"ა" – ძმები, მეგობრები, მოსწავლე და ყოფილი მასწავლებელი, თუ...
(ერთ-ერთი სიმღერის ნაგლეჯი – "გადააბიჯეთ მკვდრებს გაბედულად").
ინტერნატის დამთავრების შემდეგ, გოჩას პირველად მაშინ შევხვდი, როცა სენაკის საკონტროლო გამშვები პუნქტს ვხელმძღვანელობდი და მაშინდელ მთავრობასთან შეურიგებელ ოპოზიციაში ვიყავი. ის, აფხაზეთის ომიდან ხანმოკლე შვებულებით სახლში ბრუნდებოდა.
წინა დღით ჩემებს, როგორც "პუტჩისტების" მომხრე, ისე დაეკავენათ და დილამდე კამერაში ჰყავდათ ჩაკეტილი.
კამერა გაუქმებული საპირფარეშოში გვქონდა. იქ, დაჯდომაც კი შეუძლებელი იყო. დაწოლაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტი იყო.
დაბოღმილი ჩანდა, ფრჩხილებს იკვნეტდა და შეჭმუხნული წარბებიდან მიბღვერდა.
ჩემს ოთახში შევიყვანე და შეშის ღუმელთან ახლოს დავსვი... არაყი და საჭმელი შევთავაზე, რაზეც კატეგორიული უარი მითხრა.
გამეცინა. მივხვდი არ სიამოვნებდა ჩემი აქ, ასეთ ვითარებაში ნახვა.
დიდხანს უხმოდ ვუყურებდით ერთმანეთს. საათის ხმა და გარედან შემოსული ყაყანი ავსებდა იმ უხერხულ სიჩუმეს, რომელიც ვერაფრით ვერ დაგვერღვია.
ბოლოს ჩამოვასხი არაყი და დაღუპული ბიჭების სადღეგრძელო დავლიე. მცირე ყოყმანის შემდეგ ჩაიბუტბუტა რაღაც და მანაც გადაჰკრა.
კიდე დავასხი, ღმერთი ვახსენე. დავლიეთ.
მერე მშობლები გავიხსენე...
ბოთლი თითქმის ბოლომდე ჩავცალეთ, ცოტა გავთბით, გავლღვით, მადაც გაგვეღვიძა და... ლუკმაც გავტეხეთ...
როცა ამასაც მოვრჩით, სიგარეტი გავაბოლეთ. მივხვდი, ახლა კი არ წყინდა, არამედ ერიდებოდა ჩემთან საუბარს.
არაყმა მაინც თავისი ჰქნა, მეც ვეღარ მოვითმინე და ვკითხე:
– გამაგებინე ერთი რისთვის იბრძვი?
– თქვენ? – დავინახე, როგორ გაწითლდა.
გაზეთის პირველ გვერდზე დაბეჭდილი ოთხეულის სურათი ვაჩვენე:
– ამათ ვებრძვი. ესენი იმიტომ მოვიდნენ, რომ თავისუფლებაზე, სამშობლოზე, სარწმუნოებაზე იდეებს ამოფარებულებმა ქვეყანა დააქციონ და სიმართლე საგინებელი გახადონ. იცოდე, ბოლომდე მივდევ და მაინც მოვსპობ... მაგრამ ერთი რამ ვერ გამიგია, შენ და შენისთანები რატომ აყევით ამათ და რისთვის აკეთებთ ყველაფერს?
– ვერ ხვდებით? თქვენი ამბავი, დიდი ხანია მორჩა! – აღშფოთდა სანჩო, – ახლა, სხვა ომია. მოდი გავერთიანდეთ. ჯერ ეს მოვიგოთ და მერე ვარკვიოთ ჩვენი შიდა საქმეები.
– ეგ ომი სწორედ იმიტომ დაიწყეს! უნდათ თქვენნაირები, ვინც გაერთიანებაზე ფიქრობს და ჩვენნაირები ვისაც ეს ქვეყანა უყვარს სეპარატისტებს ამოაჟლეტინონ. ნუთუ ამას ვერ ხვდები?
