ვინ არის მალინა? "... რადგან წიგნში, რომელიც დიდებულია და რომლის პოვნასაც ვიწყებ, ყველაფერი ისე იქნება, როგორც ESULTATE JUBILATE.
ამ წიგნს რომ ეარსება, და ერთ დღეს იარსებებს კიდეც, ხალხი სიხარულისგან მიწაზე დაემხობა, მხოლოდ იმიტომ, რომ მისი ერთი გვერდი ექნება წაკითხული, ჰაერში ახტება, ადამიანს ეშველებოდა, კითხვას განაგრძობდა და ხელზე იკბენდა, რომ სიხარულისგან არ ეყვირა, ამის გაძლება შეუძლებელი იქნებოდა, და როცა ფანჯრის რაფაზე იჯდები და კითხვას განაგრძობ, ქუჩაში გამვლელებს კონფეტის დააყრი, რომ გაოცებულები გაჩერდნენ, თითქოს კარნავალზე ამოეყოთ თავი, და ვაშლებს და კაკლებს, ფინიკებს და ლეღვს ესვრი, ვითომ ნიკოლოზის დღე იყოს, ფანჯრიდან გადაეყუდები, თავბრუ სულაც არ დაგეხვევა და იყვირებ: ყური უგდეთ, ყური უგდეთ! ნახეთ, ნახეთ! რაღაც საოცრება წავიკითხე, მოდი, წაგიკითხავთ, ახლოს მოიწიეთ ყველანი, რა შესანიშნავია!"
1971 წელს ინგებორგ ბახმანმა ზუსტად ასეთი წიგნი გამოსცა, გადასარევი, შესანიშნავი, დიდი პოეტის დაწერილი დიდი პროზაული ნაწარმოები, თავისი პირველი და ერთადერთი დასრულებული რომანი, "მალინა".
წიგნი წავიკითხე და ვიფიქრე: რასაკვირველია, ამის ავტორი ვეღარ იცოცხლებდა. ვიფიქრე და შემრცხვა. ამას ხმამაღლა არასოდეს ვიტყოდი, მით უმეტეს, არ დავწერდი, რომ არა მარსელ რაიხ-რანიცკი, რომელმაც ერთ ინტერვიუში თქვა, "მალინას" დამთავრებისთანავე ვიცოდი, რომ მწერალი კვდება და მალე მოკვდებაო, და ამიტომ ახლა ასე ვამბობ ხოლმე: "რაიხ- რანიცკიმ თქვა, რომ..." ინგებორგ ბახმანი რომანის გამოქვეყნებიდან ორი წლის შემდეგ ისე გარდაიცვალა, რომ მისი სახელის ხსენებისას მკითხველს, პირველ რიგში, ეს სურათი უდგება თვალწინ: აალებული ქალი, რომელიც "სიკვდილის მრავალფეროვნებებშიც" კი ვერ წარმოიდგენდა ასეთ ამბავს.
"მალინას" მოყოლა შეუძლებელია. ყველას თავისი საკუთარი "მალინა" აქვს წაკითხული. ერთნი თვლიან, რომ ეს ერთი ქალის ორი მამაკაცის მიმართ სიყვარულის ტრაგიკული ისტორიაა, და არ ცდებიან, ასეა. ზოგს მიაჩნია, რომ ბახმანის რომანი ბიურგერულ-პატრიარქალურ საზოგადოებაში მდედრობითის ნგრევის სურათია - შესაძლოა, ასეც იყოს. მკითხველის ნაწილი გაფაციცებით ადევნებს თვალს მთხრობელის სიყვარულის ისტორიას, უზომო სიყვარულს ივანის მიმართ, რომელიც ქალს ასეთივე უპირობო გრძნობით ვერ პასუხობს, და ეს სავსებით გასაგებია - როგორ არ უნდა მოგნუსხოს ამ ვნებამ, როგორ არ უნდა ითვალო შეყვარებულის არყოფნის საათები მოწეული სიგარეტების მიხედვით... სხვები კოშმარულ სიზმრებს მისდევენ, რომლებშიც ავტორს უამრავჯერ კლავს კიდევ ერთი, ძალიან მნიშვნელოვანი კაცი, და ყველა კაცი მკვლელია. კაცები მკვლელები არიან. ის კაციც, რომელსაც ავტორი მამაკაცს უწოდებს, მკვლელია, და რაც მეტს სვამს, მით მეტად ფხიზლდება. კლავს სიყვარული. კლავს სიძულვილი. კლავს გულგრილობა. წარსული საზარელია. მომავალი - არანაირი. ხელჩასაჭიდ ცხოვრებასა და ზმანებებს შორის ზღვარი გამქრალა, და აი, მოგონებებში, ცხადსა და სიზმრებს შორის ვართ, დუნაის დელტაში და ვენაში, ქუჩაზე, რომლის მისამართიც კარგად ვიცით და თუ იქით აღმოვჩნდებით, ძალიან იოლად მივაგნებთ სახლებს, სადაც იყვნენ ივანი, მთხრობელი ქალი და მალინა. ერთ-ერთი ახლაც იქაა. ივანში ვიცოცხლე, მალინაში ვკვდები. სიკვდილის მრავალფეროვნებები.
მოქმედი გმირების შესახებ პირველივე გვერდზე ვიგებთ ყველაფერს. დიდად დაფარული არაფერია. ფუჭ კითხვებზე პასუხად გაგზავნილ წერილებში, წყვეტილ ჩანაწერებში, სიზმრებში, მოგონებებსა და სიყვარულის ქრონიკაში, ტექსტში, რომელიც ამავდროულად მუსიკალური ნაწარმოებია, ყველაფერია მოთხრობილი, ინგებორგ ბახმანი არაფერს მალავს - ან რა დასამალია, ეს ხომ ისედაც ყველამ იცის. უბრალოდ, სხვები ამაზე ნაკლებს ფიქრობენ. ივიწყებენ. არ უნდათ. ეშინიათ.
წიგნის კითხვისას რამდენჯერმე შემეშინდა. და ყოველ ჯერზე, როცა "მალინაზე" ვფიქრობ, თავზარს მცემს ივანის მიერ დასმული უწყინარი კითხვა: ვინ არის მალინა?
ანა კორძაია-სამადაშვილი
ჩუქება
