1 მოგრძო გუბე უხეშ ასფალტშია ჩასმული; როგორც პირთამდე ვერცხლისწყლით გავსებული ფეხის ფანტასტიკური კვალი; როგორც ნიჩბით დატოვებული ფოსო, რომლის მიღმაც ქვევიდან შემოგყურებს ცა. იმასაც ვამჩნევ, როგორ არის გარშემორტყმული შავი სისველის დაქსაქსული საცეცებით, რომელსაც რამდენიმე შეჭმუხნილი, წაბლისფერი მკვდარი ფოთოლი მიჰკვრია. როგორც ჩანს, ჯერ კიდევ მანამდე ჩაძირული, სანამ გუბე ახლანდელ ზომამდე დაშრებოდა.
ჩრდილში კი წევს, მაგრამ შორეული სინათლის ნიმუშსაც ითავსებს ხეებითა და წყვილი სახლით. კარგად დააკვირდი. ჰო, ცის მკრთალ ლურჯ ნაგლეჯსაც ირეკლავს – ჩვილის ლბილი სილურჯე – რძის გემო რომ დაჰკრავს: ასეთივე ფერის კათხა მქონდა ოცდათხუთმეტი წლის წინათ. გუბე შიშველი ტოტების უხეშ ხლართსაც ირეკლავს, უფრო სქელ ყავისფერ, ნაწიბურივით შემორჩენილ ვენასაც, მკაფიო, განივ კრემისფერ ზოლსაც. რაღაც დაგივარდათ, აი, ეს თქვენია, შორს რომ მოჩანს – მზით განათებული კრემისფერი სახლი.
***
როცა ნოემბრის გათოშილ ქარს, უკვე მერამდენედ, აიტანს ცახცახი, მორევის ჩანასახი გუბის ბზინვას ნაკეცებად აგროვებს. ორი ფოთოლი, ორი ტრისკალიონი, როგორც ორი აკანკალებული სამფეხა მობანავე, ჩასაყვინთავად გარბის, თავგამოდებას გუბის შუაგულისკენ მიჰყავს, და იქ, მოულოდნელად შენელებულები, მიცურავენ ერთიანად გაბრტყელებულები. ხუთის ოცი წუთია. ხედი საავადმყოფოს ფანჯრიდან.
ნოემბრის ხეები – ჩემი ვარაუდით, ალვები, – ორ მათგანს ასფალტი ამოუხეთქავს და ისე იზრდება: ორივე შეცივებულ მზის სინათლეში, ორივე ხასხასა, ხაოიანი, მდიდრული ქერქით შემოსილი, უთავბოლოდ გაზნექილი უთვალავი პრიალა ტოტით, ძველი ოქრო – იმიტომ რომ იქ, ზევით, მათ წილად მოდის უფრო მეტი მოჩვენებითი სხივებით ნაჯერი მზე. მათი უძრაობა კრიჭაში უდგას გუბეში ჩასმულ ავზნიანი ჭავლის ანარეკლს, რადგან ხის მოჩვენებითი ემოცია მისი ფოთლების სიმრავლეშია, ფოთოლი კი შესაძლოა ოცდაჩვიდმეტზე მეტი არ დარჩა, ისიც ცალი მხრიდან. ისინი ოდნავ ციმციმებენ, მსუბუქი, მინავლებული ტონი და მზეს ისეთივე ხატის ელვარებამდე მიჰყავს, როგორც ერთმანეთში ჩახლართული ტრილიონი ტოტი. მკრთალი ნაფლეთი ღრუბლები სერავენ გულშეღონებულ ცის სილურჯეს.
***
ოპერაცია წარუმატებელი გამოდგა, ჩემი ცოლი მოკვდება.
