თავი 1 სებასტიან ბარნაკი ბიბლიოთეკის სამკითხველო დარბაზიდან გამოვიდა და გაცვეთილი ქურთუკის შემოსაცმელად ჰოლში მხოლოდ ერთი წუთით შეყოვნდა. მის შემხედვარე მისის ოკამს თითქოს ხანჯალმა გაუარა გულში. ეს პატარა, მშვენიერი არსება, არაამქვეყნიური სახითა და უფერული კულულებით, მისთვის ერთადერთი, გარდაცვლილი და გამქრალი სიყვარულის ცოცხალი განსახიერება იყო.
შეამჩნია, ბიჭი მკლავს წვალებით უყრიდა სახელოში და თან ტუჩებს აცმაცუნებდა. თავისთვის ლაპარაკობდა – ზუსტად ისე, ფრენკიმ როგორც იცოდა. სებასტიანი მობრუნდა, ჩაუარა დახლს, სადაც ქალი იჯდა და გასასვლელისკენ გაემართა.
– ცივი საღამოა, – მიაძახა ბიჭს, თითქოს უეცარმა იმპულსმა უბიძგა, ცოცხალი აჩრდილი ცოტა ხნით შეეჩერებინა და გულში მტკივნეული მოგონება გაეღვიძებინა. ფიქრებში ჩაძირული სებასტიანი შეკრთა, შეჩერდა, შემობრუნდა და ერთი-ორი წამით უაზროდ მიაჩერდა. მერე, როცა უკვე მიხვდა მწუხარე, დედობრივი ღიმილის მნიშვნელობას, თვალები სიბრაზისგან გაუქვავდა. ეს პირველი შემთხვევა როდი იყო. გეგონება, საბავშვო ეტლში მჯდომი აღუა იყოს და ვისაც მოუნდება, შეუძლია, თავზე ხელი მოუთათუნოს. მოიცა, ჭკუას ასწავლის მაგ ბებერ ძუკნას! მაგრამ არც ამჯერად აღმოაჩნდა საკმარისი სიმტკიცე და გამბედაობა, მხოლოდ და მხოლოდ უმწეოდ გაუღიმა და უთხრა – დიახ, მართლაც, რა ცივი საღამოაო.
ამასობაში, მისის ოკამს უკვე ჩანთა გაეხსნა და იქიდან თეთრი მუყაოს კოლოფიც ამოეძვრინა.
– ხომ არ ინებებ?
კოლოფი გაუწოდა. ფრანგული შოკოლადი იყო, ფრენკის საყვარელი – სხვათა შორის, მისიც. მისის ოკამი გულგრილი არ გახლდათ ტკბილეულობის მიმართ.
სებასტიანმა უნდობლად შეათვალიერა. აქცენტს თითქოს არა უშავდა, ტანსაცმელს ფორმა კი დაჰკარგვოდა, მაგრამ კარგი ხარისხის უნდა ყოფილიყო. მსუქანი და ბებერი, სულ ცოტა, ალბათ ორმოცის მაინც იქნებოდა. ბიჭი შეყოყმანდა, ორი ძლიერი სურვილი გლეჯდა შუაზე – ერთი, რომ ეს მომაბეზრებელი არსება თავის ადგილზე დაესვა, მაგრამ „langues de chat“-ის გასინჯვაც არანაკლებ უნდოდა. ნამდვილი მოპსი, – გაიფიქრა, როცა მის სულელურ, მშვიდ სახეს შეხედა, – ვარდისფერი, უთმო მოპსი, თანაც რა უსიამოვნო სახის ფერი აქვს! გაფიქრება ვერც კი მოასწრო, ისეთი გრძნობა დაეუფლა, თითქოს უკვე შეეძლო, პატიოსნების შეულახავად, შოკოლადით პირი ჩაეტკბარუნებინა.
– გმადლობთ, – უთხრა სებასტიანმა და ისეთი მომაჯადოებელი ღიმილი აჩუქა, შუახნის ქალებს განსაკუთრებით რომ აღელვებთ ხოლმე.