ამ სიტყვებმა სანჩოზე ვერანაირი შთაბეჭდილება ვერ მოახდინა. მან ახალ სიგარეტს მოუკიდა და სევდიანად ჩაიცინა:
– მაპატიეთ მასწ, მაგრამ თქვენ ქვეყანა კი არა საკუთარი იდეა გიყვართ და ასე, იმიტომ ლაპარაკობთ!
– ჭეშმარიტება მიყვარს! – მისი სიტყვები ძალიან მეწყინა, – თუ სამშობლო ამ მცნებას აცდება და სხვაგან წავა, მე მცნებასთან დავრჩები!
– მასწ! – ხელი ისე ასწია, თითქოს გაკვეთილზე ყოფილიყო, – ეგ, მაჰათმა განდის სიტყვებია! თქვენ კი, აქ სენაკში, ამ შუაგულ საქართველოში, ვითომ და გამშვებ პუნქტზე, რაც გაქვთ სათქმელი ის მითხარით!
დავიბენი. პასუხი უცბად ვერ გავეცი...
ახლა ომი იყო. და ეს ომი ჩვენს გულებზე, სინდისზე და ჭკუაზე უფრო გადიოდა, ვიდრე მხოლოდ მიწაზე. სანჩოს სიმართლენარევმა ირონიამ, გული მართლა მატკინა:
– ზედმეტი, ხომ არ მოგდის?
– არ მომდის! – უცებ აფეთქდა ის და სიგარეტი იატაკს დაასრისა, – იმიტომ, რომ თქვენც ფეხებზე მკიდიხართ და ისინიც! მე ქვეყანა მიყვარს და მაშინაც მეყვარება, როცა ჯანდაბის გზას დაადგება! მასწ, აქ ხარ და ისე დაგაბრმავა "უსამართლობის იდეამ", რომ ვეღარაფერს ხედავ!
– ვიღაცას მაგრა დაუქოქიხარ! – გავაფრთხილე და კედლებზე შემორჩენილ ნატყვიარებზე და გარეთ მოყაყანე ხალხზე მივანიშნე, –კარგი კაცობა გინდა, მაგრამ იცოდე არ შეცდე!.. ორიოდე დღის წინ, აქ მასეთი ტონით წარმოთქმული იდე-ებისათვის ერთი ახალგაზრდა ჟურნალისტი დახვრიტეს.
სანჩო ყველაფერს მიხვდა და ხმას დაუწია:
– თქვენც, მაგრა დაქოქილხართ! კარგი კაცი ხართ და აღარ შეცდეთ!
ცოტა ხანს ისევ უხმოდ ვუთვალთვალებდით ერთმანეთს. გაუპარსავი რაღაცით მართლაც ჰგავდა სანჩოს, მხოლოდ მისგან განსხვავებით გამხდარი იყო და თანაც დიდ თვალებში მეტი სევდა და დარდი ჩასდგომოდა.
– მიზნის გამო, მკვდრებსაც კი არ უნდა გადავაბიჯოთ!
ჩემს სიტყვებზე გაეცინა და ნაცნობი სიმღერა წაიღიღინა:
– "გადააბიჯეთ მკვდრებაც კი გაბედულად!"... – ძალიან ჰგავდა ძველ, ინტერნატისდროინდელ სანჩოს, – ომში, რომ არა ხართ ნამყოფი ძალიან გეტყობათ!
მაგიდის უჯრიდან ჩამორთმეული პისტოლეტი ამოვიღე:
– მაგარია.
იმწამსვე იცნო თავისი იარაღი და გაბრაზდა:
– "ბერეტაა". ხელჩართულ ბრძოლაში, სეპარატისტების ნა-ქირავებ თათარ-მონგოლ ოფიცერს ავაცალე...
თქვა და თვალებით გამხვრიტა.
– რაკი "ნაიომნიკს" ააცალე, მაშინ ამას გადაგატანინებ. ავტომატს კი არა!
შევატყვე, როგორ ესიამოვნა ჩემი სიტყვები. მაგიდას მოუახლოვდა და პისტოლეტი გამომართვა, შეამოწმა და ჩვეული ჟესტით ქამარზე დაკიდებულ ცარიელ კაბურაში ჩაიდო, ამაყად გამიღიმა და მითხრა:
– არ გეწყინოს მასწ, მაგრამ მადლობას არ გადაგიხდი! არ გეკუთვნის!