***
დაბალი ღობის იქით, კაშკაშა მზეზე გარინდებული სახლის ფიქლის ფასადს ორი გვერდითი კრემისფერი პილიასტრი და ფართო, ყრუ, უსახური კარნიზი შემოჰკვრია: ჭიქური დახლს შემორჩენილ ღვეზელზე. დღემ შავად შეღება ფანჯრები. სულ ცამეტია; თეთრი გისოსები, მწვანე დარაბები. ყველაფერი ძალიან მკაფიოდ ჩანს, მაგრამ დღე დიდხანს ვერ გასტანს. რაღაც კრთის ერთ-ერთი ფანჯრის სიშავეში: მარადიული დიასახლისი – პირი გააღე, როგორც ამბობდა სარძევე კბილების დროს ჩემი დანტისტი, დოქტორი ვოლისონი, – აღებს ფანჯარას, რაღაცას დაბერტყავს, – ახლა კი შეგიძლია დახურო.
***
მეორე სახლი (მარჯვნივ, გარაჟის უკან) უკვე მთლიანად მოოქრულია. მრავალხელა ალვები ალემბიკის ფორმის აღმავალ ზოლიან ჩრდილებს აფენენ, და თავის პრიალა, შავ, დაქსაქსულ და მრუდე ხელებს შორის დარჩენილ სიცარიელეს ავსებენ. მაგრამ ეს ყველაფერი უფერულდება, უფერულდება. მას მინდორში უყვარდა ჯდომა, ხატავდა დაისს, რომელიც არ დაგიცდის, და გლეხის ბავშვი, ძალიან პატარა, ჩუმი და მორიდებული, თავისი თაგვის აბეზარობის მიუხედავად, იდგა მის იდაყვთან და შესცქეროდა მოლბერტს, საღებავებს, აკვარელის სველ ფუნჯს, გველის ნესტარივით წაწვეტებულს, მაგრამ დაისი ჩაქრა, უწესრიგოდ მიყარ-მოყარა დღის მეწამული ნარჩენები, ერთიმეორეზე ახორხლილი – ნანგრევები, ნაყარნუყარი.
***
იმ მეორე სახლის ჭრელ ზედაპირს კვეთს გარე კიბე და მანსარდის ფანჯარა, რომლისკენაც ის ადის. ახლა ეს ფანჯარა ისევე ლაპლაპებს, როგორც გუბე – თვითონ გუბე კი მკვდარი სიშავით გაპობილ, მოქუფრულ თხევად სითეთრედ გადაიქცა, – სულ ცოტა ხნის წინ ნანახი სურათის უღიმღამო ასლი.
***
ალბათ ვერასოდეს დავივიწყებ ვიწრო მდელოს სევდიან სიმწვანეს პირველი სახლის წინ (რომელსაც გვერდით დალაქავებული უდგას). ფერდაკარგული წაბლისფერი ფოთლებით მოფენილ, ერთდროულად გაჩეჩილსა და ქაჩალ მდელოს, ასფალტი რომ კვეთს შუაზე. საღებავები ქრება. უკანასკნელი დაფიონი ღვივის ფანჯარაში, რომლისკენაც ჯერ კიდევ იწევს დღის კიბე. მაგრამ ყველაფერი დასრულებულია, და თუ სახლში შუქს აანთებენ, ის მოკლავს იმასაც, რაც კი დღის სინათლეს გადაურჩა. ღრუბლის ნაფლეთები ვარდისფრად იღებება, და ტრილიონი ტოტი უჩვეულო მკაფიოობას იძენს; ძირს კი ფერები უკვე აღარ დარჩა: სახლები, მდელო, ღობე, სივრცე მათ შორის – ყველაფერი მოწითალო ვერცხლისფრამდე შერბილდა. არა, გუბის სარკე კაშკაშა იისფერი ხდება.
***
შუქი აანთეს იმ სახლში, სადაც მე ვარ, და ხედი ფანჯრიდან მოკვდა. ყველაფერი შავი მელნისფერი გახდა, მკრთალ ლურჯ მელნისფერ ცასთან ერთად, – „იწერება შავით, იდღაბნება ლურჯად“, როგორც აწერია მელნის შუშას, მაგრამ აქ ასე არ არის, ასე არ იდღაბნება ცა, თუმცა ასე წერენ ხეები თავიანთი ტრილიონი ტოტით.