1
9 აპრილი 1995 წელი -
ორეგონის სანაპირო
თუკი რაიმე ვისწავლე ჩემი ხანგრძლივი ცხოვრების მანძილზე, აი, ეს არის: როცა გვიყვარს, ჩვენ ვხვდებით, ვინ გვინდა, ვიყოთ, ომში კი იმას ვხვდებით, თუ რას წარმოვადგენთ. დღეს ახალგაზრდებს სურთ, ყველაფერი იცოდნენ ყველაფრის შესახებ. ფიქრობენ, რომ პრობლემაზე ლაპარაკი საკმარისია მის გადასაწყვეტად. მაგრამ მე უფრო წყნარი თაობის წარმომადგენელი ვარ. ჩვენ ვიცით, როგორი მნიშვნელოვანია, დაივიწყო და ხანდახან ყველაფრის თავიდან დაწყების ცდუნებას აჰყვე.
თუმცა ამ ბოლო დროს სულ უფრო და უფრო ხშირად ვიჭერ საკუთარ თავს იმაში, რომ ომზე, საკუთარ წარსულსა და იმ ადამიანებზე ვფიქრობ, რომლებიც დავკარგე.
დავკარგე.
ისე ჟღერს, თითქოს გამებნა ისინი, ვინც მიყვარდა, დავტოვე იქ, სადღაც, შემთხვევით ადგილზე დავტოვე და ჩემი სისულელის გამო მათი პოვნა ვეღარ შევძელი.
არა, ისინი სულაც არ დაკარგულან და არც უკეთეს ადგილზე არიან. უბრალოდ, წავიდნენ. რაც უფრო ვუახლოვდები ჩემი ცხოვრების ბოლო წლებს, ვხვდები, რომ წუხილი, ისევე, როგორც სინანული, ჩვენს დნმ-ში ივანებს და სამუდამოდ რჩება იქ ჩვენი არსების ნაწილად.
ქმრის სიკვდილის შემდეგ მოულოდნელად სწრაფად დავიწყე დაბერება, დიაგნოზმა კი, რომელიც დამისვეს, ეს პროცესი კიდევ უფრო დააჩქარა. კანი დამინაოჭდა ნახმარი გასანთლული ქაღალდივით, რომლის გასწორებასა და ხელახლა გამოყენებას შეეცადნენ. მხედველობა სულ უფრო ხშირად მღალატობს - სიბნელეში, ფარების სინათლეზე, წვიმის დროს. სამყაროს არასაიმედოობის კიდევ ერთი გამოვლენა, რომელიც ჩემს ნერვებზე მოქმედებს. ალბათ, სწორედ ამიტომ არის, რომ წარსულისკენ უფრო ხშირად ვიყურები. იქ ვპოულობ იმ გარკვეულობას, რაც ჩემს დღევანდელ ცხოვრებაში აღარ არის.
მინდა, მჯეროდეს, რომ როცა წავალ, სიმშვიდეს ვპოვებ, შევხვდები ყველა იმ ადამიანს, ვინც მიყვარდა და დავკარგე. ყოველ შემთხვევაში, მაპატიებენ მაინც.
მაგრამ საკუთარ თავს ვერ მოატყუებ. ასე არ არის?
ჩემი სახლი, რომელსაც მისმა ამშენებელმა ხეტყის მაგნატმა ასზე მეტი წლის წინ „პიკი“ დაარქვა, იყიდება. გადასასვლელად ვემზადები, რადგან ჩემს ვაჟს მიაჩნია, რომ ასეა საჭირო.
ცდილობს, ჩემზე იზრუნოს, დამანახვოს, როგორ ძლიერად ვუყვარვარ ამ ძნელ დროში და მეც ვეგუები მის სურვილს, ყველაფერი გააკონტროლოს. სულ არ დავეძებ, სად მოვკვდები. რა დიდი პრობლემა ეს არის? აღარა აქვს მნიშვნელობა, სად ვიცხოვრებ. მიწას ვაყრი ჩემს ცხოვრებას ორეგონში, სადაც თითქმის ორმოცდაათი წლის წინათ დავფუძნდი. ბევრი არაფერია ისეთი, რისი თან წაღების სურვილი მაქვს, მაგრამ არის ერთი რაღაც.
