ახალი „კურუ“
2010 წ., ოქტომბერი
სასაცილოდან სასატირლომდე ერთი ნაბიჯიაო... ასე ვიწყებდით, ასე ვიცოდით, ასე გვეგონა და ასეც იყო. ნაბიჯი! მისით იწყება, მისით მთავრდება, საბედისწეროდ, - ზოგჯერ; არადა, ნაბიჯი, ბიჯი აუცილებელია; ნაბიჯი წინ, ნაბიჯი უკან, ერთი წინ, ორი (ღმერთმა დაგვიფაროს) ისევ წინ და ნაბიჯი აქ, ჩვენთან, ჩვენში საზღვარს, რუბიკონს კი არ მიანიშნებს, არამედ ზღვარს - ხილულსა და უხილავს შორის, არა საშუალს, არა ორტაბახს, არამედ ორ თვალსა და ორ ყურსშუა - სიცილიდან ტირილამდე - დატოვებულ მანძილს.
ხან ვიცინოდით (ღიმილის თანხლებით), ხან ვტიროდით და ვცხოვრობდით ავად თუ კარგად, დრო შეიცვალა, შებრუნდა რომელიღაც ციური სხეული წაღმა და დამთავრდა ერთი, რიგით მორიგი, სადედამიწო ციკლი და ჩვენ, ჩვენც - პირადად, სხვა საუკუნეში გადავედით ნარნარად. ერთში ვიყავით, მეორეში, თავი ისევ სინარნარეში გვგონია, მოვხვდით. აკრძალული აუკრძალავი გახდა. ჩვენი სულის კატეგორიები გადაადგილდნენ, ზოგი წინ წამოვიდა, ზოგიერთი, შესაბამისად, უკან დარჩა, სირცხვილის გრძნობა, იგი არ იყო საჭირო და ვერ ვხვდებოდით, - წაიშალა, რაც დაგვრჩა, სხვამ იკითხოს ჩვენს შემდეგ, ჩვენ გვეყოფა... ეს სირცხვილი, მართლადამართლა, რაღა უბედურება იყო; გვტანჯავდა ბავშვობაში - ცხადში და ძილში, მხუთავ სიზმრებში და გავთავისუფლდით, - უსირცხვილობამ (სხვა პრობლემები ვთქვათ), არ შეგვაწუხოს აწი ერთბაშად!
* * *
ბესარიონ ლორდ-კიფანიძე ევროპული ცეკვების საყურებლად წაიყვანა ძმის ძემ - ნიკუშამ ღამის კლუბში და როკვა, ბრუნვა-ტრიალში გადაავიწყდა ბიძია, რომელმაც ერთხანს ნარდის თამაშით, ძველი დროა, შეიქცია თავი, მერმედ ნახევრად შიშველი ქალბატონების ცქერით იჯერა გული და ძმისშვილმაც მოიკითხა:
- ბიძია, მოგეწონა ევროპული ცეკვები?
- მაგალითად რომელი? - კითხვა შეუბრუნა ბიძიამ.
- მაგალითად... იგი, წითელ-ლურჯი ტრიკოთი რომ ცეკვავდნენ?
- მაგი მომეწონა, კი, რა ქვია, ყმაწვილო, მაგ ცეკვას?
- ტანგო...
- ჩვენ მაგას ტყნ-გოს ვეძახდით, ადრე, ნამდვილი სახელი არ ვიცოდით, სწავლა-განათლება არ გვყოფნიდა...
ენა არ უგვალავდათ არც იმ დროს, როცა სწავლა-განათლება არ ჰყოფნიდათ(?!), არც მაშინ, როცა ინტიმურ ამბებსაც თავის სახელებს არქმევდნენ, თუ ამის საშუალება მიეცემოდათ; სამაგიეროდ - სად რისი თქმა, სად რისი გაცხადება შეიძლებოდა, იცოდნენ, თავაზიანობის ნორმებსა და ეტიკეტებს მტკიცედ იცავდნენ, იუმორი კი, მათი იყო...
