა, სადაც მინდოდა მივსულიყავი.
– ახლა ახალგაზრდა რომ ყოფილიყავით, რას ინატრებდით?
– ვინატრებდი, რომ ოთხმოცდახუთის გავმხდარიყავი.
– მაშინ მითხარით, ყველაზე მეტად რა გიყვართ?
– უცებ დავიბენი... არასოდეს მიფიქრია ამაზე... რა მიყვარს ყველაზე მეტად? რა ვიცი... ალბათ ზღვის ყურება. პურის სუნი. ლამაზი ქალი...
– საქმე?
– ესეც საქმეა, თანაც მნიშვნელოვანი.
– მე პროფესიას ვგულისხმობ.
– არადა, სწორედ ჩემს პროფესიას ვერ ვიტან.
– რატომ?
– რომ შემეძლოს, ახლავე დავანებებდი თავს. ბევრჯერ ვცადე. წამების მეტი არაფერი მოუტანია ჩემთვის.
– როდის გრძნობდით თავს კარგად?
– როცა ვმუშაობდი.
– ხომ თქვით, მაწამებდაო?
– ხოდა, ის წამება მიყვარს სწორედ. გასაგებად ვამბობ? შენთან იმიტომ ვსაუბრობ, თანაც გულახდილად, იმედი მაქვს, ყველაფერს გამიგებ.
– გმადლობთ.
– ხო... კიდევ როდის ვგრძნობდი თავს კარგად?.. როდის და, როცა ვისვენებდი! შემეძლო ბევრი მეფიქრა.
– რაზე?
– რაზედაც ვმუშაობდი.
– წერას გულისხმობთ?
– მე სხვა საქმე არ ვიცი.
– კითხვა? თუ კითხულობთ?
– ადრე ძალიან ბევრს, ახლა, სამწუხაროდ, ცოტას. კითხვას ისეთივე ენერგია სჭირდება, როგორიც წერას.
– ახლა თუ მუშაობთ, ანუ თუ წერთ?
– კი, ოღონდ, უფრო დიდიხანი მიწევს დასვენება.
– ანუ ფიქრი?
– დიახ, ასეც შეიძლება ითქვას.
– იღლებით?
– უფრო ფიქრისგან, ვიდრე წერისგან.
– რაზე ფიქრობთ?
– რაზეც ვმუშაობ.
– თქვენი საყვარელი მწერალი?
– მოულოდნელი კითხვები გყვარებია!
– მგონია, ასე სჯობს.
– კი, ბატონო. ყველა ერთნაირად მიყვარს, ვინც ნამდვილია.
– ყველაზე დიდი მწერალი?
– რუსთაველი.
– უცხოელი?
– შექსპირი.
– თანამედროვე?
– ოთარ ჭილაძე.
– მწერლობის გარდა, რა გიყვართ?
– კლასიკური მუსიკა.
– კომპოზიტორი?
– აქაც, ვინც ნამდვილია, ყველა.
– ვინ არის თქვენი საყვარელი მხატვარი?
– ფიროსმანაშვილი.
– ნახატი?
– ბოტიჩელის „გაზაფხული“. უცებ სტრავინსკის „კურთხეული გაზაფხული“ გამახსენდა, აშკარად ამ ნახატითაა შთაგონებული.
– მე ვიცი, რომ საკმაოდ ბევრ ქვეყანაში ყოფილხართ.
– დიახ, საკმაოდ ბევრ ქვეყანაში. სიმპოზიუმებზე თუ ბიენალეზე.
– ვიცი, ერთ-ერთ სიმპოზიუმზე თქვენი გამოსვლის შემდეგ ამერიკელებმა კოლუმბიის უნივერსიტეტში მიგიწვიეს.
– კი, დამდეს ასეთი პატივი.
– ეს