წმინდა შესაძლებლობა - კახაბერი -
კაცი, რომელიც წავიდა მე შევიზღუდე შესაძლებლობა და გავხდი თავისუფალი.
ბაია კარალიოკს რაღაცნაირად კბეჩდა, უხმაუროდ. ისე გემრიელად ილუკმებოდა, ნერწყვი მოგადგებოდა კაცს. კარალიოკი არ მიყვარს, მაგრამ მის თეთრ თითებში მოლაპლაპე ნარინჯისფერი უნებურად მტაცებდა თვალს, უაზროდ მივჩერებოდი ერთმანეთის მიყოლებით გაჩენილ მოყავისფრო ღრმულებს, მოზრდილ ნაკბეჩებს, ჯანმრთელი კბილების კვალს. შემოდგომა იყო და დაშაქრულ ამინდებში მისი ჟღალი, ჩამოშლილი თმაც კარალიოკივით ელავდა მზეზე. ოქროს ძეწკვი ლავიწის ძვლებს შორის ეშვებოდა, ოდნავ ამობურცულ პატარა ხალს ეხებოდა და სავსე უბეში იკარგებოდა. „ჯვარია? ჯვარი უკეთია თუ არა?!“ – მიტრიალებდა განუწყვეტლივ. ნამზეურით გამრავლებული ჭორფლი ისე ეყარა მხრებსა და სახეზე, დათვლას მანდომებდა: ერთი, ორი, სამი... ხუთი... თვრამეტი... ორმოცი... ასი... ორას ოცდახუთი... სამასი... ბავშვობაში ასე ვარსკვლავებს ვითვლიდი ცაზე, ვითვლიდი და რა შავდებოდა?! დედა მე და ჩემს ძმას „სალამურას“ გვიკითხავდა. ბაია ჯერ კიდევ მაშინ გაჩნდა ჩვენ შორის – ციცინათელების მწყემსი, მზისუნახავი, ღამის გოგო. ჩემი ძმა ამბობდა, სალამურა ვარო და მწყინდა. ნეტავ, ახლაც ღამე ყოფილიყო ბაიასთან... უკუნი, უსინათლო, უვარსკვლავო, უციცინათელო... ისეთი სიბნელე, სადაც ვერავინ ვერაფერს გაარჩევდა, ოდნავ კონტურებსაც კი, მხოლოდ ხმა იქნებოდა – სალამურის კვნესა, ცოდვა – სიზმარივით უნებლიე და გაღვიძებისთანავე გამქრალი. ნეტავ, ღამე ყოფილიყო ბაიასთან... სულ ღამე ყოფილიყო, უსასრულო წყვდიადი. კარალიოკს ჩემი რძალი მაინც უხმაუროდ კბეჩდა და ინისფერი სფერო გლობუსივით ვეღარ იტრიალებდა ჩემ თვალწინ... ვეღარ მომადენდა ნერწყვს, ვეღარ მომანდომებდა მოგზაურობას, ნაკბეჩებით გაჩენილი კონტინენტებისა და ოკეანეების, მთებისა და მდინარეების შეცნობას... ბაია და ჩემი ძმა შემოდგომის დასაწყისში მსტუმრობდნენ. ზღვიდან შემომივლიდნენ ხოლმე, სულ რამდენიმე დღით. დაწესებული ჰქონდათ მოვალეობასავით... ის სამოცდაათი ან ცოტა მეტი საათი მთელი წელი იყო ჩემთვის – უწყვეტი დრო ბაიადან ბაიამდე – მოლოდინის, ნახვის, მწველი მზის, კარალიოკის კურკისფერი ხალის, ზედ წამოდებული ოქროს ძეწკვისა და წამოგებული ფიქრის: „ჯვარია თუ არა?.. ჯვარია თუ არა?