ახლა ყველაფერს იუმორი ჰქვია. წავიდა ის დრო, წავიდნენ ისინი და ტრაკიმასხარები გამოვიდნენ ავან-ჩავან-სცენაზე. რას იზამ, დრო ბატონობს ჩვენზე და არა ჩვენ - დროზე.
ერთხელ მოლამ, მოლას ხომ ვიცნობთ, სუპერმარკეტის გატეხვა დააპირა ფანასკერტელ-ონჭეიშელის ცხრა (9) ნომერში და როცა მარკეტმა ზალუჟები ჩამოუშვა, ჩაჯდა დედო კართან ღრუბლის ჩეროში და დაღამებას დაელოდა მთვარის ბორიალში, სიგნალიზაციის თვალის ციალში. ჩამოიარა მარტოსულმა კლიენტმა და მარკეტის წინკართან ადამიანი გალანდა. ეე, ვაა, ისაა? ის იყო.
- მოლაა!
- ზახრუმა...
- მოლა!
„მიცნო, ამ შობელძაღლმა!“
- მოლა, რას აკეთებ მანდ?!
- საქსაფონს ვუკრავ!
- ხმა რომ არ ისმის?
- ჩაიარე და დილით გაიგონებ...
* * *
გამოვიდა წიგნი, ჩემო ბატონო, ადრე, სათაურით: „აკაკის ოხუნჯობანი“. წაიკითხა აკაკიმ. იკითხა და კვლავ და ბევრი ნაოხუნჯარი თავისად ვერ შეიცნო: ეს რამდენი აკაკი ყოფილაო, გაუკვირდა!
სხვა დროს დაწერა:
„მოლა-მასრადინი ენა-მჭევრი კაცი ყოფილა და ბევრი მისი ნათქვამი ანდაზადაც დავარდნილა; მაგრამ ხალხს ეს რომ არ უკმარებია მისთვის, საუკუნეების განმავლობაში სუყველას იმ საცოდავ მოლას აწერენ; ისე რომ, მისი სახელით წიგნებია კეცა-კეცად გამოსული. რასაკვირველია, იმ წიგნებში მეასედი და მეათასედიც არ არის მასრადინის ნათქვამი, მაგრამ ახლა ბევრიც რომ იუაროს, საიქიოს რაღას გააწყობს. უნდა იტვირთოს საბრალო მოლამ სხვების სისულელე და უმარილო ოხუნჯობა.“
აკაკი
ბაღისკიდე
ბაღში ისხდნენ ორნი - ერთ სკამმერხზე: აკაკი წერეთელი და კოწია ერისთავი, - ყმაწვილი კაცი, სხვა კოწია, ის არა. გრილოდა ცაცხვქვეშ, ჩეროში. შემოდგომა შემოსული იყო თურმე, მაჭრის სურნელი იდგა. მთავარანგელოზების ეკლესიის წინ ყურძენს ყიდდნენ, ქარვისფერი და დაბურული შავი ფერის ყურძნით იყო სავსე აფერდავებული ურმის ძარები, სად იყო და სად არა, უცხოელი ცოლ-ქმარი გამოვიდა არენაზე. სკამზე დასხდნენ აკაკის სიახლოვეს. მეწვრილმანე ებრაელი გამოეცხადათ დაბარებულივით...
ამოალაგა იმ მეწვრილმანემ ბოხჩიდან წვრილმანები: გიშრის კრიალოსნები, შინ ნაქსოვი, თავზე დასაკოსებელი იუდეური ქუდები, საულვაშეები, სამათრახე, ფოჩვიანი თასმები, ბუზების საფეთქები და სხვა უფრო უმნიშვნელო ნივთები, კავკასიური ხალხური რეწვის (ისე გაასაღა) ისტორიული რელიკვიები. მიყიდა და მიასაღა ორ უცხოელს - ქალსა და კაცს, რომლებიც დანგრეული რუსულით ლაპარაკობდნენ იმ მომენტში.
დამთავრდა პირველი მოქმედება და აკაკიმ, სტუმრები რომ