სხვენის დასაკეც კიბის სახელურს ვექაჩები. კიბე ჭერიდან ეშვება, საფეხურები ერთიმეორის მიყოლებით იშლება, თითქოს ჯენტლმენი თავაზიანად გიწვდის ხელს.
სუსტი საფეხურები ჩემს ფეხებქვეშ იღუნება, სანამ ნელ-ნელა მივიწევ სხვენისკენ, ობისა და ხავსის სუნით რომ ყარს. ჭერზე მხოლოდ ერთი ნათურა კიდია. ჩამრთველს ვატრიალებ.
თითქოს ძველი გემის ტრიუმში აღმოვჩნდი. ფართო ფიცრების კედლები. კუთხეები ფიცრებს შორის ნახვრეტებში თავმოყრილი ობობას ქსელითაა მოვერცხლილი. ჭერი ისეთი დაბალია, რომ წელში გამართვა სხვენის მხოლოდ შუაგულში შემიძლია.
სარწეველა სავარძელს ვხედავ, რომელსაც მაშინ ვიყენებდი, როცა შვილიშვილები პატარები იყვნენ. ბავშვის ძველი საწოლი, ტყავშემოცლილი სარწეველა ცხენი ჟანგიან ზამბარებზე და დივანი, ჩემმა ქალიშვილმა რომ შეაკეთა, როცა უკვე ავად იყო. კედლის გასწვრივ წარწერებიანი კოლოფები: „შობა“, „მადლიერების დღე“, „აღდგომა“, „ჰელოუინი“, „სპორტი“. აქ ისეთი ნივთებია, რომლებიც მე აღარაფერში გამომადგება, მაგრამ მათთან განშორებაც ძალიან გამიჭირდება. ჩემთვის იმის აღიარება, რომ საშობაოდ ნაძვის ხეს აღარ მოვრთავ, დანებებას ნიშნავს, ამის გაკეთება კი არასოდეს შემეძლო. რასაც ვეძებდი, შორეულ კუთხეში აღმოჩნდა: სამგზავრო სტიკერებით დაფარული ძველი ჩემოდანი.
ძლივს ვახერხებ მძიმე ჩემოდნის სხვენის შუაგულისკენ გამოთრევას - პირდაპირ ნათურის ქვეშ. მუხლებზე ვეშვები, მაგრამ სახსრების ტკივილი მაიძულებს, დუნდულებზე ჩავჯდე.
პირველად ოცდაათი წლის განმავლობაში ჩემოდანს ვაღებ. ზედა განყოფილება საბავშვო რაღაც-რაღაცებითაა გამოტენილი. პაწაწკინტელა ფეხსაცმელები, შაბლონების კერამიკული ნიმუშები, ფანქრით შესრულებული ნახატები - პატარა ადამიანები და მოღიმარი მზეები, სასკოლო ტაბელები, ბავშვების სადღესასწაულო ფოტოები.
ფრთხილად ვიღებ ზედა განყოფილებას და გვერდზე ვდებ.
კოფრის (რამდენიმეგანყოფილებიანი ჩემოდანი, ზანდუკი ან სამგზავრო ჩანთა) ფსკერზე უთავბოლოდაა მიმოფანტული რელიკვიები: რამდენიმე გამოხუნებული ბლოკნოტი ტყავის გარეკანით, ძველი საფოსტო ბარათების წყება ატლასის ლურჯი ლენტით შემოჭერილი, ერთ კუთხეში ჩაჭყლეტილი მუყაოს ყუთი, ჟულიენ როსინიოლის ლექსების რამდენიმე თხელი წიგნი, ფეხსაცმლის კოლოფი, ასეულობით შავ-თეთრი ფოტოთი.
ზემოდან კი - ქაღალდის გაყვითლებული, გაცრეცილი ფურცელი.
ხელები მიკანკალებს, როცა მას ვიღებ. Carte d’identité - ომის დროის პირადობის დამადასტურებელი მოწმობა. დიდხანს ვუყურებ ახალგაზრდა ქალის ძალიან პატარა ფოტოს. Juliette Gervaise.
- დედა?
ჩემი ვაჟი ხის ჭრიალა საფეხურებზე ამოდის. ნაბიჯები ჩემი გულისცემის ტაქტს შეესატყვისება. აქამდეც დამიძახა ვითომ?
-
ჩუქება