“ ქალაქიდან გაუაზრებლად წამოვედი. იმ ბინაში სამნი თავისუფლად ვეტეოდით, მაგრამ მაინც არ მეყო ადგილი, სული შემეხუთა, სივრცე შემეზღუდა. სოფლის ჰაერმა ვითომ მიშველა. ძველ თაროებზე წიგნები რომ გამოილია, გრამატიკის სახელმძღვანელოც წავიკითხე. მერე წმინდანთა ცხოვრება ავიღე ხელში. ზღაპრული და ერთმანეთის მსგავსი ბიოგრაფიები გონებაში ამერია, უფლისთვის თავგანწირვა ერთ დიდ გადაბმულ ამბად მექცა – ვინ აწამეს და ვინ თავი იგვემა... ბოლოს გარდაცვლილი დედის კარადაში ლოცვანი და ფსალმუნებიც ვიპოვე. უშინაარსოდ ჩავამთავრე ორივე, ლექსივით, ამოსუნთქვა-ჩასუნთქვასავით. ამ რიტმმა არაერთხელ მიმაბრუნა კარადის უჯრასთან. ყოველ ჯერზე ახალი მნიშვნელობა შეიძინა სიტყვებმა, ტექსტი იგივე იყო, შინაარსი – ცვალებადი, თითქოს ჩემზე, პირადად ჩემზე და ჩემი პირითაც კი, მაგრამ თან სულ სხვაზე, სხვებზე, განსხვავებულ ადამიანებზე. გასაგები და ბუნდოვანი ერთდროულად... დედა, რაც თავი მახსოვს, ყოველ ღამე ლოცულობდა და ამას ფეხზე მდგარი აკეთებდა. წლები გადიოდა და დედა მხოლოდ ლოცვის დროს იყო უცვლელი. ნაკვთებზე ნაოჭები ობობას ქსელივით რომ მოედო და თვალებიც თანდათან ჩაუქრა, ღამით, მხოლოდ რამდენიმე წუთით, დედა ისევ ძველი დედა ხდებოდა. გაქათქათებულ საღამურში ასვეტილი ნარინჯისფერ თავსაფარს იხსნიდა და უწინდებურად შავი თმით წელამდე იმოსებოდა. თვალები უჩვეულოდ უბრწყინდებოდა და გამაოგნებლად გაახალგაზრდავებული საღვთო სიტყვებს ჩურჩულებდა. ერთს არ ჩაიმუხლავდა. ალბათ, არ იცოდა, რომ ტექსტის ბოლოს მიწერილი სიტყვა „მეტანია“ პირჯვართან ერთად დაჩოქებასაც გულისხმობს; არც ის იცოდა, რომ ჩვენი წესებით, ქალმა ლოცვისას თავი უნდა დაიბუროს... ან იქნებ ყველაფერი იცოდა, მაგრამ სწორედ ასეთი მშვენიერი უნდოდა, სჩვენებოდა ღმერთს. ლოცვანს მეც ფეხზე მდგარი ვკითხულობდი. საკუთარ ჩრდილზე შევნიშნე, რომ ოდნავ ვირწეოდი. რიტმული მოძრაობა, ალბათ, აზრებისგან გათავისუფლებაში მეხმარებოდა. მეც ეს მინდოდა, ფიქრისგან, სურვილებისგან დაცლა. თუმცა ბაია მაინც იყო. იმ შემოდგომაზე ჩემს რძალს ერთი ღერი ჭაღარა გამოერია. გვერდზე გადაყოფილ თმაზე სირმასავით დაჰყვა ყურის ბიბილომდე. დანარჩენი იგივე იყო: ბავშვური, მოღიმარი სახე, მკვრივი სხეული და უდარდელი მიხრა-მოხრა. ასეთი ლაღი მოძრაობები მარტო ახალგაზრდა უშვილო ქალს შეიძლება, ჰქონდეს. ვერ ვიჯერებდი, რომ ბაია არ ფეხმძიმდებოდა, არც პირველი და არც მეორე ქმრისგან – ჩემი ძმისგან, დათოსგან. ჩვენ კი გვეყოლა ბავშვი – რამდენჯერმე – ცხადივით სიზმარში. ახალნამშობიარებ ბაიას თმა კიდევ უფრო უწითლდებოდა, არეული ღერები კაპილარებივით ეკვროდა დაცვარულ საფეთქლებზე. ხელში ჩვენი პირმშო ეჭირა, რომელსაც სრული სიზუსტით გადასდებოდა დედის ღიმილი. პატარა თავი ოქროსფერი ღინღლით ჰქონდა დაფარული. ყიფლიბანდზე ვუყურებდი და ვფიქრობდი: მოუშუშებელი შარავანდედი – ანგელოზია! ზოგჯერ კი უბრალოდ კარალიოკის ხე ან ზენიტში მყოფი მზე და ჩვენი სახლის წითელკრამიტიანი სახურავი მესიზმრებოდა. ახალგაღვიძებულმა ვიცოდი, რომ თვალდახუჭულმა ისევ ბაია
ჩუქება