როცა ჩვიდმეტი წლისა თავს გონებრივად საკმაოდ მოწიფულად გრძნობ და, ამავე დროს, დელა რობიას ცამეტი წლის ანგელოზის გარეგნობა გაქვს, უნდა იფიქრო, რომ ბედმა დაგცინა და დაგამცირა. ისე, გასულ შობას ნიცშე წაიკითხა და შეიტყო – კაცს თავისი ბედი უნდა უყვარდეს. ამორ ფატი – მაგრამ, ბედის სიყვარული ჯანსაღი ცინიზმითაც უნდა შეაზავო. თუკი ადამიანები მზად არიან გადაიხადონ, რათა უფრო ახალგაზრდულად გამოიყურებოდნენ, რატომ არ უნდა მისცე ის, რასაც ითხოვენ?
– რა კარგია!
კიდევ ერთხელ გაუღიმა, პირის კუთხეები შოკოლადით მოთხუპნოდა. მისის ოკამსაც ერთხელ კიდევ გაუარა გულში ხანჯალმა.
– მთელი ყუთი აიღე! – წამოიძახა ქალმა. ხმა უკრთოდა, თვალზე მომდგარი ცრემლი სახეს უნათებდა.
– არა, არა, არ შემიძლია!
– აიღე, – არ ეშვებოდა ქალი. კოლოფი პირდაპირ ხელებში ჩაუდო – თავისი ფრენკის ხელებში.
– ოჰ, გმადლობთ... – სებასტიანსაც ზუსტად ამის იმედი ჰქონდა, შეიძლება ითქვას, ელოდა კიდეც. მას ხომ სენტიმენტალური, ბებერი შტერები სულ ასე ანებივრებდნენ.
– მეც მყავდა შვილი, – ნაწყვეტ-ნაწყვეტ განაგრძო ქალმა, – იცი, ძალიან გგავდა, შენისთანა თმა და თვალები... – უცებ ცრემლი ჩამოუგორდა. სველი სათვალე მოიხსნა და სლუკუნით სამკითხველო დარბაზისკენ გაემართა.
სებასტიანი უყურებდა, ვიდრე თვალს არ მოეფარა. მოულოდნელად, თავი დამნაშავედ და უნამუსოდ იგრძნო. ბიჭი იმისთვის მოკვდა, რომ მას ფრანგული შოკოლადი მიეღო; დედამისი ცოცხალი რომ ყოფილიყო, იმავე ასაკის იქნებოდა, ეს საბრალო, სათვალიანი არსება რომ იყო, ხოლო თვითონ რომ მომკვდარიყო, ალბათ დედამისიც ასეთი უბედური და სენტიმენტალური გახდებოდა. უნებურად, ჯერ შოკოლადის გადაგდება დააპირა. მერე დაფიქრდა – არა, ეს ხომ სისულელე ან სულაც ცრურწმენა გამოდიოდა. შოკოლადი ჯიბეში ჩაიცურა და ქუჩაში გასული, ბურუსიან საღამოს შეუერთდა.
მილიონები და მილიონები, – ჩურჩულებდა თავისთვის; და ბოროტების შემზარაობაც ამ სიტყვის ყოველ გამეორებაზე თითქოს მძაფრდებოდა. ამქვეყნად მილიონობით ადამიანს ტკივილი ტანჯავს; მილიონი ზუსტად ამ წუთს კვდება; მილიონობით კიდევ უფრო მეტნი მათზე დარდით დაღრეჯილან, ბებერ კუდიანებს დამსგავსებიან და სახეზე ცრემლი ეღვრებათ. მილიონობით ადამიანი შიმშილობს, ეშინია, ავად არის ან შეწუხებულია. მილიონობით დაწყევლილი, გაძევებული და გალახულია დანარჩენი ულმობელი მილიონების მიერ, და ყველაფერი ნაგვის, სასმელისა და დაუბანელი სხეულის სუნით ყარს. გარშემო სულის შემხუთველი სიბრიყვე და სიმახინჯეა. შიშიც ყოველთვის აქ არის, მაშინაც კი, როცა
ჩუქება
